Roman Lipowicz (profesor)

---

Życiorys

W roku 1920, Roman Lipowicz rozpoczął swoją edukację w dziedzinie prawa oraz ekonomii na Uniwersytecie Poznańskim. W trakcie rocznej praktyki w H.Cegielski Towarzystwo Akcyjne w Poznaniu, zaproponowano mu przeniesienie się do Technische Hochschule Danzig. W latach 1922-1928 studiował na Wydziale Budowy Maszyn tej uczelni, gdzie uzyskał tytuł inżyniera dyplomowanego. W tym okresie był aktywnym członkiem Polskiej Korporacji Akademickiej Związek Akademików Gdańskich Wisła.

Po ukończeniu studiów, Lipowicz osiedlił się z żoną w Poznaniu. W 1929 roku zdobywał doświadczenie w zakresie technologii mleczarskich oraz chłodniczych podczas pobytu w Szwecji (gdzie otrzymał stypendium z firmy Alfa Laval), a także w Danii, Niemczech i Włoszech. Po powrocie do Polski, rozpoczął pracę jako specjalista ds. projektów przemysłu spożywczego w Związku Spółdzielni Rolniczych w Warszawie.

Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 jako żołnierz 2 Batalionu Balonowego. Po przekroczeniu granicy polsko-węgierskiej został internowany, a następnie trafił do obozu jenieckiego w Nienburgu nad Wezerą. Po uwolnieniu, zamieszkał w Gdańsku, gdzie w latach 1945-1948 sprawował funkcję kierownika Biura Konstrukcyjno-Maszynowego Stoczni nr 1 oraz Stoczni Gdańskiej.

Od 1947 roku prowadził wykłady z zakresu urządzeń chłodniczych na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej, a od 1949 roku zaczął prowadzić zajęcia z chłodnictwa na Wydziale Budowy Okrętów. 1 lutego 1953 roku objął stanowisko kierownika pierwszej w Polsce Katedry Chłodnictwa na tym wydziale. Z kolei 1 września 1954 roku Minister Szkolnictwa Wyższego nadał mu tytuł profesora.

Jednocześnie zajmował się zarządzaniem gospodarstwem pomocniczym Katedry – Zakładem Chłodnictwa. W latach 1955-1956 był prodziekanem Wydziału Budowy Okrętów PG. W okresie 1948-1955 pracował także jako rzeczoznawca w Centralnym Zjednoczeniu Przemysłu Mleczarskiego w Gdańsku oraz w Biurze Projektów Budownictwa Przemysłowego w Gdańsku w latach 1949-1953. 13 grudnia 1962 roku został powołany na profesora nadzwyczajnego Politechniki Gdańskiej. W marcu 1960 roku uzyskał tytuł Rzeczoznawcy Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich w zakresie urządzeń chłodniczych.

Od 1966 roku pełnił rolę zastępcy przewodniczącego Komitetu Koordynacji Badań Naukowych w Chłodnictwie, a od 1968 roku był członkiem Rady Naukowej Centralnego Laboratorium Chłodnictwa z nominacji Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu. Po przejściu na emeryturę 30 września 1970 roku, kontynuował prowadzenie prac dyplomowych oraz konsultacji naukowych i projektowych w Zakładzie Chłodnictwa. Pochowany został na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku.

Osiągnięcia naukowe i techniczne

Roman Lipowicz był znaczącą postacią w dziedzinie chłodnictwa, angażując się w projektowanie innowacyjnych urządzeń chłodniczych dla statków. Wśród jego osiągnięć znajduje się m.in. opracowanie rozwiązań dla rudowęglowca „Sołdek”, drobnicowca „Feliks Dzierżyński” oraz bazy rybackiej „Kaszuby”. Jako kierownik Zakładu Chłodnictwa, Lipowicz w latach 1950-1960 prowadził jedyny w Polsce ośrodek zajmujący się projektowaniem sztucznych lodowisk.

Jednym z pierwszych zrealizowanych projektów była instalacja lodowiska w hali sportowo-wypoczynkowej w Łodzi, która miała miejsce w latach 1954-57. W sumie, w okresie od 1950 do 1969 roku, Zakład stworzył projekty jedenastu sztucznych lodowisk, w tym m.in. w hali „Olivia” oraz hurtowej chłodni mleczarskiej w Poznaniu, która została zrealizowana w 1980 roku. Również zmodernizowane zostały chłodnie owoców w Warszawie.

W jego osiągnięciach znalazły się również projekty dotyczące wytwornic lodu blokowego i łuskowego, oraz instalacji klimatyzacji i wentylacji w ładowniach statków oraz obiektach sportowych. Lipowicz współpracował z licznymi zakładami przemysłowymi oraz modernizował instalacje chłodnicze w wielu branżach, w tym w przemyśle mięsnym, cukierniczym oraz rybnym.

Na przestrzeni swojej kariery Lipowicz kształcił ponad 330 absolwentów Politechniki Gdańskiej, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w akademickim oraz technicznym środowisku. Jego wkład w rozwój technologii chłodniczej jest nie do przecenienia.

Życie prywatne i rodzinne

Mieszkał przy ulicy Krętej 8 w Gdańsku, w dzielnicy Wrzeszcz. Jego ojciec, Franciszek, był nauczycielem matematyki oraz łaciny, a także pełnił funkcję rektora w Męskim Gimnazjum Klasycznym w Kaliszu, gdzie zdobył szacunek i uznanie. Warto dodać, że Franciszek miał również zaszczyt pełnić tę rolę w miejscowości Wiesbaden.

W kontekście rodzinnym, syn Romana, Franciszek, również poszedł w jego ślady, kończąc Wydział Łączności na Politechnice Gdańskiej. Wyróżniał się jako jeden z pierwszych redaktorów miesięcznika „Jazz” oraz był jednym z kluczowych współorganizatorów pierwszych festiwali jazzowych odbywających się w Sopocie.

---

Oceń: Roman Lipowicz (profesor)

---