data

rok

wydarzenie

1

1921

1 stycznia miał miejsce nieudany zamach na F. Białego i A. Trunkhardta, którzy wracali z Rud z zebrania Górnośląskiej Partii Ludowej. Zamachowcy jechali samochodem niemieckiego komisarza plebiscytowego z Rybnika. 

1

1949

Z dniem 1 stycznia nastąpiło połączenie spółdzielni istniejących przy zakładach pracy, ze Śląską Spółdzielnią Spożywców w jedną organizację handlową pod nazwą Spółdzielnia Spożywców, z siedzibą w Rybniku, która prowadziła sklepy spożywcze, przemysłowe, piekarnie, zakłady gastronomiczne i kioski. W związku z ogólną poprawą na rynku żywnościowym, całkowicie zniesiono system kartkowy artykułów pierwszej potrzeby i odtąd przed detalicznym handlem uspołecznionym stanęły odpowiedzialniejsze zadania, tym bardziej, iż ograniczono zasięg działalności prywatnego handlu. Odtąd ludność nabywała artykuły pierwszej potrzeby wyłącznie za pieniądze. 

1

1951

Od 1 stycznia zaczął funkcjonować odrębny Zarząd Miejski Związku Młodzieży Polskiej w Rybniku. W zrzeszał on 2364 członków, w tym 1759 uczniów i 605 robotników. Szeregi organizacji szybko rosły. 

1

1951

Opracowane sprawozdanie na dzień 1 stycznia stwierdzało, iż liczba członków i kandydatów PZPR na terenie Rybnika wynosiła 2297 osób, w tym 1418 robotników. 

1

1964

1 stycznia powstał Aeroklub Rybnickiego Okręgu Węglowego, powołany do życia jako samodzielny regionalny Aeroklub PRL. Od tego roku Gotartowice kojarzą się przede wszystkim z lotniskiem usytuowanym na dawnych ,,polach dworskich", na powierzchni 36 ha. 

1

1965

Aby w pewnym stopniu odciążyć górniczą sieć kolejową i "Transgór" od wzmożonych przewozów towarowych, 1 stycznia utworzono Przedsiębiorstwo Transportowo - Spedycyjne Budownictwa Węglowego "Transrow" z siedzibą w Rybniku. "Transrow" przewoził kruszywa do budów oraz betonowe elementy prefabrykowane i inne materiały budowlane dostarczane przez PKP. 

1

1968

Do 1968 od 1945 roku kopalnia "Hoym" nazywała się "Ignacy". 1 stycznia została ona przyłączona do KWK "Rydułtowy" jako ruch pod nazwą "Rydułtowy II".  

1

1968

1 stycznia przestała istnieć Fabryka Gazów Technicznych, a jej zabudowania wykupiła Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Rybniku. 

1

1973

Dosyć znacznie powiększył się Rybnik 1 stycznia, kiedy włączono do niego trzy wsie: Wielopole z takimi przysiółkami, jak Józefowiec czy Strąkowiec, Zebrzydowice i Orzepowice. Wtedy też na najurodzajniejszych polach orzepowian rozpoczęto budowę szpitala -kolosa.   Na podstawie tej samej decyzji administracyjnej Chwałowice pozbawiono samodzielności, przyłączając tą miejscowość do Rybnika jako dzielnicę. Grabownię i Golejów przyłączono do gminy Ochojec. 

1

1979

W okresie 5-letniej działalności Przedsiębiorstwa Robót Górniczych w Rybniku, wystąpiły pewne trudności, związane z realizacją planów, m.in. z powodu wzrostu dyrektyw centralnych, które jeszcze bardziej niż poprzednie ograniczyły inicjatywę poszczególnych załóg. W tej sytuacji 1 stycznia przywrócono podział na dwa samodzielne przedsiębiorstwa robót górniczych w Rybniku i w Jastrzębiu. 

1

1990

1 stycznia zmarł Feliks Popek -więzień obozów w Dachau i Gusen, nauczyciel i dyrektor w latach 1952 -1974 Technikum Górniczego w Rybniku. 

1

1995

1 stycznia pieczę nad stadionem przy ul. Gliwickiej przejęło miasto. Stał się on jednym z obiektów Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. 

2

1987

2 stycznia zmarł Sylwester Kubiczek – naczelnik gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rybniku w latach międzywojennych. Uczestnik kampanii wrześniowej, a po wojnie nauczyciel w rybnickich średnich szkołach zawodowych. Był działaczem sportowym i PTTK. 

3

1946

Dekret Krajowej Rady Narodowej z 3 stycznia 1946 roku o nacjonalizacji przemysłu usankcjonował kierunek przemian, które zapoczątkowane zostały po wyzwoleniu. W powiecie rybnickim, w strukturze gospodarczej dominowało górnictwo, stąd też problemom wzrostu wydobycia węgla miejscowe władze poświęcały szczególnie dużo uwagi. 

3

1953

Dopiero z dniem 3 stycznia zniesiono tzw. bony żywnościowe, przeznaczone dla ludności pracującej oraz wprowadzono regulację cen i podwyżkę płac, która jednak nie zrekompensowała wzrostu kosztów utrzymania. 

4

1919

4 stycznia górnicy kopalni „Römer" uchwalili rezolucję, żądającą dodatkowo otwarcia granicy polsko-niemieckiej, eksportowania węgla do Polski i przywóz żywności, zwolnienia polskich więźniów politycznych i wypłaty dodatkowego drożyźnianego. 

4

1997

4 stycznia skończyły się chwilowe (pięciodniowe) kłopoty, które pojawiły się w związku ze zmianą numerów telefonicznych w Rybniku. Przed dotychczasowy numer dopisano cyfrę 42. 

5

1922

Począwszy od 5 stycznia w rybnickiej lecznicy, oprócz męskiego personelu zakładu, 12 sióstr - zakonnic kongregacji św. Wincentego a Paulo pełniło służbę pielęgniarską. 

5

1981

5 stycznia uzyskano zezwolenie na budowę kościoła św. Jadwigi Śląskiej, na terenie dzielnicy ,,Nowiny" w Rybniku. Projektantem kościoła był inż. arch. Marian Skałkowski. 

6

1983

Pierwszą, po tragicznym grudniu 1981 roku organizacją związkową w kopalni "Rymer", był zarejestrowany w sądzie 6 stycznia Niezależny Samorządowy Związek Zawodowy Pracowników KWK ,,Rymer". Organizacja ta w znacznie szerszym zakresie zaczęła zajmować się - niż jej poprzedniczka przed stanem wojennym - sprawami socjalnymi załogi. 

7

1919

Bardzo burzliwy przebieg miał strajk w Hucie ,,Silesia” w Rybniku – Paruszowcu, rozpoczęty 7 stycznia. W powiecie rybnickim strajkowała też kopalnie ,,Anna" w Pszowie. Strajk rozszerzył się na pozostałe kopalnie rybnickiego okręgu. Miał charakter masowego protestu przeciwko wyzyskowi śląskiej klasy robotniczej, wyraźną wolę zorganizowania się i podjęcia walki zbrojnej o wyzwolenie narodowe. W Hucie ,,Silesia” strajk trwał do 15 stycznia. 

9

1921

9 stycznia miał miejsce niemiecki napad na gmach Powiatowego Komitetu Plebiscytowego w Rybniku w obronie którego stanęli harcerze Pawleta i Musiolik. 

9

1998

W piątkowe przedpołudnie, 9 stycznia pod kołami przejeżdżającego samochodu zginął tragicznie w swoich rodzinnych Gotartowicach  - „Ślązak Roku 94” - Henryk Konsek. 

10

1946

10 stycznia uruchomiono w Szkole Podstawowej nr 5 - Szkołę Specjalną nr 7. 

10

1958

10 stycznia Liceum Ogólnokształcące nr 1 otrzymało imię Powstańców Śląskich. 

10

1999

10 stycznia ponad 400 wolontariuszy zebrało na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy 42.826 złotych i 79 groszy. 

11

1922

Z 30-stu osób, uczęszczających na kurs dla nauczycieli, 24 skończyły szkołę i w dniu 11 stycznia otrzymały upragnione świadectwo, stały się dyplomowanymi nauczycielkami. Były to m.in.: Regina Basztoń, Teresa Blacha, Helena Bugla, Marta Bugla, Helena Buła, Agnieszka Bytomska, Elżbieta Grycman, Teresa Kempińska, Teresa Kolorz, Gertruda Krakowczyk, Maria Magiera, Elżbieta Mandrysz, Maria Mańka, Teresa Mielczarska, Maria Ogórek, Franciszka Płonka, Gertruda Pogorzałek, Maria Pyszna, Gertruda Sterzycka, Bronisława Swoboda, Jadwiga Szewczyk, Elżbieta Turek, Waleska Turek i Bronisława Zeman. W oparciu o te osoby, po włączeniu Rybnika do Polski, stworzono w naszym mieście polskie szkolnictwo. Grono pedagogiczne zasilili także nauczyciele przyjezdni, z innych śląskich miast (np. ks. dr Stefan Siwiec) oraz z ,,Polski" (np. dr Innocenty Libura).  

12

1945

12 stycznia 1945 roku ruszyła znad Wisły wyzwoleńcza ofensywa Armii Radzieckiej. 

12

1957

Wybory do Sejmu odbyły się w styczniu. Podobnie jak poprzednio, Rybnik tworzył jeden okręg wyborczy z Gliwicami. Akcja wyborcza odbywała się w podniosłym nastroju i w ostrej walce politycznej. Społeczeństwo miasta opowiedziało się zdecydowanie za kandydatami wysuwanymi przez komitety porozumiewawcze stronnictw demokratycznych. Frekwencja wyborcza przekroczyła 94%. 

13

1957

Pewnym zaskoczeniem dla miejscowych działaczy ZMP była decyzja o rozwiązaniu organizacji, podjęta późną jesienią roku poprzedniego. Na spotkaniu działaczy młodzieżowych Rybnika 13 stycznia, zaakceptowano w całej rozciągłości program przyjęty na krajowej naradzie przedstawicieli lewicowego nurtu ruchu młodzieżowego i zgłoszono akces do Związku Młodzieży Socjalistycznej. Większość działaczy ZMS wywodziła się ze środowiska ZMP. Nowa organizacja rozwijała się stosunkowo prężnie, wykorzystując sieć aktywistów dawnego związku młodzieżowego.  

13

1972

W czwartek, 13 stycznia, przy Szkole Podstawowej nr 2, pierwszymi zajęciami rozpoczęło działalność Ognisko Pracy Pozaszkolnej z dziesięcioma kołami zainteresowań w tym: baletowe, dwa taneczne i dwa wokalne. 

14

1946

W poniedziałek 14 stycznia, w ramach akcji socjalnej, przy Hucie ,,Silesia" uruchomiono w baraku adaptowanym na obiekt socjalny - żłobek na 60 miejsc.  

14

1996

14 stycznia wandale zniszczyli ponad 100 nagrobków na rybnickim cmentarzu. 

15

1919

W Katowicach, powstała Polska Organizacja Wojskowa. Jeśli chodzi o ówczesny powiat rybnicki, to zasługę stworzenia pierwszego ośrodka POW należy przypisać Adolfowi Lampnerowi. Za jego sprawą odbyło się w dniu 15 stycznia 1919 roku w mieszkaniu Józefa Połomskiego w Rydułtowach zebranie organizacyjne oraz zaprzysiężenie pierwszych peowiaków. Przysięga zawierała następującą treść: ,,Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu, że jako dobry żołnierz będę spełniał wszystkie rozkazy mojej przełożonej władzy powstańczej. Ślubuję dochować tajemnicy organizacyjnej i na wezwanie walczyć z bronią w ręku o przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Tak mi dopomóż Bóg." Takiej treści przysięgę złożył pierwszy komendant - górnik - Józef Buła. Do tworzenia Polskiej Organizacji Wojskowej w Rybnickiem przystąpił również Ludwik Piechoczek.  

15

1949

15 stycznia utworzono Miejską Bibliotekę Publiczną. Swoją siedzibę miała przy ul. Rewolucji Październikowej 12 (obecnie ul. 3-go Maja). Instytucją tą kierował Piotr Żymełka. 

15

1969

15 stycznia w TZR miał miejsce występ nestorki scen polskich, 90-letniej Mieczysławy Ćwiklińskiej w znakomicie wykonanej roli głównej, w sztuce ,,Drzewa umierają stojąc”. Ten występ aktorki był tysiąc pierwszym w tej sztuce w ogóle. 

16

1919

16 stycznia został wprowadzeniem w powiecie rybnickim stanu oblężenia przyhamowany dalszy rozwój polskich organizacji. W wyniku tego wielu działaczy polskich albo zostało aresztowanych, albo opuściło Górny Śląsk, co na pewien czas osłabiło działalność narodową terroryzowanych polskich mieszkańców ziemi rybnickiej. Na Śląsk wprowadzono 117 Dywizję Piechoty, przemianowaną następnie na Grenzschutz (wojska ochrony pogranicza), która miała trzymać w ryzach lud polski. 

16

1988

16 stycznia członkowie zespołu badającego awifałnę stwierdzili w Rybniku 70 gatunków ptaków, z czego 5426, należących do 16 gatunków na zbiorniku elektrowni ,,Rybnik". 

16

1989

16 stycznia wydzielono elektrownię „Rybnik” z Południowego Okręgu Energetycznego i utworzono Przedsiębiorstwo Państwowe Elektrownia "Rybnik" w Wielopolu. 

17

1940

17 stycznia dyrektor chwałowickiej kopalni powiadomił Gestapo o osobach, które zostały wydalone z pracy bez wypowiedzenia za udział w powstaniach śląskich i przynależność do polskiej organizacji w latach międzywojennych. 

17

1959

17 stycznia o godzinie 9.00 udzielono pierwszego ślubu w nowej sali Urzędu Stanu Cywilnego. Tą szczęśliwą parą była Genowefa Kafka, zatrudniona w PZGS i Walter Kucharczyk, tokarz huty ,,Silesia". 

17

1982

17 stycznia ustanowiono osobną parafię dla Nowin, zaś wiosną tego samego roku rozpoczęto budowę kościoła pw. św. Jadwigi Śląskiej. Już w trakcie budowy Msze św. odprawiano pod zadaszeniem, zaś katechizowano w salkach w blokach. 

18

1945

Kiedy wyzwoleńcza ofensywa Armii Radzieckiej posuwała się ku zachodowi, hitlerowcy przystąpili do ostatecznej likwidacji obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu i ewakuacji zdolnych do marszu więźniów. Trasa ich marszu wiodła różnymi drogami. Ewakuowani więźniowie w grupach po 500 osób, po otrzymaniu suchego prowiantu składającego się z 1-2 bochenków chleba, około 30 dkg. margaryny i jednej puszki konserwy na trzy osoby, wyruszyli w mroźny dzień 18 stycznia 1945 r. Kolumny były konwojowane przez SS-manów z psami policyjnymi.  

19

1947

19 stycznia odbyły się pierwsze powojenne wybory do polskiego Sejmu.  

19

1957

19 stycznia redakcja ,,Nowin" proponuje przedpłaty na prenumeratę pocztową gazety w wysokości kwartalnej - 8,50 zł, półroczną - 17 zł i roczną - 34 zł. 

21

1907

21 stycznia nadeszło z policji zezwolenie na używanie kościoła św. Antoniego, a jego poświęcenie nastąpiło dopiero 29 sierpnia. Był to dla Rybnika wielki dzień. Uroczystości rozpoczęły się w kościele Matki Boskiej Bolesnej, który odtąd nazywać się będzie ,,starym kościołem", a następnie wszyscy procesjonalnie przystrojonymi ulicami przeszli do kościoła św. Antoniego - nazywanego odtąd ,,nowym kościołem". W tydzień później starą kaplicę św. Antoniego rozebrano, a figurę wniesiono do ,,nowego kościoła". Wybudowany wielkim wysiłkiem kościół św. Antoniego dzięki swym 95 metrowym wieżom do dnia dzisiejszego pozostał największą świątynią na Górnym Śląsku i nazywany jest ,,Katedrą Ziemi Rybnickiej".

21

1932

Na dzień 21 stycznia, z okazji rocznicy śmierci W. I. Lenina, komitet bezrobotnych KPP w Rybniku zwołał zgromadzenie w sali kasyna paruszowieckiego. Przybyło około 1000 osób. Uczestnicy zgromadzenia żądali od władz pomocy dla bezrobotnych, przemawiali również działacze komunistyczni. Po zamknięciu wiecu na wniosek komunistów postanowiono udać się pod starostwo w Rybniku. Wtedy do akcji wkroczyła policja. Nie posłuchano wezwań do rozejścia się. Nie pomogły salwy karabinowe w powietrze. Policja działała jednak stanowczo, użyto broni. Śmierć poniósł członek KPP Oleś z Ligoty Rybnickiej, bezrobotny czeladnik piekarski Edward Ogerman z Paruszowca i Jan Marcol, którego policja zabiła kolbami i stratowała. Trzech innych odniosło rany. Spośród 30 aresztowanych osób 12 stanęło przed sądem. Na Śląsku od dawna nie strzelano do robotników, toteż krwawe wypadki paruszowieckie odbiły się głośnym echem w kraju i poza jego granicami. Opinia publiczna potępiała policję. Postępowanie policji krytykował też W. Korfanty. Do Rybnika przybył wojewoda M. Grażyński, ale swą wizytę ograniczył jedynie do odwiedzenia rannego policjanta. Zdaniem sanacji, udział komunistów w wiecu usprawiedliwiał każde środki. Trzy miesiące później przed sądem w Rybniku odbył się proces aresztowanych uczestników wypadków w Paruszowcu. Największą karę, rok więzienia, otrzymał członek KPP Ryszard Małachowski z Paruszowca, inny wybitny działacz, Jan Czapla z Rybnika, został skazany na 9 miesięcy - był on między innymi członkiem komitetu bezrobotnych, a może nawet jego przewodniczącym. 

22

1945

Hitlerowcy część wycieńczonych żydowskich więźniów dowieźli do stacji Rzędówka (Leszczyny) i dalej w ,,marszu śmierci" prowadzili ich w stronę Raciborza. Po drodze dokonywali masowych zbrodni. Jedna z nich miała miejsce już w Kamieniu. 9 dalszych zastrzelono w Wielopolu. Szansą na przeżycie ,, marszu śmierci" była ucieczka. Zdecydowało się na nią 3 mężczyzn w lasach pod Wielopolem. Przechowała ich rodzina Zimoniów z Wielopola. Wielu eskortowanych Żydów padało ze zmęczenia i wówczas byli zabijani przez niemieckich strażników. Szczególnie okrutnie rozprawili się hitlerowcy z więźniami przy kąpielisku Ruda, mordując 22 stycznia, po mroźnej nocy, 446 więźniów niezdolnych do marszu, ciała ich wrzucając do Młynówki, którą wypełnili po brzegi. 

23

1954

23 stycznia niespodziewanie umiera Franciszek Hübner - wybitny działacz i patriota; jak określono go w nekrologu:,, ceniony aktywista społeczny, oddany sprawie walki o lepsze jutro narodu”, publicysta, z zamiłowania historyk, naukowiec.

23

1981

W piątek 23 stycznia w I LO im Powstańców Śl. o godz. 10.45 rozpoczęła się akcja gaśnicza. Całkowitemu spaleniu uległ dach. Podczas pożaru naruszone zostały stropy, zalane pomieszczenia szkolne i znajdujące się tam wyposażenie. Z tego powodu tydzień wcześniej rozpoczęły się ferie. Aż do czerwca lekcje odbywały się popołudniami w budynku II LO i innych szkołach. 

24

1950

Nastąpiła poprawa warunków lokalowych Szkoły Muzycznej. 24 stycznia szkole przyznano budynek po szkole rolniczej i siedzibie Powiatowego Zarządu Gminnych Spółdzielni przy ul. Gen. Sikorskiego (później W. Piecka, obecnie J. Piłsudskiego). 

24

1981

Sobota 24 stycznia okazała się kolejnym problemem między Rządem, a NSZZ "Solidarność", która żądała wolnych od pracy sobót.  

25

1954

25 stycznia zmarł w Rybniku Stefan Witkowski - generał brygady Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej, a następnie pułkownik w armii gen. Hallera we Francji i walczący w jej szeregach na Ukrainie. W 1946 roku zamieszkał w Rybniku. Był do 1952 roku nauczycielem w Technikum Górniczym. 

26

1945

26 stycznia tegoż roku, od uderzenia 7 korpusu pancernego gwardii oraz 55 i 56 brygady pancernej płk Dawida Draguńskiego, wspierane 23 brygadą piechoty zmotoryzowanej płk Aleksandra Głowaczewa, rozpoczęły się walki o Rybnik. Wobec zdecydowanego oporu jednostek niemieckiej 8 dywizji pancernej, nie opanowano jednak miasta, zajęto natomiast północne jego krańce z Golejowem, Rybnicką Kuźnią, Orzepowicami i częścią dzielnicy ,,Maroko". Szpica czołgów dotarła w rejon szkoły w dzielnicy Smolna, jednak wobec silnego oporu Niemców i unieszkodliwieniu kilku czołgów, wycofano się w rejon dzielnicy ,,Maroko" i Orzepowic. Linią frontową na długie tygodnie stała się rzeka Ruda, od Ligockiej Kuźni przez Paruszowiec aż po dzielnicę Wawok. Dalej linia frontu biegła doliną rzeki Nacyny i w rejonie obecnej ul. Kotucza, aż po ul. Grunwaldzką w kierunku lasu Gać. 

27

1983

27 stycznia przeprowadzone zostały wybory do władz Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Pracowników Kopalni ,,Chwałowice". Związek występował nie tylko w imieniu swych członków, ale całej załogi. Następował systematyczny wzrost liczby członków.

28

1945

W centrum Stodół, naprzeciw budynku mieszkalnego pracowników niemieckiej straży granicznej, stoi krzyż, z napisem w hołdzie tragicznie zmarłym, odnoszący się do wypadków, jakie miały miejsce w ostatnich dniach stycznia, prawdopodobnie w niedzielę 28. W miejscu tym, będący pod wpływem alkoholu, żołnierze radzieccy skatowali a następnie rozstrzelali pięciu mieszkańców Stodół, mianowicie: Emanuela Kąkola, Wiktora Marszałka, 18-letniego Józefa Mirę, Franciszka Piechę i Piotra Starca. Pochowani zostali po zakończeniu działań wojennych na cmentarzu w Rudach. 

29

1973

29 stycznia Technikum Górniczemu Ministerstwa Górnictwa i Energetyki w Rybniku nadano imię prof. Bolesława Krupińskiego, a w holu szkoły odsłonięto pamiątkową tablicę. 

30

1911

Spośród około 300 zwerbowanych do pracy robotników w kopalni ,,Chwałowice", na początku roku, część natychmiast porzuciła pracę solidaryzując się ze strajkującymi od listopada. Niektórzy po pobraniu zaliczek bez śladu zniknęli z ,,górnośląskiego Sybiru". Resztę władze zmuszone zostały wydalić na skutek złożonego przez komitet strajkowy zażalenia. Aby uchronić kopalnię przed zniszczeniem, dyrektor Welt skierował do pracy na dole niższy dozór techniczny i administracyjny. W strajku, brało w nim udział 600 górników spośród 650 zatrudnionych. Wypłacono im z kasy Zjednoczenia Zawodowego Polskiego i Związku Górników w Niemczech jedynie 5 marek wsparcia. Nędza i głód zaczęły zagrażać strajkującym. Komisja strajkowa wystosowała wniosek do społeczeństwa a szczególnie do rzemieślników i Rady Miejskiej Rybnika. Reakcja społeczeństwa była nikła, a ojcowie miasta ograniczyli się do wyrażenia współczucia orzekając, iż nic nie stoi na przeszkodzie, by robotnicy powrócili do pracy. Po dwóch miesiącach akcji strajkowej, 30 stycznia, część górników, zwątpiwszy w skuteczność dalszej walki i zakładowych konsultacjach, przystąpiła do pracy.  

31

1945

26 stycznia rozpoczęły się walki o Rybnik. Wobec zdecydowanego oporu jednostek niemieckich, nie opanowano jednak miasta, zajęto natomiast północne jego krańce. Linią frontową na długie tygodnie stała się rzeka Ruda, od Ligockiej Kuźni przez Paruszowiec aż po dzielnicę Wawok. Dalej linia frontu biegła doliną rzeki Nacyny. 31 stycznia oddziały 107 dywizji 106 korpusu piechoty 60 armii zluzowały w rejonie Rybnika jednostki 7 korpusu pancernego i podjęto kolejną próbę opanowania Rybnika. I tym razem nie opanowano jednak miasta. 

31

1974

31 stycznia czwarty - kolejny blok energetyczny elektrowni ,,Rybnik" zasilił krajową sieć energetyczną. Tym samym zakończono pierwszy etap budowy elektrowni.  

31

1979

31 stycznia w Rybnickich Zakładach Przemysłu Metalowego ,,Huta Silesia", po 17-latach produkcji opuściła zakład lodówka z numerem 1.000.000. 

 ponadto w styczniu wydarzyło się:

1999

W styczniu - w wieku 84 lat zmarła zasłużona dla rybnickiego szkolnictwa profesor Wanda Różańska. W czasie okupacji więziona w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück. Już w czerwcu 1945 r. podjęła pracę w rybnickim gimnazjum i liceum. Języka polskiego uczyła aż do 1990 roku. Pochowana została na cmentarzu w Biertułtowach. 

1992

W Rejonowym Biurze Pracy, w Rybniku, w styczniu 1992 roku zarejestrowanych było 4502 bezrobotnych, z czego aż 72,6 procent stanowią kobiety. 1141 osób zarejestrowanych nie posiadało prawa do pobierania zasiłku dla bezrobotnych.  

1958

W ostatnich dniach stycznia, w budynku przy Rynku 17 otwarto po wielu latach starań Społeczne Muzeum Ziemi Rybnicko - Wodzisławskiej. 

1940

W styczniu wzrosła liczba bezrobotnych z 5674, w tym 799 kobiet, na 11.679 i był to wówczas najwyższy stan bezrobotnych w okresie okupacji. Jesienią bezrobocie zostało zupełnie zlikwidowane.

1937

Na początku roku członkowie Deutsche Partei w Rybniku postanowili przejść w szeregi organizacji faszystowskiej. Hitleryzacji uległ Volksbund.  

1923

Na skutek nieporozumień Komenda Chorągwi Okręgu Górnego Śląska rozkazem L-25/23 rozwiązała hufiec z końcem roku, by już w połowie stycznia przyszłego hufiec powstał na nowo. 

1920

W styczniu na spornych terenach Górnego Śląska, władzę objęła Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Zgodnie z decyzją traktatu pokojowego, Komisja ta przejęła pełnię władzy na wydzielonym terenie plebiscytowym. Dysponowała ona siłami zbrojnymi, złożonymi początkowo z wojsk francuskich i - o wiele mniej licznych - oddziałów włoskich i Anglików. W Rybniku przebywały przede wszystkim oddziały włoskie i mała grupa żołnierzy francuskich. Kontrolerem powiatowym był włoski podpułkownik Pietro Bezenti, a jego zastępcą francuski porucznik Morerer. Wszyscy przygotowywali się do przyszłego plebiscytu, który miał rozstrzygnąć sprawę przynależności Górnego Śląska. Na czele polskiego życia politycznego stał Polski Komisariat Plebiscytowy, którego kierownikiem był Wojciech Korfanty. W Rybniku kierownikiem tego właśnie Komitetu był dr Marian Różański. 

1920

Zebrzydowicki chór ,,Seraf" osiągał sukcesy, dając w styczniu tego roku w Rybniku wspaniałe koncerty ,,Łobzowian" Anczyca, ,,Za nic żydowskie swaty" Bobowskiego, a w maju w Mszanie, Chwałowicach i Popielowie ,,Barbarę, bohaterkę chrześcijańską". W samym mieście zagrano trzykrotnie ,,Karpackich górali" Korzeniowskiego, utwór powtórzony potem w Niedobczycach, w Rybniku zaś w połowie listopada wystawiono ,,Gwiazdę Syberii" Starzeńskiego. 

data

rok

wydarzenie

1

1977

W związku z przeprowadzonymi w dniu 1 lutego zmianami administracyjnymi -Rybnik stał się miastem liczącym ponad 112 tys. ludzi. Dotychczasowe sołectwa: Golejów, Grabownia i Kamień stały się dzielnicami miasta. Automatycznie o 36 wzrosła liczba radnych i wynosiła 226 osób. Powierzchnia miasta zwiększyła się o 3654 ha.

 KAMIEŃ: Wieś wspominana jest już w XV wieku jako własność Mikulczyna. Kamień wraz z przysiółkami Lasoki, Świerki i Młyny stał się dzielnicą Rybnika.

 GOLEJÓW: Wieś wspominana już w XIII wieku.

 Początkowo STODOŁY wraz z CHWAŁĘCICAMI były częścią gminy zbiorczej, ale w związku z budową Zalewu Rybnickiego i Elektrowni Rybnik 1 marca wsie te stały się dzielnicą Rybnika. O przyłączeniu północnych terenów zadecydowała głównie elektrownia ,,Rybnik". W wyniku zmiany granic administracyjnych miasto Rybnik zwiększyło swój obszar z 39,9 do 135,8 km kwadratowych.

Tym jednak, co dzisiaj poważnie różni Stodoły od pozostałych dzielnic Rybnika, jest przynależność do parafii w Rudach i do diecezji gliwickiej. 

2

1911

Spośród zwerbowanych do pracy robotników w kopalni ,,Chwałowice” część natychmiast porzuciła pracę. Niektórzy po pobraniu zaliczek bez śladu zniknęli z ,,górnośląskiego Sybiru". Resztę władze zmuszone zostały wydalić. Aby uchronić kopalnię przed zniszczeniem, dyrektor kopalni ,,Chwałowice" -  Welt skierował do pracy na dole niższy dozór techniczny i administracyjny. Nędza i głód zaczęły zagrażać strajkującym. Komisja strajkowa wystosowała wniosek do społeczeństwa a szczególnie do rzemieślników i Rady Miejskiej Rybnika. Reakcja społeczeństwa była nikła, a ojcowie miasta ograniczyli się do wyrażenia współczucia. Część górników, zwątpiwszy w skuteczność dalszej walki, przystąpiła do pracy.  2 lutego odbyło się jeszcze jedno zebranie załogi. Było bardzo burzliwe. Większość robotników opowiedziała się za powrotem do pracy.  

Chwałowiccy górnicy ponieśli klęskę nie tylko materialną, gdyż nie wywalczyli poprawy warunków pracy ani wyższej płacy. Ponieśli także klęskę moralną. Dyrekcja natychmiast zwolniła wszystkich członków komisji strajkowej oraz szczególnie aktywnych, w sumie osiemdziesięciu górników. Zwolnieni z pracy zostali także wyrzuceni z mieszkań kopalnianych. Dyrektor Welt zaproponował górnikom szczególną ,,pomoc": dwunastogodzinna dniówka była płacona dodatkowo.  

2

1929

W Rybniku termometry zarejestrowały - minus 28 stopni C. i obfite opady śniegu. 

2

1945

26 stycznia 1945 r. od uderzenia 7 korpusu pancernego gwardii oraz 55 i 56 brygady pancernej płk Dawida Draguńskiego, wspierane 23 brygadą piechoty zmotoryzowanej płk Aleksandra Głowaczewa, rozpoczęły się walki o Rybnik. Wobec zdecydowanego oporu jednostek niemieckiej 8 dywizji pancernej, nie opanowano jednak miasta, zajęto natomiast północne jego krańce z Golejowem, Rybnicką Kuźnią, Orzepowicami i częścią dzielnicy ,,Maroko". Szpica czołgów dotarła w rejon szkoły w dzielnicy Smolna, jednak wobec silnego oporu Niemców i unieszkodliwieniu kilku czołgów, wycofano się w rejon dzielnicy ,,Maroko" i Orzepowic. Linią frontową na długie tygodnie stała się rzeka Ruda, od Ligockiej Kuźni przez Paruszowiec aż po dzielnicę Wawok. Dalej linia frontu biegła doliną rzeki Nacyny i w rejonie obecnej ul. Kotucza, aż po ul. Grunwaldzką w kierunku lasu Gać. Oddziały 107 dywizji 106 korpusu piechoty 60 armii zluzowały w rejonie Rybnika jednostki 7 korpusu pancernego i 2 lutego podjęto kolejną próbę opanowania Rybnika. I tym razem nie opanowano jednak miasta. Został ponownie wysadzony, wcześniej odbudowany, wiadukt nad rybnicką Nacyną. 

2

1958

Pierwszą akcją przygotowaną przez Front Jedności Narodu były wybory do Rad Narodowych, przeprowadzone 2 lutego. Ustalono, iż rybnicka Rada Narodowa będzie liczyła 55 członków. Wybory odbyły się bardzo sprawnie, a przewodniczącym MRN został ponownie Paweł Zientek. 

3

1954

3 lutego zmarł Wincenty Myśliwiec- wybitny działacz polski na uchodźstwie, właściciel Hotelu Polskiego, który prowadził przez 50 lat, a w którym organizowano liczne spotkania patriotyczne. Uczestniczył w nich również Wojciech Korfanty, stąd dzisiejsza nazwa ulicy. 

3

1977

3 lutego rybnicka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna doczekała się nowej siedziby przy ul. Groborza. 

4

1920

W środę, 4 lutego mieszkańcy oczekiwali wojsk francuskich, zdążających od strony Żor. 

4

1961

4 lutego, w Państwowej Filharmonii Śląskiej w Katowicach, w ramach Festiwalu Muzyki Polskiej szkół artystycznych dla uczczenia obchodu Tysiąclecia Państwa Polskiego zaprezentowała się rybnicka szkoła muzyczna. Piotr Paleczny z orkiestrą symfoniczną, orkiestra smyczkowa i zespół kameralny. Każdym rybnickim zespołem dyrygował prof. Antoni Szafranek. 

4

1919

W styczniu bardzo burzliwy przebieg miał strajk w Hucie ,,Silesia” w Rybniku - Paruszowcu. W powiecie rybnickim strajkowała też kopalnia ,,Anna" w Pszowie. Na przełomie stycznia i lutego w Niedobczycach spotkało się 377 delegatów załóg górniczych - tylko 16 spośród nich było przeciwnych powszechnemu strajkowi. 4 lutego stanęła załoga chwałowickiej kopalni. Strajkowali także niedobczyccy górnicy. Z tych kopalń strajk rozszerzył się na pozostałe kopalnie rybnickiego okręgu. Odbył się też w kopalni ,,Szczęście Beaty". Miał charakter masowego protestu przeciwko wyzyskowi śląskiej klasy robotniczej, wyraźną wolę zorganizowania się i podjęcia walki zbrojnej o wyzwolenie narodowe.  

5

1905

Wydarzenia rewolucyjne 1905 roku w Królestwie Polskim i nasilenie walk strajkowych w zachodnich Niemczech wpłynęły na zaostrzenie się walki górnośląskich górników, a także na rozwój życia zawodowego. Najpierw strajk objął Zabrze, a w dniu 5 lutego za nim poszły załogi również z powiatu rybnickiego. Porzucili pracę górnicy kopalni "Charlotte", ,,Beatensglück", "Emmy", "Anny", "Redena", "Römera" i "Hoym - Laury", a liczba strajkujących osiągnęła 72% ogólnego stanu załóg górniczych w tym rejonie. Wysunięto postulaty ekonomiczne. Strajkujący domagali się wprowadzenia 9-cio godzinnego dnia pracy, podwyższenia zarobków o 20-25 %, zniesienia kar dyscyplinarnych, podniesienia deputatów węglowych, które w tym czasie wynosiły średnio 3 tony na pracownika oraz ludzkiego traktowania robotników przez dozór i administrację, a także domagano się uznania związków zawodowych, zaniechania represjonowania przywódców strajku. Wybrano delegatów do rozmów z zarządami kopalń. Te jednak oświadczyły, że na żadne ustępstwa nie pójdą.  

6

1919

W Rybniku już na początku roku odbudowała swą działalność Polska Partia Socjalistyczna, a od 6 lutego odbywały się już regularne spotkania członków i sympatyków miejscowej komórki partii. W sprawozdaniach władz niemieckich, kierowanych do kierownictwa rejencji, podkreślano często dużą aktywność socjalistów polskich. Wskazywano także na współpracę z robotnikami niemieckimi, przejawiającą się m.in. w fakcie odbywania wspólnych zebrań. 

6

1944

Już w drugiej połowie roku, mieszkańcy Rybnika stanęli wobec problemu nadchodzącego końca drugiej wojny światowej. Z jednej strony większość ludzi cieszyła się na myśl o zbliżającym się końcu hitlerowskich rządów. Jednak informacje nadchodzące z frontu wschodniego, dawały powody do niepokoju. Radio polskie z Londynu mówiło o przejmowaniu władzy na ,,wyzwalanych" ziemiach polskich przez sterowanych z Moskwy komunistów. Już 6 lutego niemiecka gazeta ,,Neue Ordnung" (Nowy Porządek), ukazująca się również w okupowanym Rybniku, umieściła na całej stronie wielki artykuł o wymordowaniu przez Rosjan w katyńskim lesie kilku tysięcy Polaków. Informacje te gazeta potwierdziła przejmującym zdjęciem, przedstawiającym omawiane miejsce masowego mordu. Kiedy zaś rosyjska ,,Armia Czerwona" wypierała hitlerowców z połowy ziem polskich, nazistowskie środki masowego przekazu zagrzewały do obrony ,,niemieckiej ojczyzny" przed ,,bolszewikami", ,,barbarzyńcami" czy ,,stepowymi hordami".  

7

1993

W turnieju szachowym zakończonym 7 lutego 16-letnia Monika Bobrowska zdobyła indywidualne szachowe Mistrzostwo Polski. Drużyna RMKS Rybnik wygrała turniej w klasyfikacji klubowej. 

7

1997

7 lutego zmarł ks. Henryk Jośko, kapłan i człowiek wielkich pasji. Od 1982 roku był proboszczem parafii św. Jadwigi Śląskiej na Nowinach. Wielokrotny organizator pielgrzymek na Jasną Górę. Był dziekanem dekanatu Rybnik Centrum, kanonikiem honorowym katowickiej Kapituły Metropolitalnej.

9

1975

9 lutego rozpoczął się rozruch mechanicznej piekarni, wybudowanej przez oddział WSS w Rybniku -Paruszowcu. Zdolność produkcyjna mechanicznej piekarni wynosiła 13 ton pieczywa na dobę, głównie chleba. 

9

1999

9 lutego zmarł o. Rufin Halszka, ojciec -werbista, wieloletni proboszcz (do 1998r.) parafi pw. Królowej Apostołów. 

10

1926

10 lutego zmarł budowniczy kościoła św. Antoniego ks. dr Brudniok. Był proboszczem rybnickiej parafii w latach 1900-1923. Pochowano go w krypcie kościoła św. Antoniego. 

10

1929

I połowa lutego - na całym Górnym Śląsku były bardzo silne mrozy i obfite opady śniegu, z powodu których większość ludzi nie wychodziła z domów. 10 lutego w Rybniku termometry zarejestrowały temperaturę - minus 40 stopni C.

10

1988

W środę, 10 lutego krótko przed północą w rybnickiej Hucie ,,Silesia" wybuchł groźny pożar. Spłonęła 100-letnia hala produkcyjna wraz z maszynami produkcyjnymi, materiałami i wyrobami gotowymi. 

11

1929

Podczas trwających od początku lutego bardzo silnych mrozów i opady śniegu, 11 lutego w Rybniku termometry zarejestrowały najniższą od niepamiętnych czasów temperaturę aż minus 42 stopnie C. 

11

1943

11 lutego zostaje aresztowany Stanisław Sobik wraz ze swą żoną i bratem. Po dwóch dniach barbarzyńskiego śledztwa w katowni rybnickiego gestapo zostaje przewieziony do Oświęcimia, gdzie poddawano go torturom, jednak nie zdradza nikogo, i 23 czerwca tegoż roku zostaje rozstrzelany. Po tragicznej stracie St. Sobika objął komendę ZWZ Antoni Stajer (w niektórych publikacjach podawane jest nazwisko Antoni Sztajer), pseud. Lew. W międzyczasie do organizacji wkradł się prowokator w osobie Zientka- naczelnika stacji kolejowej Rybnik. Zdołał sobie na tyle pozyskać zaufanie komendy ZWZ, że zdecydowano się odbywać odprawy terenowych dowódców ZWZ w jego mieszkaniu, które znajdowało się na przedmieściu Rybnika zwanym Maroko. Po jednej z odpraw nastąpiły niespodziewane aresztowania. Ocalały z pogromu Lew- Stajer przekształcił w grudniu 1943 rybnicki ZWZ w Armię Krajową. Jego oddziały poprzez akty dywersji dały się mocno we znaki okupantowi. 

11

1998

Uchwałą Rady Miasta z dnia 11 lutego nadano honorowe obywatelstwo miasta Rybnika Mieczysławowi Brzostowi -autorowi książki ,,Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej".

12

1919

Wobec powagi położenia Niemcy zaczęli zastępować niepewne oddziały wojskowe formacjami „Grenzschutzu”, tworzonego z fanatycznych jednostek. W Rybniku taki oddział utworzono na podstawie rozkazu z 12 lutego 1919 r. 

12

1945

Dla sytuacji politycznej w Rybniku wielkie znaczenie miała postawa przedwojennego, wielce zasłużonego burmistrza miasta - Władysława Webera. Mimo ciężkich przeżyć okupacyjnych, 12 lutego, udał się on do Katowic, gdzie A. Zawadzki wręczył mu nominację na burmistrza Rybnika. Przez cały czas walk znajdował się blisko frontu, dlatego z chwilą wyparcia wojsk niemieckich mógł bez zwłoki udać się do wyzwolonego miasta. Od razu przystąpił do organizowania prac w celu usunięcia szkód wojennych i uruchomienia zakładów pracy. Umiejętnie współpracował z PPR, co pozwoliło osiągnąć dobre rezultaty. Jego osobisty przykład przeciągnął wielu wahających się na stronę władzy ludowej. 

13

1905

13 lutego delegaci kopalń postanowili kontynuować strajk rozpoczęty 5 lutego do ostatecznego zwycięstwa. Najdłużej trwali górnicy rybniccy. Strajkujący domagali się wprowadzenia 9-cio godzinnego dnia pracy, podwyższenia zarobków o 20-25 %, zniesienia kar dyscyplinarnych, podniesienia deputatów węglowych, które w tym czasie wynosiły średnio 3 tony na pracownika oraz ludzkiego traktowania robotników przez dozór i administrację, a także domagano się uznania związków zawodowych, zaniechania represjonowania przywódców strajku. Mimo pomocy Bochumskiego Związku Górników, strajkujący pozostali bez środków do życia, wskutek czego akcja załamała się. Związek Wzajemnej Pomocy opowiedział się przeciwko strajkowi, rozbijając jednolitość ruchu.  

14

1979

Rybnik wzbogacił się o cenne dzieło sztuki. Na ścianach kilku sal zabytkowego, późnobarokowego dworu pocysterskiego w Rybniku-Stodołach odkryto polichromię Sebastiniego (morawianina Franciszka Sebesta). Malowidła znajdowały się miejscami pod 6 i 7 warstwą przemalowań i tynku. Obiekt od 1977 roku jest własnością Elektrowni ,,Rybnik". 

14

1996

W środę , 14 lutego Rada Miasta Rybnika na sesji postanowiła ustanowić rok 1996 -rokiem pamięci Władysława Webera -wieloletniego burmistrza miasta. 

15

1905

Fali strajkowej, która została zakończona 15 lutego,  / trwała od 5 lutego/ towarzyszyły masowe zebrania, na których zapoznawano górników z aktualną ich sytuacją, ze znaczeniem ruchu socjalistycznego i zawodowego. Wyniki strajku były minimalne. Nie spełniono zasadniczych postulatów. Natomiast nastąpiły represje i szykany. Dyrekcje kopalń ogłosiły lokaut. W okręgu rybnickim z kopalń zwolniono 630 tj. ok. 7,5% najbardziej aktywnych górników, usuwając ich także z kopalnianych mieszkań. Wielu z nich musiało szukać chleba poza Górnym Śląskiem. 

15

1989

Z dniem 15 lutego został oddany do użytku Dom Pogrzebowy Na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Rudzkiej. W związku z tym wprowadzono zakaz pieszych konduktów pogrzebowych w mieście. 

16

1954

Ważnym wydarzeniem w skali kraju były pierwsze powszechne wybory do rad narodowych. W Rybniku przygotowywano się do tego wydarzenia szczególnie starannie. Przeprowadzono reorganizację Miejskiego Komitetu Frontu Narodowego; 16 lutego jego przewodniczącym został miejscowy działacz społeczny, Stanisław Marciniak. W skład Komitetu wchodziło 25 osób, w tym 12 członków PZPR, dwóch SD, jeden ZSL oraz 10 bezpartyjnych. Komitet organizował spotkania z wyborcami, prowadził prace agitacyjne itp. Dzięki jego pracy wybory przebiegały sprawnie i przy dużej, bo ponad 97% frekwencji. Przy okazji warto stwierdzić, iż uprawnionych wyborców w mieście było w tym czasie 19.187. Przewodniczącym Prezydium MRN został Paweł Zientek. 

17

1919

W Niedobczycach zawsze silne były dążenia narodowościowe. Działała tu założona przez Franciszka Kozielskiego i Wilhelma Skowronka Rada Ludowa, podległa Powiatowej Radzie Ludowej w Rybniku, Zjednoczenie Zawodowe Polskie - Oddział Górników, któremu przewodniczył Franciszek Kozielski, Centralny Związek Górników (przewodniczący - Wojciech Mokry), utworzony przez PPS, a także Narodowa Partia Robotnicza (przewodniczący- Teodor Węgrzyk). 17 lutego Węgrzyk utworzył w Niedobczycach pierwszą grupę Polskiej Organizacji Wojskowej, która włączona została do I kompanii I batalionu 5 pułku Strzelców Rybnickich. 

18

1937

W Chwałowicach rozgłosu nabrała sprawa Alfreda Polotzka, który 18 lutego wdawszy się w polityczną dyskusję, zaczął głośno wykrzykiwać: ,,wy przeklęte polskie chachary, wnet z wami zrobimy porządek". Sąd w Rybniku skazał Polotzka na 3 miesiące aresztu, a po apelacji, sąd w Katowicach uwolnił go od winy i kary. 

19

1921

19 lutego pomnik św. Jana na rybnickim rynku został oblepiony przez Niemców ulotkami agitacyjnymi.  

19

1943

W Rybniku - 19 lutego w 1943 r. -  pierwszych aresztantów przyjął nowy areszt policyjny (Polizeigefangnis). Mógł pomieścić 15 - 20 więźniów. 

20

1935

Jednym z przejawów ogólnego zubożenia mieszkańców Rybnika i całego społeczeństwa polskiego była likwidacja z dniem 20 lutego Rybnickiego Oddziału Banku Polskiego. 

20

1963

20 lutego, w uroczystej oprawie, nastąpiło otwarcie Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki przy ul. Kościuszki. Kierownikiem tej placówki (czytelniakawiarnia, „czytelnia cicha", księgarnia oraz sala lektorów języków obcych) został mgr Zbigniew Jankowski. 

21

1919

Po dwóch tygodniach tego strajku, 21 lutego 1919 roku, ówczesne władze niemieckie zdecydowały się unieruchomić, jak się okazało już na stałe, kopalnię ,,Szczęście Beaty". Tego dnia strajk się załamał.  

21

1937

21 lutego, „Szyby Jankowickie" przyjęły do pracy 200 osób.

23

1923

23 lutego, w sali restauracyjnej p. Mandrysza z 47 rybnickich działaczy PCK ukonstytuował się Zarząd Powiatowy Polskiego Czerwonego Krzyża. Pierwszą przewodniczącą tego Zarządu została Eufrozyna Weberowa, żona burmistrza Władysława Webera. 

23

1923

23 lutego w sali Hotelu „Świerklaniec” odbyły się ciężkoatletyczne Mistrzostwa Górnego Śląska. Pierwsze miejsce zajął Franciszek Chmura reprezentant „Gwiazdy - Rybnik”. 

24

1923

24 lutego  został ukonstytuowany w Rybniku Związek Obrony Kresów Zachodnich. Stawiał sobie za cel zwalczanie wpływów niemieckich; w konsekwencji skupił w swych szeregach sporo elementu nacjonalistycznego. Wraz z ZPŚl. wydatnie ograniczył aktywność obozu niemieckiego.

25

1921

Głośnym wydarzeniem w przedplebiscytowych miesiącach był strajk dzieci niedobczyckich szkół. Były tu dwie szkoły z 704 uczniami, wśród których 659 czuło się Polakami. Dzieci, biorąc przykład z górników żądających wydalenia z kopalni urzędników niemieckich, również zastrajkowały, domagając się usunięcia ze szkół w Niedobczycach szowinistycznych nauczycieli niemieckich: Harazima, Franke, Grelicha i Poinka. Z Niedobczyc strajk szkolny przeniósł się na powiat rybnicki, w wyniku czego pruskie władze musiały zgodzić się na wprowadzenie do szkół języka polskiego. Strajków tych nie zdołały powstrzymać ani groźby niemieckich nauczycieli, ani zarządzenia władz policyjnych, ani wzmożone posterunki wojskowe. O masowości tej akcji świadczą m.in. dwa raporty doradców szkolnych: Jana Winklera z 25 lutego i Apolinarego Stokłosy z 27 lutego 1921 roku. 

25

1977

25 lutego przekazano do eksploatacji blok nr 5 elektrowni ,,Rybnik"- pierwszy w drugim etapie budowy elektrowni.

26

1922

26 lutego Rada Miejska Rybnika ogłosiła konkurs na stanowisko burmistrza. Wygrał go Władysław Weber, długoletni pracownik rybnickiego Magistratu. Należał on do nielicznych Polaków, zatrudnionych uprzednio w administracji miejskiej, ale wybór okazał się niezwykle trafny. 

27

1919

27 lutego - zaczęła wychodzić niemieckojęzyczna gazeta " Katolische Volkszeitung" (Katolicka Gazeta Ludowa). Zasięgiem swym obejmowała Śląsk, Wielkopolskę i Pomorze. Jej wydawcą i redaktorem naczelnym był Artur Trunkhardt. Gazeta uważała się za „nowoczesne niemieckojęzyczne pismo o nastawieniu przychylnym Polsce (polnischer tendenz)”, na potwierdzenie, czego pod winietą drukowała po polsku swoje motto: " Za wiarę i ojczyznę - za waszą i naszą wolność". Redakcja tej niezwykłej gazety mieściła się w Rybniku przy ulicy Sobieskiego 1 na pierwszym piętrze. 

28

2000

28 lutego -najstarsza mieszkanka rybnickiej dzielnicy Orzepowice -Anna Skrzypiec urodzona w 1896 roku ukończyła 104 lata. Była najstarszą mieszkanką Rybnika. 

28

1951

Od 1 stycznia zaczął funkcjonować odrębny Zarząd Miejski ZMP w Rybniku. W lutym zrzeszał on 2364 członków, w tym 1759 uczniów i 605 robotników. Szeregi organizacji szybko rosły. 

28

1959

W ostatnią sobotę lutego, około 13.30 ziemię pokryły ciemności a z nimi nadciągnął niszczycielski huragan. Siła wiatru dochodziła do 30 m/sek., wyrządzając ogromne straty-około 100 tys. złotych. Pozrywane były liczne dachy, uszkodzone linie elektryczne, powywracane duże drzewa. Nie było ofiar w ludziach. 

data

rok

wydarzenie

1

1933

1 marca w kopalni ,,Römer" ponownie wybuchł strajk, którym kierował Ignacy Penkala- kopalnia została unieruchomiona na 5 dni, jej straty wyniosły 4.560 ton węgla.

1

1977

W związku z przeprowadzonymi w dniu 1 lutego zmianami administracyjnymi -Rybnik stał się miastem liczącym ponad 112 tys. ludzi. Dotychczasowe sołectwa: Golejów, Grabownia i Kamień stały się dzielnicami miasta. Automatycznie o 36 wzrosła liczba radnych i wynosiła 226 osób. Powierzchnia miasta zwiększyła się o 3654 ha.

KAMIEŃ: Wieś wspominana jest już w XV wieku jako własność Mikulczyna. Kamień wraz z przysiółkami Lasoki, Świerki i Młyny stał się dzielnicą Rybnika.

GOLEJÓW: Wieś wspominana już w XIII wieku.

 Początkowo STODOŁY wraz z CHWAŁĘCICAMI były częścią gminy zbiorczej, ale w związku z budową Zalewu Rybnickiego i Elektrowni Rybnik 1 marca wsie te stały się dzielnicą Rybnika. O przyłączeniu północnych terenów zadecydowała głównie elektrownia ,,Rybnik". W wyniku zmiany granic administracyjnych miasto Rybnik zwiększyło swój obszar z 39,9 do 135,8 km kwadratowych.

Tym jednak, co dzisiaj poważnie różni Stodoły od pozostałych dzielnic Rybnika, jest przynależność do parafii w Rudach i do diecezji gliwickiej.

1

1989

1 marca w ekspozyturze rybnickiego banku PKO przy ul. Powstańców 14 uruchomiono skup i sprzedaż bonów dolarowych. W trzech pierwszych dniach sprzedawano je po 3100 złotych za 1 bon, gdy u cinkciarzy bony dolarowe były po 3500 złotych.

2

1921

2 marca do Rybnika przybywa batalion włoskich żołnierzy, których ulokowano w starym szpitalu. Kontroler powiatowy Bernezzo wydał obwieszczenie, w którym ostrzegł przed zaburzeniami, ,,gdyż takowe stłumione zostaną bezwzględnie".

3

1945

3 marca 1945 roku powołano do życia Rybnickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, którego dyrekcja do czasu wyzwolenia miasta mieściła się w Katowicach. Do pracy w RZPW powołano ludzi legitymujących się dłuższą praktyką w przemyśle węglowym. Jego pierwszym naczelnym dyrektorem został Roman Dygacz. Zjednoczenie to obejmowało kopalnie oraz koksownie ,,Dębieńsko" w Czerwionce i ,,Emma" w Radlinie. Ponadto do zjednoczenia włączono: 1 brykietownię, 7 elektrowni, 5 cegielni, 4 tartaki oraz Centralne Warsztaty Mechaniczne i Samochodowe przy kopalni ,,Rymer". Ogólny obszar RZPW wraz z majątkami rolnymi wynosił w 1945 roku ponad 432 km kwadrat. Jego powierzchnia w latach następnych powiększyła się, gdyż przyłączono do RZPW pola górnicze z rejonu nadgranicznego oraz powiatu gliwickiego.

4

1941

4 marca ukazało się rozporządzenie w sprawie segregacji ludności na terenach inkorporowanych do Rzeszy i zakwalifikowania jej do jednej z czterech grup niemieckiej grupy narodowościowej (Deutsche Volksliste- DVL). Oprócz nowych narodowości jak górale i mazurzy, Himmler wymyślił narodowość Schlonsaken. Już podczas tzw. ,,palcówek" zalecano podawanie języka ,,ślązackiego". W obydwu przypadkach, biskup diecezji śląskiej ks. dr Stanisław Adamski zalecał Polakom mieszkającym na Górnym Śląsku deklarowanie narodowości niemieckiej jako formy zamaskowania polskości. Stanowisko to popierał polski rząd emigracyjny gen. Władysława Sikorskiego. Miało to chronić ludność polską przed wyniszczeniem biologicznym, gdyż uchylanie się przed złożeniem wniosku o wpisanie na listę narodową groziło represjami nie wyłączając zesłania do obozu koncentracyjnego. Polskie radio na emigracji wzywało Polaków do pozostania na miejscu, na terenach wcielonych do Rzeszy i maskowania się przed władzami hitlerowskimi. Zasłużonym Niemcom nadano grupę I i II, pozostałym grupę III i IV. Zakazano też pod groźbą surowej kary używania języka polskiego, a na murach pojawiły się ostrzeżenia: „Ver Polonisch spricht ist unsere feind!" (Kto mówi po polsku jest naszym wrogiem).

5

1969

Ten rok był przełomowym dla Rybnickiej Kuźni liczącej wówczas 600 mieszkańców. 5 marca pierwsze spychacze wjechały na plac budowy elektrowni ,,Rybnik".

6

1919

Bardzo burzliwy przebieg miał styczniowy strajk w Hucie ,,Silesia” w Rybniku - Paruszowcu. W powiecie rybnickim strajkowała też kopalnia ,,Anna" w Pszowie. Na przełomie stycznia i lutego w Niedobczycach spotkało się 377 delegatów załóg górniczych - tylko 16 spośród nich było przeciwnych powszechnemu strajkowi. W lutym strajk rozszerzył się. Odbył się też w kopalni ,,Szczęście Beaty". Miał charakter masowego protestu przeciwko wyzyskowi śląskiej klasy robotniczej, wyraźną wolę zorganizowania się i podjęcia walki zbrojnej o wyzwolenie narodowe. Po dwóch tygodniach tego strajku, ówczesne władze niemieckie zdecydowały się unieruchomić, jak się okazało już na stałe, kopalnię ,,Szczęście Beaty". Tego dnia strajk się załamał. Jednak od 6 do 14 marca znów strajkowały kopalnie górnośląskie, w tym i rybnickie. W kopalni ,,Römer" do ostrego starcia między górnikami, a bojówkami Grenzschutzu, które wdarły się na teren kopalni, aby aresztować przywódców strajku. Bojówkarze zostali przepędzeni, po obu stronach byli ranni.

6

1921

6 marca bojówki ,,Orgesch" stacjonujące w hotelu Witiga w Rybniku napadły na mieszkańców m.in. Golejowa i Wielopola. Po wycofaniu się do Rybnika, w szale złości, rozpędziły w hotelu Zoernera przedstawienie polskie, urządzone przez chwałowicki ,,Sokół", a następnie zlikwidowały przy pomocy broni polski wiec na Smolnej.

6

1938

6 marca Zjazd Rady Okręgu Towarzystwa "Sokół" uchwalił rezolucję, by wszcząć akcję zbiórkową wśród sokołów na sprzęt dla armii.

8

1920

8 marca rozpoczął się strajk szkolny w Niedobczycach. Niemiecki nauczyciel Harazim groził dzieciom surowymi karami i policją bezpieczeństwa. Tych, które przychodziły ze strachem do szkoły nauczyciel bił je mówiąc: ,,Co ci przeklęci Polacy sobie wyobrażają? Istnieją jeszcze Niemcy i nauka odbywać się będzie po niemiecku". (Z raportu Powiatowego Komitetu Plebiscytowego z 18 marca 1920 r.). Strajk zaczął się po tym jak gmina wystosowała wniosek do zarządu szkolnego, o wprowadzenie nauczania w języku polskim - i gdy im odmówiono wybuchł strajk. Trwał on prawie rok, do początku 1921 roku. Początkowo strajk polegał na manifestacyjnym mówieniu w szkole po polsku i domaganiu się od nauczyciela lekcji w języku polskim. Kiedy jednak niemieccy nauczyciele bili dzieci i zohydzali Polskę, do strajku włączyli się rodzice. Wygnali oni niemieckich nauczycieli np. z Niedobczyc, Chwałowic, Niewiadomia, Stodół. W innych miejscowościach nauczyciele sami wyjeżdżali. Strajk sparaliżował więc niemieckie szkolnictwo państwowe na Śląsku. W jego miejsce zaczęło się tworzyć szkolnictwo polskie. Ludzie spontanicznie organizowali kursy języka polskiego w domach i salach publicznych.

8

1967

8 marca zmarł w wieku 85 lat inż. Feliks Tyski herbu ,,Żegota", inżynier geodeta, ceniony działacz turystyczno-krajoznawczy, długoletni prezes koła Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i prezes Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego w Rybniku, poeta.

8

1973

8 marca, na Święto Kobiet Spółdzielnia Pracy "Progres" uruchomiła w mieście przy ul. Cegielnianej nowoczesną pralnię chemiczną.

9

1937

9 marca, w Rybniku odbyła się konferencja rozłamowców, którzy pod wodzą Franciszka Fessera utworzyli nową prosanacyjną organizację - Zjednoczone Związki Zawodowe.

9

1937

9 marca, Urząd Gminy w Boguszowicach ufundował swojej szkole radioodbiornik "Elektric-Steutor".

10

1923

10 marca zaprowadzono jako jedyny prawny środek płatniczy markę polską. Ważność marki niemieckiej zniesiono. Nastał czasokres inflacji. Banki, restauracje i spółki wyrastały jak grzyby po deszczu.

11

1945

W wolnym od Niemców Rybniku nikt się jednak nie cieszył, nikt nie wiwatował i nie wywieszał flag. Miasto było całkowicie puste. Przewidując ciężkie walki, na początku marca Niemcy ewakuowali wszystkich rybniczan w kierunku Raciborza. Natomiast Rosjanie nie wchodzili początkowo do miasta, gdyż nie znali dokładnego położenia Niemców. Obawiali się żołnierzy ukrytych w centrum miasta. Przewidywali też możliwość niemieckiego kontrnatarcia. Dlatego też Rosjanie wyczekiwali kilka dni w podrybnickich lasach.

Następne tygodnie to walki pozycyjne na linii i w rejonie linii frontu. Rosyjskie- wyzwoleńcze- natarcie oddziałów 107 dywizji piechoty płk Wasyla Pietrenki rozpoczęło się w niedzielę 11 marca.

12

1921

12 marca w raporcie sytuacyjnym podano, że zbrojne siły niemieckie dysponowały w Rybniku 250 ludźmi, a ich uzbrojenie stanowiło 5 ckm, 42 lkm, 174 karabiny, 270 artgis, 178 rewolwerów, 23 mauzery, 450 granatów ręcznych, 1400 naboi, 1 samochód, 20 koni artyleryjskich.

13

1919

13 marca lub wg innych źródeł 22 marca odbywała się u Basisty odprawa komendantów. Na skutek zdrady czy małej czujności dowiedzieli się o tym Niemcy i zbrojny oddział Grenzschutzu otoczył dom. Zostali na krótko aresztowani m.in. znani działacze polscy: Józef Marcol, Ludwik Piechoczek, Maksymilian Basista, Jan Szuła, Sobik, Dziuba, a przejściowo w więzieniu znalazł się również adwokat dr Marian Różański.

13

1921

13 marca Komitet Parytetyczny w Rybniku podaje do ogólnej wiadomości podział miasta na 14 okręgów plebiscytowych.

14

1904

14 marca, po zimowej przerwie ruszyły ponownie prace przy kościele św. Antoniego.

14

1968

Wydarzenia marcowe tego roku w kraju nie wywarły większego wpływu na życie polityczne czy społeczne miasta. Niemniej jednak również i tutaj doszło do pewnych incydentów. W nocy z 13/14 marca dwoje młodych ludzi wywieszało na terenie miasta afisze o antypaństwowej treści. Innych tego typu wypadków nie stwierdzono. Na nadzwyczajnym posiedzeniu Komitetu Miejskiego I sekretarz - Józef Paszenda stwierdził, iż należy w dalszym ciągu organizować masówki protestacyjne w zakładach pracy dla potępienia organizatorów wrogich wystąpień. Istotnie, masówki takie odbyły się: w ,,Hucie Silesia", w Rybnickiej Fabryce Maszyn, w kopalni ,,Chwałowice". Na masówkach uchwalano rezolucje potępiające organizatorów i uczestników zajść na uczelniach w Warszawie, w Krakowie, w Katowicach. Jednocześnie załogi podejmowały dodatkowe zobowiązania produkcyjne dla uczczenia zbliżającego się V Zjazdu PZPR.

15

1965

15 marca niezapomnianą ucztę duchową dla wszystkich miłośników teatru zgotowała Mieczysława Ćwiklińska, która wystąpiła w roli głównej sztuki A. Cassony ,,Drzewa umierają stojąc". Następnego dnia również spotkała się z mieszkańcami.

16

1921

W marcu, w obliczu zbliżającego się plebiscytu objętość "Sztandaru Polskiego i Gazety Rybnickiej" wzrosła z 4 do 16 kolumn. Wszystkie były w całości poświęcone agitacji propolskiej.

17

1940

17 marca ukazał się pierwszy numer pisemka PTOP ,,Zryw". Siedzibą redakcji był położony pod lasem domek Tkoczów. Tu w piwnicy, pod piecem do wypiekania chleba, był podziemny bunkier, w którym umieszczono drukarnię i radiostację.

18

1987

18 marca o godz. 15.30 po raz pierwszy w historii na stadionie KS ROW odbył się międzynarodowy mecz piłkarski. Na ogrzewanej przez miesiąc wcześniej płycie boiska, spotkały się reprezentacje Polski i Finlandii. Polacy wygrali 3:1.

18

1988

18 marca na stadionie KS ROW rozegrano mecz piłkarski między Polską i Grecją o prawo startu w Igrzyskach Olimpijskich w Seulu.

19

1923

Wyższą szkołę dla dziewcząt, prowadzoną przez pannę Laskowitz, poddano szczegółowej kontroli ze względu na skargi i wnioski z dawniejszych lat, skierowane pod adresem rządu, na podstawie których szkoła nie miała odpowiadać policyjnym przepisom higieny, ponownie sanitarno-policyjnej rewizji, której wynikiem było zamknięcie szkoły. Celem zbadania policyjno - sanitarnych przyczyn zamknięcia, przebywał w Rybniku w dniu 19 marca prezydent Mieszanej Komisji Alianckiej dr Calonder ze świtą.

19

1972

19 marca Naczelny Dyrektor RZPW mgr inż. Jerzy Kucharczyk, w imieniu naczelnych władz przemysłu węglowego, oddał do użytku społeczeństwa całego ROW nowoczesną, krytą pływalnię o wymiarach 25 x 12,5 i głębokości do 3,5 m. przy obiektach sportowych Politechniki Śląskiej -filia w Rybniku i Technikum Górniczego. Powstała ona w ramach Górniczego Ośrodka Sportowego przy ul. Powstańców.

20

1965

W dniach 20-30 marca odbyła się w TZR wystawa ,,Oświęcim oskarża". Składało się na nią kilkaset eksponatów, plansze, oryginalne zdjęcia, wiele prac plastycznych i rzeźb, wykonanych przez więźniów. Przez kuluary Teatru przewinęło się ponad 20.800 osób, przeważnie wycieczek szkolnych.

20

1979

20 marca odszedł z grona żyjących, w pełni sił twórczych Antoni Szafranek, założyciel i pierwszy dyrektor rybnickiego szkolnictwa muzycznego jak i Filharmonii ROW. Jego pogrzeb odbył się 23 marca w Katowicach -Panewnikach.

20

1985

Rada Miejska Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON) wystosowała 20 marca apel do społeczeństwa Rybnika o ład, porządek oraz zaangażowanie każdego obywatela w żywotne sprawy środowiska, w którym żyjemy. Na zjeździe PRON podsumował dwuletni okres działalności. Przewodniczącym Prezydium RM PRON wybrano ponownie prof. Jerzego Kucharczyka.

21

1913

Praca górników była bardzo ciężka i niebezpieczna. Właściciele kopalń, kapitaliści niemieccy, nie starali się o polepszenie warunków pracy, a złe traktowanie górników przez dozór górniczy powodowało strajki. Znacznie dogodniejsze warunki do prowadzenia walki strajkowej zaistniały w tym roku. Po nieudanych pertraktacjach ze związkiem pracodawców, 21 marca przedstawiciele związków zawodowych wezwali załogi górnośląskich kopalń do strajku. Idea strajku przemówiła przede wszystkim do robotników zatrudnionych w kopalniach znajdujących się w powiatach peryferyjnych, które słynęły z najfatalniejszych warunków pracy i niskich płac. Robotnicy rybniccy byli bowiem niżej wynagradzani niż ich koledzy z Bytomia i Katowic, nie mówiąc o górnikach westfalsko-nadreńskich.

 Drugim czynnikiem sprzyjającym walce strajkowej był sposób traktowania polskich robotników przez niemiecki dozór techniczny. Ordynarne wyzwiska, bicie i nakładanie kar pieniężnych, pogłębiało nienawiść do kadry technicznej i urzędników. Jeśli dodamy do tego bardzo długą szychtę, wynoszącą od 10 do 14 godzin dziennie, brak odpoczynku w przeludnionym mieszkaniu, często o bardzo niskim standardzie, to łatwo zrozumiemy nienawiść robotników do systemu stwarzającego możliwość tak dużego rozwarstwienia majątkowego i społecznego.

 Zjednoczenie Zawodowe Polskie z upoważnienia innych związków zawodowych innych kopalń, zebrało ponad 70 tysięcy podpisów pod petycją przesłaną w imieniu górników do sejmu pruskiego. Postulaty zawarte w petycji uzasadniał w pruskim parlamencie Wojciech Korfanty.

W powiecie rybnickim listy z wypowiedziami ZZP wyłożyły we wszystkich miejscowościach, w których usytuowane były zakłady pracy. Akcją podpisywania list kierowali polscy działacze narodowi i członkowie Zjednoczenia Zawodowego Polskiego (ZZP): Maksymilian Basista, Alojzy Prus, Teodor Wencel, Franciszek Zarzycki, Paweł Nieszporek i inni.

21

1921

20 marca 1921 roku odbył się plebiscyt.

Po pierwszej wojnie światowej w projekcie układu pokojowego z Niemcami, sprawę Górnego Śląska poruszono w artykule 88 Traktatu Wersalskiego. Podpisano go 28 czerwca 1919 roku w Paryżu, a jego tekst zaczynał się słowami: ,, W części Górnego Śląska, położonej w granicach niżej opisanych, mieszkańcy zostaną powołani do wypowiedzenia się przez głosowanie, czy życzą sobie przyłączenia do Niemiec, czy też do Polski/.../"Zaś w aneksie do tego artykułu wymieniono szczegółowo obszar plebiscytowy, który ogólnie odpowiadał terytorium powiatów: bytomskiego, gliwickiego, głubczyckiego, katowickiego, kluczborskiego, kozielskiego, królewskohuckiego (chorzowskiego), lublinieckiego, oleskiego, opolskiego, pszczyńskiego, raciborskiego, rybnickiego, strzeleckiego, tarnogórskiego i zabrskiego. Władzę na czas plebiscytu objęła na tym obszarze Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku, na czele której stanął francuski generał Henri le Rond. Komisja objęła władzę w styczniu 1920 roku, ustalając termin przeprowadzenia plebiscytu w niedzielę 20 marca 1921 roku. W gorących dniach plebiscytu nikt chyba nie mógł przejść obok tego wydarzenia obojętnie. Z jednej strony Niemcy głosili tezy o nie przygotowaniu Polski do przyjęcia uprzemysłowionego Śląska, prorokowali rychły kryzys i ostrzegali na plakatach ,, Polski wilk czyha na Twój Heimat!". Zaś z przeciwnej strony dochodziły głosy: ,,Głosując za Niemcami sprzedajesz siebie i potomstwo swoje w wieczystą niewolę", ,,Górnoślązacy, zerwijcie hańbiący łańcuch pruskiej niewoli", "Od głodu, moru, wojny i przyłączenia do Niemiec zachowaj nas Panie!". Zwolennicy przyłączenia Górnego Śląska do Polski używali też argumentu, że lepiej będzie pobożnym Ślązakom w katolickiej Polsce niż w protestanckich Niemczech.

Plebiscytową gorączkę odczuwano również w Rybniku. Na czele Komisariatu niemieckiego stanął adwokat Knuth. Pomocnikami niemieckiego komisarza byli: dyrektor gimnazjalny prof. Munzer, sędzia okręgowy Hamburger, ks. katecheta Hoesl, jak również większa część państwowych i komunalnych urzędników miasta i gmin wiejskich. Przewodniczącym Polskiego Komisariatu Plebiscytowego został zasłużony dla sprawy polskiej prawnik Marian Różański. Polski komisariat miał swoją siedzibę w Rybniku w kamienicy pod numerem drugim na ulicy św. Jana. Oprócz Różańskiego w komisariacie działali dr Feliks Biały, Alojzy Prus, Maksymilian Basista, Ludwik Piechoczek, redaktor Artur Trunkhardt i wielu innych. Ludzie ci działali w różnych biurach jak przykładowo w Biurze Wywiadowczym. Rybnickiemu komisariatowi podlegały jeszcze podkomisariaty w Żorach, Rydułtowach, Knurowie, Wodzisławiu czy Biertułtowach. Kiedy nadszedł długo wyczekiwany dzień plebiscytu, każdy odczuwał go jakoś niezwykle. Zwłaszcza, że plebiscytowa niedziela była Niedzielą Palmową, a w wiosennym powietrzu czuło już się wielkanocny nastrój. W dniu plebiscytu harcerze przywozili chorych do urn, opiekowali się dziećmi, sprawdzali listy uprawnionych do głosowania, pełnili służbę kurierską i wartowniczą.

 W Rybniku do plebiscytowych urn przystąpiło wtedy 6.670 osób, czyli aż 96 procent uprawnionych. Oddano 13 głosów nieważnych, 1.943 głosy (29,1%) za Polską i 4.714 (70,7%) głosów za Niemcami. Ta znaczna przewaga głosujących za Niemcami brała się stąd, że w miastach żyło stosunkowo dużo Niemców oraz ludzi zamożnych i średnio zamożnych, do których najłatwiej trafiała niemiecka propaganda. Bali się oni, że na zmianie sytuacji, czyli na przyłączeniu do Polski mogą stracić. Do tak wysokiej niemieckiej wygranej w plebiscycie na terenie Rybnika przyczynili się również ,, emigranci plebiscytowi", czyli Niemcy mogący wykazać, że urodzili się na Śląsku. Na cały Śląsk zwieziono ich około 200 tysięcy, a do Rybnika 1.080, dając im na czas pobytu mieszkania w specjalnie przygotowanych barakach. Zupełnie inaczej wyglądały wyniki plebiscytu w całym powiecie rybnickim, gdyż na śląskich wsiach zdecydowanie głosowano za Polską. W powiecie rybnickim, licząc łącznie z niekorzystnymi wynikami w Rybniku, za Niemcami oddano 27.919 głosów (34,8%) zaś za Polską aż 52.347 głosów (65,2%). Natomiast na całym górnośląskim obszarze plebiscytowym za Niemcami opowiedziało się 707.393 (59,6%) głosujących, za Polską 479.363 (40,4%) głosujących.

21

1967

21 marca w Szczecinie uroczyście wciągnięto polską banderę na statku M/S "Rybnik". Była to jednostka pełniąca funkcję uniwersalnego trampa, przeznaczonego do przewozu drobnicy i kursować miała między portami polskimi, a północno afrykańskimi.

22

1975

22 marca zmarł Ignacy Knapczyk, założyciel i naczelny redaktor ,,Sztandaru Polskiego i Gazety Rybnickiej", wychodzącej w Rybniku do 1939 roku. Ignacy Knapczyk był przez Niemców wpisany na listę ,,Sonderfandungsbuch Polen", dlatego przez całą okupację ukrywał się na terenie Generalnej Guberni. Po wyzwoleniu, w okresie stalinizmu, więziony był za przekonania polityczne i przynależność do AK.

22

1986

W sobotę, 22 marca w sali TZR odbyła się uroczystość wręczenia sztandaru Zespołowi Szkół Mechaniczno-Elektrycznych. Zespół utworzony w 1977 roku skupiał 6 typów szkół.

23

1938

23 marca rozpoczął się największy proces członków KPP, a oskarżeni Meitel Heiman, Jerzy Lamuzga, Emil Czempas i jego żona Helena oraz Antoni Pierchała skazani zostali na wieloletnie więzienie. KPP nie zdołała skupić większej liczby członków, nie dotarła na wieś, ale zdecydowaną walką o interesy robotników zdobyła ich uznanie. Proces trwał do 30 marca.

23

1990

23 marca ukazało się specjalne wydanie ,,Gazety Rybnickiej" nawiązujące do tygodnika pod tym tytułem, ukazującego się od 1919 roku. Numer 0 ,,Gazety" kosztował 400 zł. Redaktorem naczelnym był Józef Romanowski, a wydawcą ,,Hossa" spółka z o.o.

24

1957

24 marca Rybnik doczekał się własnego, nowego hotelu. Obiekt stanowił wydzieloną część hotelu robotniczego przy ul. Jankowickiej. Hotel dysponował 66 pokojami ze 120 miejscami, łazienkami na piętrze, a w pokojach były umywalki z ciepłą i zimną wodą. Niektóre z pokoi wyposażone były w radioodbiorniki, a w co drugim był aparat telefoniczny. W sumie Rybnik dysponował 170 miejscami w hotelach.

25

1963

25 marca Szkoła Muzyczna gościła znanego krytyka i sprawozdawcę muzycznego, autora książek - Jerzego Waldorffa.

26

1945

Ostatnie tygodnie przed wyzwoleniem Rybnika to walki pozycyjne na linii i w rejonie linii frontu. Rosyjskie natarcie rozpoczęło się 11 marca. Dopiero późnym wieczorem 26 marca w wyniku całodziennych walk, oddziały 107 dywizji piechoty płk Wasyla Pietrenki, rozbiły niemiecką obronę. W tym samym dniu wolne stały się także Chwałowice. Okupacja hitlerowska w Rybniku trwała dokładnie 2034 dni.

W walkach o wyzwolenie Rybnika spod okupacji niemieckiej w okresie od 26 stycznia do 26 marca poległo 1613 żołnierzy Armii Czerwonej. Ich ciała złożono w mogiłach zbiorowych, które ekshumowano po zakończeniu działań wojennych z grobów rozsianych wzdłuż linii frontu wokół Rybnika.

27

1931

27 marca w Ligockiej Kuźni wprowadzono pierwsze nazwy ulic. Do tej pory musiała wystarczyć tylko numeracja domów. W tym roku też wieś została zelektryfikowana.

28

1945

W dniu 28 marca przybyła z Mikołowa do Rybnika grupa operacyjna nauczycieli, delegowana przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Śląskiego. W skład jej wchodzili: Zygmunt Wroński, Ernest Golik, Władysław Wsolak. Oni zorganizowali Inspektorat Szkolny, wspólny dla miasta i powiatu.

28

1989

28 marca o godz. 15.00 przekazano do użytku rybniczanom nowoczesny, okazały gmach Miejskiej Biblioteki Publicznej o pow. 3900 m. kwadrat. i kubaturze 16.500 m. sześć. Bibliotece nadano imię Konstantego Prusa.

29

1957

Utworzono Społeczny Komitet Zbiorów Muzealnych Ziemi Rybnicko - Wodzisławskiej. Uroczystego otwarcia Muzealnych Zbiorów Ziemi Rybnicko - Wodzisławskiej dokonał 29 marca Paweł Zientek, przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Rybniku. Zbiory muzealne gromadzono w skromnych pięciu pomieszczeniach, w kamienicy Rynek 17. Placówka czynna była dwa dni w tygodniu tj. we wtorki w godz. od 15-18, i środy od 9-tej do 13-tej.

29

1978

Rozstrzygnięto konkurs na nazwę nowego osiedla mieszkaniowego w Rybniku, ogłoszonego przez redakcję tygodnika ,,Nowiny". Miejska Rada Narodowa 29 marca uchwaliła nazwę ,,Nowiny" jako obowiązującą dla osiedla.

30

1921

30 marca w kościele ewangelickim w Rybniku, a w dwa tygodnie później (12.IV) na cmentarzu ewangelickim ujawniono skład broni niemieckiej.

30

1924

Rząd polski zezwolił specjalnym rozporządzeniem na wydłużenie dniówki górników dla dokończenia robót przygotowawczych do produkcji. Oznaczało to w praktyce zezwolenie na wydłużenie czasu pracy do 10 godzin dziennie. 30 marca 1924 roku Centralny Związek Górników powziął decyzję o proklamowaniu strajku generalnego.

30

1945

Ludzie do wyzwolonego Rybnika zaczęli wracać masowo dopiero 30 marca, czyli w czwarty dzień po ucieczce Niemców .

30

1962

30 marca (piątek) o godz. 17.00 rybnicki Klub Literacki gościł znakomitą poetkę z Krakowa Wiesławę (jak wówczas pisano jej imię) Szymborską. Razem z poetką wystąpił znany pisarz Jerzy Gałuszka.

31

1952

Bardzo dokładna ankieta statystyczna, podając stan na dzień 31 marca stwierdziła, iż było wówczas w sumie 2358 członków i kandydatów PZPR na terenie Rybnika. Największa POP znajdowała się w ,,Hucie Silesia", licząc 752 członków i kandydatów.

31

1990

31 marca w Rybniku powołano przez Konfederację Polski Niepodległej, Rybnicki Klub Polityczny ,,Wolni i Solidarni" oraz Unię Polityki Realnej -Rybnicki Front Antysocjalistyczny.

31

1957

31 marca podano, że w Rybniku zarejestrowanych było ponad 2400 motocykli.

Do 31 marca PZŁ w Rybniku zarejestrował 33 telewizory, z których 5 znajdowało się w mieście, 16 na wsiach, a 12 w innych miastach regionu. W mieście było zarejestrowanych 4447 aparatów radiowych, gdy w pierwszych latach powojennych zaledwie około 20.

Inne wydarzenia z marca:

1945

Najbardziej prężną siłą polityczną po wyzwoleniu była PPR. Jej działacze pomagali pełnomocnikowi rządu kpt. Leonowi Fojcikowi przejmować zakłady produkcyjne, organizowali administrację fabryczną, samorządową, MO, ORMO itp. Szybko też rosła liczba członków PPR - w marcu rybnicka organizacja PPR liczyła około 280 członków.

1946

W marcu odbyło się wiele manifestacji popierających politykę obozu demokratycznego. Konsolidację społeczeństwa wokół programu partii robotniczych uwidocznił wielki wiec. Uczestnicy manifestacji w Niedobczycach skierowali do Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej rezolucję, w której stanowczo zaprotestowali przeciwko rozbijackiej roli PSL, a także zaapelowali do jego członków, żeby wstępowali w szeregi partii dążących do rozwoju ojczyzny.

1947

W marcu Gimnazjum Przemysłowo - Górnicze otrzymało budynek przy ul. Wodzisławskiej przeznaczony na warsztaty, wyposażony przez kopalnię "Chwałowice" w maszyny i narzędzia potrzebne uczniom do praktycznej nauki zawodu.

1950

Bardzo dużo uwagi poświęcano sprawom szkoleniowym, powołując już w marcu Powiatowy Ośrodek Szkolenia Partyjnego. W sprawozdaniu rocznym z grudnia 1950 roku pisano, że organizacja miejska prowadziła wszystkie formy szkolenia partyjnego od podstawowego począwszy, a skończywszy na specjalistycznych kursach dla wykładowców i nauczycieli. Zwrócono także uwagę na wzrastające zainteresowanie nauką w zakładach pracy, gdzie otworzono nowe kursy (np. w kopalni ,,Ignacy" i ,,Jankowice").

data

rok

wydarzenie

1

1901

1 kwietnia nastąpiło w Rybniku uroczyste otwarcie polskiego Banku Ludowego, którego współzałożycielem wraz z Frelichem z Ligoty, był zasłużony działacz społeczny - Jan Szuła z Przegędzy. Bank dał oparcie polskiemu rzemiosłu, drobnym rolnikom i kupcom. Pierwszym dyrektorem Banku został Florian Piecha. Bank był od początku ostają polskości.

1

1919

1 kwietnia kopalnie rybnickie ponownie włączyły się do strajku generalnego na Śląsku, żądając zniesienia stanu oblężenia, zwolnienia z więzień polskich działaczy i likwidacji niemieckich oddziałów korpusu ochotniczego, tzw. Freikorpsu. Strajkujący odnieśli częściowy sukces. Wprowadzono ograniczenie czasu pracy do 7,5 godzin i umowy zbiorowe, a pracodawcy musieli uznać przedstawicielstwa robotnicze w zakładach.

1

1921

1 kwietnia komendant wojskowy płk Salvioni ogłosił w powiecie rybnickim stan wyjątkowy i zarządził cenzurę gazet wychodzących w Rybniku.

1

1922

Od dnia 1 kwietnia 1922 roku do 10 kwietnia 1923 roku, ochronka z powodów politycznych była nieczynna. P. Petersilge - kierowniczka ochronki wkrótce wyprowadziła się, sprzedawszy inwentarz miastu.

1

1922

Farbiarnia przy ulicy Jankowickiej, znajdowała się w posiadaniu Kollarów. 1 kwietnia nabył ją major Siess z Krakowa. Rodzeństwo Kollarów wyprowadziło się z miasta.

1

1952

Upaństwowiono Szkołę Muzyczną. Przełomową datą był 1 kwietnia. Z tym dniem, na podstawie decyzji Ministerstwa Kultury i Sztuki rozpoczęły działalność dwie szkoły: Państwowa Szkoła Muzyczna i Państwowa Średnia Szkoła Muzyczna, których dyrektorami pozostali nadal Karol i Antoni Szafrankowie. Antoni uczył gry na skrzypcach, zaś Karol na fortepianie. Akt upaństwowienia spowodował ustabilizowanie się kadry pedagogicznej, jak również dalsze poszerzenie kierunków działalności Szkoły. W tym roku też Karol Szafranek założył Społeczne Ognisko Muzyczne. Objęło ono nauką młodzież, która ze względu na ograniczoną ilość miejsc nie mogła się kształcić w szkole muzycznej.

1

1976

W związku z nowym podziałem administracyjnym miasta Rybnika uchwałą Prezydium MRN, 1 kwietnia przemianowano około 130 ulic, szczególnie w nowo przyłączonych dzielnicach.

1

1993

Ostatnia zmiana organizacyjna w górnictwie nastąpiła, kiedy to 1 kwietnia 1993 roku Sąd Rejonowy w Katowicach wpisał do rejestru handlowego Rybnicką Spółkę Węglową S.A., jako jednoosobową spółkę skarbu państwa. Kopalnie rybnickie od tego momentu były zakładami Rybnickiej Spółki Węglowej S.A. W kopalniach zaczęły działać Rady Pracownicze, kiedy to w związku z wejściem ich do Rybnickiej Spółki Węglowej S.A., zmieniły się podstawy prawne funkcjonowania zakładów.

2

1933

Z inicjatywy policji do KPP przenikali prowokatorzy i często dochodziło do procesów i rozbijania komórek partii. Tak stało się po aresztowaniu2 kwietnia Jana Czapli. Komórkę rybnicką odbudował Ryszard Nieszporek. Policja wprowadziła do szeregów tych oddziałów konfidenta i aresztowano Nieszporka z towarzyszami. Działaczy skazano na 1 rok pozbawienia wolności.

2

1936

Znamienny był odbyty 2 kwietnia jednogodzinny strajk. Górnicy chwałowiccy zaprotestowali przeciwko masakrze robotnic krakowskiej fabryki wyrobów gumowych ,,Semperit", gdzie zginęło wtedy 10 osób, gdy policja przypuściła szarżę na bezbronne robotnice.

2

1945

Ludzie do miasta zaczęli wracać masowo dopiero 30 marca, czyli w czwarty dzień po ucieczce Niemców, 2 kwietnia, miasto już ożyło. W kościołach odprawiono nabożeństwa. Do miasta przybyli też okupacyjni wygnańcy: Innocenty Libura, Maksymilian Basista, Ignacy Knapczyk... oraz burmistrz Władysław Weber. Wielka liczba ludzi bezinteresownie starała się przywrócić miastu szpital, aptekę, wodociągi, prąd czy gaz.

2

1945

W dniach od 2 do 15 kwietnia w Rybniku uruchomiono 5 szkół podstawowych. Uczęszczało do nich 698 uczniów.

3

1920

3 kwietnia, z polecenia Polskiego Komitetu Plebiscytowego zaczyna ukazywać się na naszym terenie ,,Sztandar Polski - Gazeta Rybnicka", redagowany przez Michała Kwiatkowskiego, a po nim przez Ignacego Knapczyka. Gazeta ta wychodziła 3 razy w tygodniu.

3

1957

W sobotę 3 kwietnia, z inicjatywy Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Politycznych, rozwiązano w Rybniku Miejski Komitet Frontu Narodowego i powołano Powiatowy Komitet Frontu Jedności Narodowej. W jego skład wchodziły 52 osoby. Wyłoniono także prezydium pod przewodnictwem Eugeniusza Czai.

3

1973

3 kwietnia w godzinach wieczornych po raz pierwszy "zagrał" drugi kocioł rybnickiej elektrowni, z którego huk wypuszczanej pary był słyszany w odległości kilkunastu kilometrów.

5

1959

5 kwietnia z występami gościł cyrk "Humberto". Krótko przed godz.16 przeszedł nad miastem wiosenny huragan z wiejącym ze straszliwą siłą wiatrem i rzęsistą ulewą. Potężny podmuch wiatru, niosący tumany śmieci i brudu wtargnął pod kopułę cyrku podczas przedstawienia. Zerwane zostały płachty namiotowe i złamane dwa wspierające maszty. Blisko 2 tysiące widzów ogarnęła panika, którą powiększyła niestety wiadomość: "Prosimy nie opuszczać cyrku! W tej chwili jeszcze nam nic nie grozi". Efektem tej wypowiedzi była jeszcze większa panika. Widzowie oślepieni kurzem skakali z połamanych schodów usiłując wydostać się na zewnątrz. Na szczęście nikomu nic się poważniejszego nie stało.

5

1968

5 kwietnia Prokuratura Powiatowa przeniosła się do nowej siedziby przy ul. Rewolucji Październikowej 31-a (obok Starostwa).

5

1980

5 kwietnia -/w Wielką Sobotę/ -w Elektrowni „Rybnik" doszło do katastrofy budowlanej. Prawdopodobnie z przeciążenia zawalił się most skośny nawęglania nowego etapu /od bloku 5 do 8/. Górnicy okolicznych kopalń przyszli z pomocą budując nowe taśmociągi dostarczające węgiel ze zwałów do  poszczególnych bloków energetycznych. Elektrownia „Rybnik” zatrudniała 1750  pracowników,w tym około 190 pracowników inżynieryjno -technicznych.

6

1932

Na dzień 21 stycznia, z okazji rocznicy śmierci W. I. Lenina, komitet bezrobotnych KPP w Rybniku zwołał zgromadzenie w sali kasyna paruszowieckiego. Przybyło około 1000 osób. Uczestnicy zgromadzenia żądali od władz pomocy dla bezrobotnych, przemawiali również działacze komunistyczni. Po zamknięciu wiecu na wniosek komunistów postanowiono udać się pod starostwo w Rybniku. Wtedy do akcji wkroczyła policja. Nie posłuchano wezwań do rozejścia się. Nie pomogły salwy karabinowe w powietrze. Policja działała jednak stanowczo, użyto broni. Śmierć poniósł członek KPP Oleś z Ligoty Rybnickiej, bezrobotny czeladnik piekarski Edward Ogerman z Paruszowca i Jan Marcol, którego policja zabiła kolbami i stratowała. Trzech innych odniosło rany. Spośród 30 aresztowanych osób 12 stanęło przed sądem. Na Śląsku od dawna nie strzelano do robotników, toteż krwawe wypadki paruszowieckie odbiły się głośnym echem w województwie i poza jego granicami. Opinia publiczna potępiała policję. Postępowanie policji krytykował też W. Korfanty. Do Rybnika przybył wojewoda M. Grażyński, ale swą wizytę ograniczył jedynie do odwiedzenia rannego policjanta. Zdaniem sanacji, udział komunistów w wiecu usprawiedliwiał każde środki. 6 kwietnia odbył się przed sądem w Rybniku proces aresztowanych uczestników wypadków w Paruszowcu. Największą karę, rok więzienia, otrzymał członek KPP Ryszard Małachowski z Paruszowca, inny wybitny działacz, Jan Czapla z Rybnika, został skazany na 9 miesięcy - był on między innymi członkiem komitetu bezrobotnych, a może nawet jego przewodniczącym.

6

1963

6 kwietnia został wystawiony przez rybnicki Teatr Poezji, poemat K. I. Gałczyńskiego ,,Niobe". 30-stronicową partyturę muzyczną ,,Niobe" krakowski kompozytor N. Karolak dedykował rybniczanom. 

7

1926

W pierwszych latach niepodległości bezrobotni nie byli zorganizowani. Jednakże 7 kwietnia, blisko 200 bezrobotnych zgromadziło się w Chwałowicach, domagając się przyjęcia do pracy, bezpłatnej pomocy lekarskiej oraz dopuszczenia swoich przedstawicieli do komisji przydziału węgla, ziemniaków oraz innego rodzaju zapomóg. Podobne zebranie odbyło się w Rybniku.

7

1928

We wrześniu  1927 r. ukonstytuował się zarząd Samopomocy Bezrobotnych powiatu rybnickiego. Uchwalane przez bezrobotnych rezolucje i apele pozostawały bez echa. Tak było na przykład z rezolucją 200 bezrobotnych, którzy 7 kwietnia w Chwałowicach sformułowali szereg postulatów i przesłali je do Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku. Tam, rezolucję opatrzono adnotacją: ,,służy do wiadomości" i spoczęła wśród innych dokumentów.

8

1988

8 kwietnia rybnicki Zespół Szkół Medycznych w jubileuszowym 25 roku istnienia otrzymał imię Feliksa Białego.

8

1998

Rybnicko-żorska grupa folkowa "Carrantuohill" przebywała w Stanach Zjednoczonych na zaproszenie Claremont McKenna College z Californii, tworząc  8 kwietnia muzyczną oprawę inauguracji Międzynarodowego Festiwalu Czesława Miłosza.

8

2000

Wieczorem 8 kwietnia w kościele św. Jadwigi Śląskiej na Nowinach, Filharmonia Rybnicka wykonała utwory kompozytorów francuskich. Tym razem orkiestrę poprowadził Jerzy Maksymiuk. Partyturę ze swoimi poprawkami i batutę maestro przekazał rybnickiej Szkole Muzycznej do publicznej licytacji.

9

1948

Już wiosną w wielu rybnickich zakładowych organizacjach PPS i PPR wyrażano przekonanie o potrzebie zjednoczenia partii robotniczych. I tak np. na posiedzeniu Powiatowej Rady Narodowej w dniu 9 kwietnia 1948 roku jej przewodniczący Jan Bezeg (PPS) w imieniu radnych obu partii odczytał oświadczenie, że doły tych partii w świadomości i dojrzałości swojej rozpoczęły pracę wspólną jako jedna partia robotnicza.

9

1974

Od 9 kwietnia działało Studenckie Centrum Kulturalne Politechniki Śląskiej ,,Ćwiek". W klubie prowadzona była działalność kulturalna i rozrywkowa.

10

1995

10 kwietnia na rozegranych Szachowych Mistrzostwach Polski seniorów tytuł mistrzyni Polski zdobyła 17-letnia Monika Bobrowska.

11

1945

11 kwietnia na Rynku odbył się pierwszy po wyzwoleniu wiec pokojowy z udziałem kilku tysięcy rybniczan. Przemawiał gen. Aleksander Zawadzki - wojewoda śląsko- dąbrowski.

12

1987

12 kwietnia poświęcono kościół w Niewiadomiu pw. Bożego Ciała i Św. Barbary. Organy w tym kościele pochodzą z 1920 r., a przeniesiono je z kościoła w Hołdonowie koło Mysłowic.

13

1923

W nocy z 12/13 kwietnia został zburzony przez nieznanych sprawców pomnik /Kriegerdenkmal/, ku czci zwycięstwa w wojnie francusko-pruskiej, powstały na pamiątkę poległych w wojnie z Francją żołnierzy z powiatu rybnickiego. Przeciwko takiemu wandalizmowi, zwróciły się nawet koła rozumnych i trzeźwo myślących Polaków m.in. Związek Byłych Powstańców.

13

1962

13 kwietnia o godz. 18.20 doszło do nieprzyjemnego incydentu. Kierowca czerwonego autobusu zamiast jechać do Pieców zawiózł pasażerów do Komendy Powiatowej MO, gdzie zażądał interwencji funkcjonariuszy, ze względu na przeładowanie wozu. Po sprawdzeniu przez milicjantów ważności posiadanych biletów okazało się, że nikt z pasażerów nie chce wysiadać. Kierowca musiał skapitulować i zawieźć do Pieców wszystkich pasażerów.  

13

1978

W nocy na 13 kwietnia w Zakładach Mięsnych dokonano włamania do kasy, skąd skradziono prawie 1 mln złotych, przygotowany na wypłatę pracownikom. 14 września sprawca został ujęty i odzyskano 450 tys.zł.

14

1914

14 kwietnia ruszyła przy kopalni "Römer" brykietownia, produkująca z miału węglowego z dodatkiem pakuł i smoły około 300 ton brykietów na dobę. Drugim przykopalnianym zakładem była uruchomiona w tym samym roku cegielnia o zdolności produkcyjnej około 8 tysięcy cegieł na dobę. W tej cegielni wytwarzano również pył kamienny stosowany w robotach strzelniczych.

14

1954

Wiele problemów nurtujących mieszkańców miasta i całe społeczeństwo zostało przedstawionych na zebraniach związkowych. Bodźcem ku temu była uchwała KC PZPR z 14 kwietnia 1954 roku krytycznie oceniająca dotychczasową pracę związków zawodowych i postulująca wzrost znaczenia związków w środowisku robotniczym. Problemy poruszone przez robotników na przeprowadzonych zebraniach świadczyły wyraźnie o narastającej fali niezadowolenia i niepokojów. Domagano się wyraźnej poprawy warunków bytowych i żądano zwiększenia roli przedstawicielstw robotniczych w zakładach przemysłowych, a także przywrócenia odpowiedniej rangi radzie zakładowej, która stała się zbiurokratyzowaną instytucją - najczęściej całkowicie oderwaną od problemów nurtujących robotników.

14

1958

14 kwietnia ruszyły prace realizacyjne przy Rybnickim Domu Kultury wznoszonym wg projektu inżynierów Jerzego Gottfrieda, Henryka Buszko i Aleksandra Franta.

14

1981

W połowie kwietnia 1981 r. odbyły się uroczystości religijne, związane z poświęceniem terenu pod budowę nowego kościoła św. Jadwigi Śląskiej, na terenie dzielnicy ,,Nowiny", na którą zezwolenie uzyskano 5 stycznia. Poświęcenia placu dokonał ordynariusz katowicki ks. biskup dr Herbert Bednorz w asyście ks. dziekana Alojzego Klona. Projektantem kościoła był inż. arch. Marian Skałkowski.

15

1919

W czasie rewolucji listopadowej 18-go roku klasa robotnicza Niemiec żądała nadania obchodom pierwszomajowym rangi stałego święta państwowego. 15 kwietnia parlament niemiecki podjął ustawę o powszechnym święcie narodowym. Sprawująca na Górnym Śląsku władzę Socjaldemokratycza Partia Niemiec (SPD) musiała zawiesić wprowadzony w styczniu stan oblężenia i zezwolić w dniu 1 maja na pochody robotnicze. Tak się też i stało.

15

1940

W dniu 15 kwietnia wyruszył z Rybnika pierwszy transport więźniów do obozu koncentracyjnego w Dachau. Wśród skazańców na zagładę znaleźli się m.in.: urzędnik kopalni ,,Rymer" Emil Zieleźny, pracownicy kopalni ,,Ignacy" w Niewiadomiu: Dominik Adamczyk i Augustyn Sobik, ks. Adolf Pojda z Ligockiej Kuźni, dr Jerzy Winkler, Leon Tatarczyk, Eryk Stokłosa, prof. Wiktor Fajkosz, Roman Dykacz - były dyrektor kopalni ,,Chwałowice". Ruszyły też pierwsze transporty więźniów do innych obozów koncentracyjnych, przede wszystkim do Oświęcimia.

15

1945

Z niektórych zakładów przemysłowych Rybnika okupant zdołał wywieźć cenne maszyny i urządzenia. Tak było m.in. w hucie ,,Silesia", z której wywieziono urządzenia walcowni i żarzalni blachy cienkiej. Straty te byłyby o wiele większe, gdyby nie patriotyczna postawa konspiracyjnych organizacji, a przede wszystkim komórek Polskiej Partii Robotniczej. Podjęto działania, które skutecznie zapobiegły planowanemu zniszczeniu urządzeń w czasie wycofywania się wojsk hitlerowskich. Dotyczy to nie tylko fabryk, ale także kopalń, które zgodnie z odgórnymi zaleceniami miano zatopić, niszcząc urządzenia systemu odwadniającego. Hitlerowcom zabrakło czasu na przeprowadzenie akcji "L" - likwidacji kopalni. Przerwana tylko została, na krótko, jej praca. Do sparaliżowania kopalni nie dopuściła zorganizowana wcześniej grupa pod nazwą Ochrona Zakładu. Kierownictwo kopalni przejął E. Penkala. Pierwszym po wyzwoleniu dyrektorem kop. "Rymer" mianowany został 15 kwietnia Alojzy Godula. Działania wojenne nie wyrządziły kopalni większych strat, dlatego wydobycie mogło ruszyć już na początku kwietnia po skompletowaniu załogi i dozoru. Okupant znaczną liczbę górników wcielił do armii, wielu wywieziono na roboty. Jeńców hitlerowcy wywieźli w głąb Rzeszy.

15

1994

15 kwietnia władze Rybnika podpisały z władzami niemieckiego miasta Dorsten umowę o partnerstwie obu miast.

16

1945

16 kwietnia otwarto Publiczną Szkołę Dokształcającą Zawodową, mającą bogatą tradycję z okresu międzywojennego.

16

1945

16 kwietnia siostry Urszulanki w Rybniku na nowo rozpoczęły pracę pedagogiczną. Szkoła podstawowa, gimnazjum ogólnokształcące i szkoły zawodowe liczyły około 1300 uczniów i uczennic. Władze państwowe przychylnie odnosiły się do pracy sióstr Urszulanek, udzielając nawet pomocy.

16

1961

16 kwietnia odbyły się pierwsze łączne wybory do Rad Narodowych i do Sejmu. W mieście szczególnie solidnie przygotowywano się do tych wyborów, przeprowadzając szeroką agitację i pracę propagandową. Frekwencja wyborcza sięgała 92%.

16

1967

W sobotę 16 kwietnia w TZR odbyła się polska premiera sztuki głośnego austriackiego dramaturga Fritza Hochwäldera - " Maliniarz". Sztukę tę wystawił Państwowy Teatr Nowy z Zabrza pod dyrekcją i w reżyserii Tadeusza Przystawskiego.

17

1923

17 kwietnia, z inicjatywy działacza służby zdrowia Teodora Augustyna, powstało w Rybniku Koło Oświatowo - Artystyczne "Przedświt". 

17

1989

W dniu 17 kwietnia Sąd Wojewódzki w Warszawie wpisał do rejestru związków zawodowych NSZZ ,,Solidarność" jako organizację ogólnopolską. 

18

1923

Służbę objęła policja wojewódzka. Pierwszym miejskim komendantem był podkomisarz Pająk. Po nim nastąpił Barta, którego dnia 18 kwietnia znaleziono zastrzelonego przed domem przy ulicy Zamkowej, w którym mieszkał. Sprawujący ten urząd często się zmieniali. Ponieważ dotychczasowa ustawa policyjna pozostawała jeszcze w mocy, zachodziły często spory, co do kompetencji między policją wojewódzką a komunalną. Po wyjaśnieniu i załatwieniu spraw spornych, policja komunalna znowu publicznie objęła swą służbę w liczbie 1 komisarza i 4 urzędników.

18

1945

Zakłady Wytwórcze Urządzeń Sygnalizacyjnych (ZWUS) weszły w skład wielozakładowego przedsiębiorstwa z siedzibą w Katowicach. W czasie wyzwalania ziemi rybnickiej potencjał produkcyjny ówczesnej małej fabryczki został niemal doszczętnie zdewastowany i władze polskie zamierzały początkowo sterczące ruiny hal fabrycznych rozebrać. Jednakże nieliczna polska załoga przeciwstawiła się tej decyzji i oświadczyła, iż własnymi rękami odbuduje i uruchomi zakład. Władze ustąpiły i kilkudziesięciu pracowników przystąpiło do odgruzowywania hal fabrycznych i uruchamiania niektórych wydziałów. Częściowe wznowienie produkcji nastąpiło już 18 kwietnia. W tym czasie liczba zatrudnionych nie przekraczała 50 osób.

19

1913

Właściciele kopalń, kapitaliści niemieccy, nie starali się o polepszenie warunków pracy, a złe traktowanie górników przez dozór górniczy powodowało strajki. Znacznie dogodniejsze warunki do prowadzenia walki strajkowej zaistniały w tym roku. Po nieudanych pertraktacjach ze związkiem pracodawców, 21 marca przedstawiciele związków zawodowych wezwali załogi górnośląskich kopalń do strajku. Idea strajku przemówiła do górników. Robotnicy rybniccy byli bowiem niżej wynagradzani niż ich koledzy z Bytomia i Katowic, nie mówiąc o górnikach westfalsko-nadreńskich.

 Innym czynnikiem sprzyjającym walce strajkowej był sposób traktowania polskich robotników przez niemiecki dozór techniczny. Zjednoczenie Zawodowe Polskie z upoważnienia innych związków zawodowych innych kopalń, zebrało ponad 70 tysięcy podpisów pod petycją przesłaną w imieniu górników do sejmu pruskiego. Postulaty zawarte w petycji uzasadniał w pruskim parlamencie Wojciech Korfanty. Jednocześnie trwała kampania propagandowa, której celem było zmobilizowanie do udziału w strajku maksymalnej liczby osób.

Górnicy domagali się ośmiogodzinnego dnia pracy, 14-dniowych urlopów wypoczynkowych, 15% podwyżki zarobków, zmiany regulaminu pracy oraz ustalenia wysokości płacy minimalnej i wolności zrzeszania się robotników. Petycja ta została w całości odrzucona. W tej sytuacji 19 kwietnia blisko 95 tysięcy górników górnośląskich przystąpiło do strajku generalnego, w tym załogi wszystkich kopalń okręgu rybnickiego. Największy i najdłuższy strajk wybuchł też w kop. "Römer". Uczestniczyło w nim 82 proc. załogi. Po trzech tygodniach doszło do zakończenia strajku, bez uzyskania istotnych korzyści.  

19

1963

Mieszkańcy ul. Zamkowej, zdenerwowani opieszałością w usuwaniu śmieci przez Zakład Oczyszczania Miasta - przed swoją kamienicą uformowali 19 kwietnia ze śmieci i odpadków... grób! Tabliczka objaśniała: ,,Tu leży świętej pamięci ZOM (Zakład Oczyszczania Miasta) - czekamy na zmartwychwstanie". Po 6 - godzinach śmieci uprzątnięto.

20

1940

W kwietniu Polska Organizacja Powstańcza została zdekonspirowana. 20 kwietnia aresztowany został Stanisław Wolny i Waldemar Kubatko. Gestapowcy przeprowadzili też w domu Tkoczów rewizję, ale podziemnej drukarni nie znaleziono.

20

1985

20 kwietnia w Szkole Podstawowej nr 31 na osiedlu ,,Nowiny" rozpoczął się dwudniowy - I Międzynarodowy Turniej Szachowy Dzieci.

20

2000

20 kwietnia - na żywo - na antenie Polskiego Radia Katowice została zlicytowana batuta i partytura z naniesionymi na niej poprawkami przez Jerzego Maksymiuka. Maestro ofiarował ją rybnickiej Szkole Muzycznej do licytacji, po koncercie, jaki odbył się 8 kwietnia w kościele św. Jadwigi Śląskiej na Nowinach z udziałem Filharmonii Rybnickiej. Pierwszą kwotę w wysokości 100 zł zaproponował prezydent Rybnika - Adam Fudali. Przedmioty te nabył za 2.500 zł Roman Gładysz za Świerklan.

21

1909

Reorganizację swej sieci dokonała górnośląska organizacja SPD. W Rybniku 21 kwietnia utworzono Sozialdemokratischer Arbeiterbildungsverein z przewodniczącym zarządu Otto Hörsingiem, któremu podlegały ponadto towarzystwa w Zabrzu, Mikołowie, Katowicach i Lublińcu.

21

1997

21 kwietnia nastąpiło wmurowanie kamienia węgielnego pod nowe skrzydło Urzędu Miasta.

22

1974

Z powodu zanieczyszczenia stawu Paruszowiec i wyginięcia kotewki - orzecha wodnego karynckiego, istniejący rezerwat roślinności wodnej w Paruszowcu stracił rację bytu i został skreślony z listy rezerwatów przyrody Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dniem 22 kwietnia.

22

1983

22 kwietnia ks. bp. Herbert Bednorz erygował nową parafię pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Rybniku -Zamysłowie.

22

1998

22 kwietnia w Rybniku przyłączono do sieci rybnickiego Zakładu Telekomunikacji 100-tysięcznego abonenta.

23

1908

23 kwietnia w Rybniku zamieniono istniejącą wyższą szkołę dla chłopców na gimnazjum (dzisiejsze I LO). Pierwszym dyrektorem tego gimnazjum został dyrektor dr Wahner. Nauki udzielano po części w lokalach szkoły i po części w dawniejszej wyższej szkole dla dziewcząt.

23

1920

23 kwietnia, w rybnickim biurze plebiscytowym odbyło się walne założycielskie zebranie klubu sportowego KS ,,Śląsk Rybnik". W skład pierwszego zarządu weszli: M. Piełka- prezes, P. Pander- skarbnik.

23

1985

Od 23 kwietnia przez dwa tygodnie odbywały się po raz pierwszy ,,Konfrontacje Filmowe". Miłośnicy kina mogli obejrzeć 13 filmów nagrodzonych najwyższymi wyróżnieniami na światowych festiwalach filmowych, a także uhonorowanych ,,Oskarami".

24

1920

24 kwietnia druhowie Piotr Pander i Maksymilian Piełka założyli pierwszą w Rybniku drużynę harcerską. Przybrała ona nazwę I Drużyny Męskiej im. Adama Mickiewicza. Skupiała 80 członków i składała się z 7 zastępów, którym przewodzili: Zbigniew Biały, Wincenty Prus, Ignacy Pander, Wojciech Wolnik, Kuśka, Kurzawa, i Kucharczyk. W krótkim czasie dh. Wolnik na bazie 4 zastępu zakłada II Drużynę Męską im. Zawiszy Czarnego na Paruszowcu, a dh. Kucharczyk na bazie 7 zastępu III Drużynę Męską im. Stanisława Żółkiewskiego w Ligocie.

W tym samym czasie dh. Aniela Wolnikówna zakłada na Paruszowcu I Drużynę Żeńską im. Emilii Plater.

24

1961

W ostatni poniedziałek kwietnia rybnicka służba zdrowia przeżyła swój wielki dzień. Na terenie Szpitala Miejskiego przy ul. Rudzkiej otwarto pierwsze w kraju przyszpitalne lądowisko dla helikopterów.

25

1974

25 kwietnia został otwarty Dom Rzemiosła ROW przy ul. Wysokiej. W,,Okrąglaku" zlokalizowano dużą salę na 450 osób.

26

1923

26 kwietnia w Ligocie powstała organizacja harcerska oraz Towarzystwo Polek i Klub Piłki Palantowej ,,Zgoda Ligota".

26

1941

26 kwietnia zmarł ks. dr Stefan Siwiec- pierwszy dyrektor polskiego gimnazjum w Rybniku.

27

1900

Na mocy uchwały korporacji miejskiej z dnia 27 kwietnia podjęto budowę dużej szkoły elementarnej na ul. Cmentarnej, przy parafii pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej w Rybniku.

Z biegiem lat, rybnicka parafia pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej bardzo się powiększała. W 1900 roku należało do niej około 30 wsi i osad, w których mieszkało 25 tysięcy parafian. Był to wielki duszpasterski problem, gdyż w jedynym rybnickim kościele pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej wszyscy parafianie na niedzielnych Mszach św. najzwyczajniej się nie mieścili.

27

1957

27 kwietnia tygodnik ,Nowiny" donosi, że znana popularna pieśń ludowa ,,Poszła Karolinka" zrodziła się w Rybniku. Świadczy o tym stara płyta gramofonowa z 1906 roku. Na płycie tej zapisano, że pieśń tę skomponowali bracia Zinger z Rybnika.

28

1924

Nigdy dewaluacja pieniądza i drożyzna nie były tak wielkie jak w 1924 roku. Z końcem kwietnia funt mąki kosztował przeciętnie 450.000 mkp., funt mięsa około 850.000 mkp., litr mleka 640.000 mkp. Społeczeństwo z ulgą przyjęło powstanie nowego rządu pod prezesurą Władysława Grabskiego, który przeprowadził reformę walutową. Kwiecień był okresem zaprowadzenia stabilizacji pieniądza.

28 kwietnia wprowadzono złoty polski, zaś zdewaluowaną markę polską z końcem lipca z obiegu wycofano. Tym sposobem dolar zaprzestał swych szalonych podskoków. Stabilizacja była osiągnięta. Wprawdzie trwało to jeszcze jakiś czas, zanim i odpowiednio unormowały się ceny. Ciosy inflacji zostały zastąpione fantowaniem za niezapłacone podatki, konkursy itd. Z końcem roku została fantowana większa część kupiectwa z powodu zaległych podatków.

 Naprawa waluty wymagała jednak ofiar. Utraciwszy korzyści z inflacji, przedsiębiorstwa na ogół obniżały produkcję, pojawiło się bezrobocie na niespotykaną dotąd skalę.

29

1921

29 kwietnia dla wzmocnienia Niemieckiej Organizacji Bojowej Górnego Śląska, do Rybnika przybył niemiecki batalion Reichswehry w sile 450 żołnierzy przebranych po cywilnemu.

29

1961

29 kwietnia Żeńskiemu Liceum Ogólnokształcącemu nadano imię Hanki Sawickiej. Opiekun szkoły - Rybnicka Fabryka Maszyn przekazała szkole 5 maszyn do szycia.

29

1970

Rybnickie Muzeum zostało upaństwowione. Uchwała nr 39/122 Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Rybniku z dnia 29 kwietnia zatwierdziła Muzeum w Rybniku i nadała mu statut. Potwierdziła też lokalizację w Starym Ratuszu. Uchwała zawierała także potwierdzenie Ministra Kultury i Sztuki jako organu naczelnego nadzoru. Nadzór merytoryczny należał do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, a bezpośredni do Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Rybniku, terenem działalności miał być powiat rybnicki i tereny sąsiednie w granicach ROW. Pierwszym dyrektorem tej placówki został Ryszard Wenglorz.

29

2000

W sobotę, 29 kwietnia o godzinie 15.50 z północnej wieży bazyliki zdjęto pięć starych dzwonów. W największy z nich -nazwany ,,św. Maryja"- tradycyjnie metr nad ziemią uderzono ostatni raz na pożegnanie. W miejsce starych i popękanych dzwonów zawieszono pięć nowych: największy -,,św. Antoni", ,,św. Józef", ,,św. Maryja", ,,św. Jan Sarkander" i ,,św. Barbara". Odlała je ludwisarnia J.Felczyńskiego z Przemyśla. Dzwony poświęcił 24 kwietnia ks. bp Gerard Bernacki.

30

1903

W ostatnich dniach kwietnia spadło tyle śniegu, że pod jego ciężarem zawaliło się kilkanaście chat. Przełożono też o tydzień uroczystości pierwszej komunii świętej.

ZIMA: Takiej nie było dawno. Od początku listopada 1995 roku do końca kwietnia 1996 roku utrzymywały się mrozy poniżej 10 stopni C. Ludzie masowo chorowali na grypę. W niektórych domowych kotłowniach do stycznia spalono już taką ilość węgla i innego opału, jaka zwykle wystarczała na cały rok. Była to bardzo ostra, śnieżna i kosztowna zima.

30

1920

W 1920 roku nie było tygodnia, w którym nie odbywałoby się jakieś zebranie polskiej organizacji politycznej, zawodowej czy społeczno-kulturalnej. Wskazywały na ten fakt sprawozdania władz sojuszniczych. Włosi, którzy przebywali w Rybniku i sympatyzowali raczej z Niemcami, stwierdzali w swych przekonaniach, iż działalność ludności polskiej zagrażała - rzekomo - spokojowi i bezpieczeństwu mieszkańców miasta. W sprawozdaniu włoskiego kontrolera powiatowego do przewodniczącego Komisji Międzysojuszniczej, gen. Henri

Le Ronda, z dnia 30 kwietnia wskazywano z dużym niepokojem na istnienie kilku komórek komunistycznych na terenie miasta i powiatu rybnickiego. Przy czym trzeba zaznaczyć, że w oczach Włochów ruchem komunistycznym nazywano wszystkie działania, które świadczyły o niezadowoleniu ludności polskiej z posunięć władz sojuszniczych, tym bardziej, iż niezadowolenie to wyrażała robotnicza ludność polska.

30

1997

Na ostatni dzień kwietnia 1997 r., w Rejonowym Urzędzie Pracy w Rybniku zarejestrowanych było 5370 bezrobotnych, w tym 4416 kobiet. 

Inne wydarzenia z kwietnia:

1919

W kwietniu zakończono prace organizacyjne w całym powiecie związane ze stworzeniem zrębów Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (POWGŚl.). Powstałej, aby przeciwdziałać niemieckiemu terrorowi. Liczba zaprzysiężonych peowiaków wynosiła wtedy 5.234 i w tej dziedzinie ówczesny powiat rybnicki zajmował pierwsze miejsce na Górnym Śląsku. Stanowiło to blisko 30% ogólnej liczby górnośląskich peowiaków. Ta znaczna liczba peowiaków pozwoliła na zorganizowanie dwóch pułków strzelców rybnickich.

1923

W kwietniu na skutek rozłamu w Zjednoczeniu Zawodowym Polskim również w Rybniku powstał oddział Zjednoczenia Chrześcijańskich Związków Zawodowych. Na jego czele stanął Szymon Kowalik. Chrześcijańskie Związki Zawodowe skupiły najmniej uświadomionych klasowo robotników. Ich atutem było poparcie duchowieństwa.

1934

Rezolucje polskich organizacji i stowarzyszeń w sprawie ponownego otwarcia kopalń w Boguszowicach i Chwałowicach pozostawały bez echa. Jedną z nich podjął jednomyślnie w kwietniu powiatowy zjazd Związków Zawodowych w Rybniku. Na zjazd przybył wojewoda śląski Michał Grażyński wraz z grupą kilku posłów. Rezolucja ta pozostała jednak na papierze.

1945

W pierwszych latach powojennych organizatorem służby zdrowia był Referat Zdrowotności przy Magistracie miasta Rybnika oraz Ubezpieczalnia Społeczna. Referat kierowany był przez dr medycyny Stanisława Brücknera, który jeszcze w kwietniu przybył tu z Rydułtów. Zajmował się profilaktyką i zwalczaniem chorób społecznych oraz zagadnieniami sanitarno-epidemiologicznymi. Z jego to inspiracji jeszcze w tym samym roku zorganizowano pierwszą, miejską przychodnię lekarską.

1990

Wielkim wydarzeniem dla Orzepowic było konsekrowanie w kwietniu parafialnego kościoła św. Floriana, którego budową, przy wielkim zaangażowaniu parafian, kierował ks. proboszcz Czesław Cyran. Dzielnica stawała się coraz atrakcyjniejsza i wiele osób zamierzało się tu osiedlić, o czym świadczyło wykupywanie działek budowlanych.

2000

Popełnione na początku marca zabójstwo na terenie Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Rybnickiej Kuźni, którego ofiarą była pracująca tam sprzątaczka, wstrząsnęło rybnicką opinią publiczną. Reakcją młodzieży był marsz przeciw przemocy, który przeszedł ulicami miasta pod koniec kwietnia. Wzięło w nim udział ponad 1000 uczniów rybnickich szkół ponadpodstawowych.

data

rok

wydarzenie

1

1919

W czasie rewolucji listopadowej 18-go roku klasa robotnicza Niemiec żądała nadania obchodom pierwszomajowym rangi stałego święta państwowego. 15 kwietnia parlament niemiecki podjął ustawę o powszechnym święcie narodowym. Sprawująca na Górnym Śląsku władzę Socjaldemokratycza Partia Niemiec (SPD) musiała zawiesić wprowadzony w styczniu stan oblężenia i zezwolić w dniu 1 maja na pochody robotnicze. Tak się też i stało. Z okazji święta robotniczego, zawieszono stan oblężenia od godziny 6.00 rano w dniu 1 maja do 6.00 rano dnia następnego i umożliwiono zorganizowanie na Górnym Śląsku w wielu miejscowościach polskich wieców i pochodów. Władze pruskie w dniu 1 maja urządziły olbrzymią manifestację w Rybniku, na którą z orkiestrami i sztandarami ściągnęły imponujące pochody z bliższych i dalszych miejscowości powiatu, co wykorzystali polscy działacze, zwołując 20-tysięczny wiec ludności polskiej, który zrobił w Rybniku wielkie wrażenie na miejscowych szowinistach niemieckich.Terror niemiecki nie zdołał złamać polskości mas ludowych. Wręcz odwrotnie, przyczyniał się do zwierania szeregów i mobilizowania sił do walki o powrót do Macierzy. Wykorzystał to polski obóz narodowy, przenosząc na ten termin obchody święta Konstytucji 3 Maja.Tak więc 1 maja w Rybniku odbył się ogromny wiec w pobliżu starego cmentarza. Zebrało się ponad 20 tysięcy ludzi z miasta i okolicznych miejscowości. Spotkanie miało jednoznacznie patriotyczny charakter. Powiewały sztandary o barwach narodowych i zawierające patriotyczne hasła; śpiewano polskie pieśni i wznoszono patriotyczne okrzyki. Przemówienia wygłosili dr Marian Różański i dr Feliks Biały, zapewniając zebranych, że dzień wolności narodowej jest już bardzo bliski, a następnie ślubowali na sztandar: "... że do ostatniego tchnienia wierni będziemy naszemu sztandarowi i polskiej idei.". Sztandar ten ufundował Wilhelm Chrószcz z Rydułtów. Patriotyczne manifestacje odbyły się również dwa dni później z okazji rocznicy Konstytucji 3 maja. Tym razem pochody rozpoczęły się od uroczystych mszy św. w kościołach, skąd maszerowano przez ulice miasta. Pochody były tak potężne, że władze niemieckie zrezygnowały z prób ich rozpędzenia.

1

1921

Na wiadomość, że Niemcy będą usuwać robotników polskich z kopalń i hut 1 maja wybucha strajk generalny.

1

1936

W manifestacji 1-majowej, zorganizowanej przez PPS i KPP, demonstrowało 7 tysięcy osób.

Dyrekcja kopalni "Donnersmarck" postanowiła zwolnić 33 robotników, którzy 1 maja wzięli udział w pochodzie i manifestacji w Rybniku. Nieliczna załoga zastrajkowała w ich obronie odnosząc pełny sukces.

1

1957

1 maja, mimo, że w samym Rybniku nie było pochodu, to w manifestacjach i wiecach wzięło udział ponad 5 tys. osób.

1

1991

1 maja w Górkach k/Brennej zmarł Henryk Knapczyk, członek spółki, która jesienią 1989 roku wznowiła wydawanie przedwojennej ,,Gazety Rybnickiej". Był synem Ignacego Knapczyka -redaktora i wydawcy ,,Gazety Rybnickiej".

1

1993

1 maja 1993 roku zmarł dr Innocenty Libura, Legenda Ziemi Rybnickiej - Rybniczanin z wyboru. Był człowiekiem pełnym ideałów, które konsekwentnie realizował jako pedagog, naukowiec, pisarz i publicysta, harcerz, żołnierz i społecznik. Autor licznych publikacji o naszym regionie, również pierwszego przewodnika turystycznego po Rybnickim Okręgu Węglowym. Jego pogrzeb odbył się 8 maja.

2

1903

2 maja przybył do Rybnika biskup pomocniczy diecezji wrocławskiej ks. Henryk Marks, w celu udzielenia sakramentu bierzmowania dla 3912 osób. Udzielanie go w tak małym kościele, gdy sami bierzmowani wchodzili do kościoła na cztery zmiany, jedynie przyśpieszyło zgodę na budowę nowej - większej świątyni, o którą się miasto starało. Zgodę wydano kilka tygodni później. O pozwolenie na budowę tego kościoła zabiegał ks. proboszcz Edward Bolik. Udało się to dopiero jego następcy. Frantektem był Ludwik Schneider z Opola.

2

1981

2 maja na budynku rybnickiego ratusza odsłonięto tablicę pamiątkową dla uczczenia powstań śląskich i powrotu miasta w granice Państwa Polskiego. Na tablicy napisano: ,,Na wieczną pamiątkę złączenia Górnego Śląska z Polską w czerwcu 1922 r." W ścianie za tablicą został wmurowany Akt Erekcyjny Restytucji Tablicy Pamiątkowej z 1923 r.

3

1920

W odpowiedzi na sformułowanie się wielu bojówek niemieckich, ponownie zaktywizowała się POWGŚl. Ludność polska 1 ale i 3 maja 1920 roku uczestniczyła w manifestacjach, uchwalając rezolucje przeciwko terrorowi SIPO. W lutym tego roku liczyła ona 3465 żandarmów, a w sierpniu około 5 tysięcy. Robotnicy sami wymierzali sprawiedliwość szczególnie zaciekłym hakatystom.

3

1920

Już 3 maja, w czasie obchodów święta narodowego, umundurowane zastępy harcerzy, z laskami w dłoniach, maszerowały ulicami Rybnika. Było to pierwsze "przedstawienie się" harcerzy rybnickiemu społeczeństwu. Umundurowana kolumna wyposażona w laski (później zostaną nazwane "plebiscytówkami"), wyszła pochodem z Piasków pod tajną ochroną POW. Na czele dh Wojciech Wolnik niósł proporzec z polskim godłem. To nie podobało się ludności niemieckiej. W pewnej chwili zaatakowano czoło pochodu i wydarto mu proporczyk. Jednak dzięki odważnej jego postawie oraz wejściu do akcji POW-iaków, odebrał go i mimo częściowego zniszczenia, zawiesił znów na laskę i dalej pomaszerował na czele pochodu.

3

1921

We wtorkowy poranek 3 maja, nowe powstańcze władze polskie wyznaczyły na urząd tymczasowego burmistrza Rybnika referenta Władysława Webera. Zastąpił on działającego do tej pory starostę asesora regencyjnego - landrata rybnickiego - Strzodę.

3

1940

3 maja Florian Procek pod osłoną nocy zawiesił biało-czerwoną chorągiew na szczycie komina garbarni przy ul. Pocztowej.

3

1945

W święto 3 Maja występem na akademii zainaugurował swoją powojenną działalność Chór mieszany im. Adama Mickiewicza z Niedobczyc.

3

1986

Tysiące widzów przybyłych w sobotę 3 maja nad Zalew Rybnicki oglądało Motorowodne Mistrzostwa Polski z udziałem utytułowanego zawodnika Waldemara Marszałka.

3

1990

3 maja, po raz pierwszy w powojennej historii, społeczeństwo Rybnika uroczyście obchodziło to najważniejsze święto narodowe. Uroczystości rozpoczęło nabożeństwo w kościele św. Antoniego w intencji Ojczyzny. Po nabożeństwie odbyła się defilada ulicami miasta pod TZR, gdzie miały miejsce występy artystyczne.

3

1992

3 maja zmarła Janina Podlodowska, wieloletni pedagog, poetka, pisarka, redaktorka wielu pism, członek licznych stowarzyszeń twórczych i literackich, współorganizatorka RDL.

3

1995

3 maja w rybnickim Muzeum otwarto wystawę "Rybnik nasze miasto" -jedną z dwóch stałych wystaw. Po remoncie kapitalnym i rozbudowie Starego Ratusza powierzchnia wystawiennicza Muzeum wynosiła już 600 m. kw., a ogólna wzrosła do ponad 1700 m. kw.

3

2000

3 maja na rybnickim cmentarzu odsłonięto i poświęcono pomnik Powstańców Śl. -siedzącą sylwetkę Śląskiego Powstańca ,,czuwającego" nad wiecznym spokojem pochowanych obok towarzyszy.

3

1921

W nocy 2 na 3 maja Główne Dowództwo Powstańców Górnego Śląska daje hasło do III powstania śląskiego. W powiecie rybnickim POW miała zorganizowanych 8.785 ludzi. Stan ten podniósł się do 11.000 w trzech pułkach wojsk powstańczych /w Rybniku 5 Pułk Powstańczy z kpt. Januszem Wężykiem /.

Szybkie zdobycie Żor przez powstańców umożliwiło skierowanie 2 i 3 batalionu na odcinek rybnicki, którym dowodzili por. Nikodem Sobik i ppor. Feliks Michalski. Bataliony te podjęły około godziny 4.00 atak na Rybnik od strony wschodniej, w kierunku Brzezin i Ligoty, wzdłuż toru kolejowego, wspierane od południa z kierunku Nacyny i Zamysłowa przez II batalion rybnicki, dowodzony przez Józefa Płaczka. Atakiem połączonych sił kierował ppor. Feliks Michalski. Chwałowicka kompania, dowodzona przez Teodora Węglorza, którego w trakcie walk zastąpił Józef Ochojski, zajęła pozycje wzdłuż toru kolejowego od Niedobczyc do Rybnika. Z tych pozycji zaczęto natarcie na miasto. Około godziny 5.00 powstańcy zajęli centrum miasta. Opanowali dworzec kolejowy, pocztę, gmach sądu i wszystkie ważne budynki zaś na Ratuszu zawieszono polską flagę. W ciągu jednego dnia cały powiat rybnicki i wyznaczona planem operacyjnym linia, zostały obsadzone. W południe walki ucichły. Miasto było wolne. Ostatnie walki prowadzone były jeszcze w rejonie Paruszowca i Zakładu Psychiatrycznego na Górze Rudzkiej, gdzie trzeba jednak było zlikwidować silne gniazdo oporu niemieckiego - grupę niemieckich bojówkarzy, i gdzie schroniła się także kompania włoskich żołnierzy.

 Po złamaniu oporu nieprzyjaciela i rozbrojeniu kompani włoskiej, po ciężkich walkach i niemałych stratach, zdobyto je w godzinach popołudniowych. W walkach w Paruszowcu zginęło 6 powstańców, a 16 odniosło rany. W nocy z 2/3 maja, w walkach w rejonie Szpitala Psychiatrycznego poległ kapitan policji plebiscytowej Walter Larysz. (Walczył on we wszystkich trzech powstaniach śląskich). Po likwidacji I powstania wstąpił do Wojska Polskiego. Mianowany podporucznikiem, studiował w Poznaniu, gdzie był założycielem i prezesem Akademickiego Koła Górnoślązaków. W latach 1920-21 był w szeregach policji Górnego Śląska w randze kapitana w Rybniku. Poległ jako pierwszy w III powstaniu oficer powstańczy). Po wycofaniu się z Rybnika kompania chwałowicka zajęła pozycje bojowe na drodze Lukasyna-Brzezie, paraliżując wypady niemieckie. Do Chwałowic kompania wróciła przy akompaniamencie własnej orkiestry. Na linii frontowej zginęło trzech powstańców chwałowickiej kompanii: Józef Chudzik, Stanisław Krzykowski i Władysław Węgrzyk. W samych Niedobczycach czuwała nad bezpieczeństwem utworzona tu Kompania Wartownicza, dowodzona przez Alojzego Wawrzyńczaka. Chroniła kopalnię przed sabotażem i napadami bojówek niemieckich.

4

1921

Po pierwszym dniu walk III powstania śląskiego, cały powiat rybnicki i miasto było wolne. Teraz pułki rybnickie, wzmocnione pułkiem raciborskim, obsadziły front południowy od Olzy do Dziergowic, walczyły także pod Bierawą, Kędzierzynem i Górą Św. Anny, budząc podziw swoją odwagą. Część powstańców pozostała w różnych punktach powiatu strzegąc porządku, inni zaś zostali wysłani w rejon ciężkich walk do Kędzierzyna i na Górę św. Anny. Uczestniczyła w nim również 170-osobowa kompania piechoty z Niedobczyc, pod dowództwem Augustyna Wieczorka, a dalszych ponad 50 powstańców z tej miejscowości walczyło w innych jednostkach. Niedobczycka kompania powstańcza, po rozbrojeniu oddziału wojska włoskiego w Rydułtowach, udała się w kierunku Raciborza i zajęła pozycje na odcinku frontu między Bluszowem, a Dziergowicami. W walkach zginęli górnicy kop. "Römer": Franciszek Czogała pod Górą św. Anny i Józef Sierny - w Dziergowicach.

W III powstaniu śląskim z terenu ziemi rybnicko-wodzisławskiej, wzięło udział blisko 9 tysięcy powstańców, z których uformowane zostały 3 pułki piechoty: 5 pułk zwany Rybnickim Pułkiem Powstańczym z kpt. Januszem Wężykiem na czele, 13 pułk, albo inaczej Żorski Pułk Powstańczy, pozostający pod dowództwem por. Antoniego Haberki, oraz 14 pułk, czyli Wodzisławski Pułk Powstańczy, którym dowodził Józef Michalski. Każdy z pułków składał się z trzech batalionów, te zaś dzieliły się na kompanie; wszystkie trzy pułki wchodziły w skład Grupy ,,Południe", której dowództwo kwaterowało w Wodzisławiu Śl. Na czele Grupy ,,Południe" stał ppłk Bronisław Sikorski, szefem sztabu był por. Roman Grześkowiak.

4

1957

4 maja, z inicjatywy Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Politycznych, powołano Front Jedności Narodu. W Rybniku przewodniczącym został Eugeniusz Czaja.

4

1981

4 maja, w nowo wzniesionym budynku na rogu Rynku i ul. Raciborskiej, otwarto najnowocześniejszą w województwie aptekę.

4

1985

4 maja na wieżę rybnickiego Ratusza wróciła zrekonstruowana kopuła. Wymieniono i zaimpregnowano drewno w kopule, pokryto ją blachą miedzianą, z której też wykonano ozdoby wieży.

4

2000

4 maja, podobnie jak w całym kraju, również w Rybniku rozpoczęła się rewolucja tablicowa. Oprócz pięciu cyfr na nowych, białych tablicach rejestracyjnych pojazdów widnieją przed cyframi litery SR. Powiat ziemski rybnicki otrzymał litery SRB.

5

1901

5 maja odbyło się zebranie założycielskie Banku Ludowego. Statut jego podpisali: Emanuel Białas, Franciszek Gitner, Antoni Jaworowicz, Antoni i Szymon Wieczorek.

5

1975

5 maja koparka KBO ROW natknęła się podczas prac wykopowych przy ul. Za Torem na pocisk moździerzowy. W kilka dni później, w sąsiedztwie Szkoły Podstawowej w Orzepowicach, znaleziono pocisk artyleryjski.

5

1984

5 maja Hufiec Harcerski im. hm. Józefa Pukowca w Rybniku uhonorowany został, przez Główną Kwaterę Harcerstwa, Krzyżem za Zasługi dla ZHP. Rybnicki Hufiec ZHP, któremu od 1971 roku przewodził hm. PL Zbigniew Soroczan zrzeszał prawie 5 tys. zuchów, harcerzy i instruktorów.

6

1905

Teren Grabowni był własnością klasztoru cystersów w Rudach, ale pod względem kościelnym wieś od samego początku należała do parafii rybnickiej. Dopiero w 1905 roku w Grabowni powstała kapliczka p.w. św. Urbana, patrona rolników. Od 6 maja nabożeństwa - majowe, nieszpory czy różaniec - odprawiali u siebie, ale na Msze św. nadal chodzili do ,,starego kościoła" w Rybniku.

6

1985

6 maja zakończyły się odbywające się po raz pierwszy w Rybniku ,,Konfrontacje Filmowe". Miłośnicy kina mogli obejrzeć 13 filmów nagrodzonych najwyższymi wyróżnieniami na światowych festiwalach filmowych, a także uhonorowanych ,,Oskarami".

7

1922

7 maja Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" na zebraniu delegatów Okręgu rybnickiego zobowiązało gniazda do eliminowania jednostek zdemoralizowanych w czasie walk plebiscytowych.

7

1986

7 maja o godz. 16.10 na rynku miejskim rybnickiej młodzieży przekazano symboliczne klucze do miasta, inaugurując IV Rybnickie Dni Młodych. Liczne imprezy trwały do 11 maja.

7

1994

7 maja rybniczanin Franciszek Kańczok zdobył I miejsce w modelarstwie szybowców klasy F1E na zawodach o Puchar Świata rozgrywanych w Breznie (Słowacja).

8

1921

W niedzielę, dnia 8-go maja pochowano na nowym cmentarzu przy ul. Rudzkiej pierwszych 8 poległych Polaków.

8

2000

8 maja, nomen omen w Dzień Zwycięstwa, pierwszy pacjent przekroczył progi budowanego od ponad 25 lat szpitala w Orzepowicach. Jako pierwszych przewieziono do nowego pawilonu łóżkowego pacjentów z oddziału internistycznego z ,,Juliusza".

9

1927

9 maja ks. biskup Arkadiusz Lisiecki poświęcił kamień węgielny pod budowę klasztoru OO. Franciszkanów.

9

1978

9 maja -w Dniu Zwycięstwa zorganizowano w Rybniku Narodowy Bieg Przełajowy. W Sztafecie Zwycięstwa, której trasa wiodła między sześcioma pomnikami, uczestniczyło blisko 500 osób. Biegom towarzyszyło wiele imprez sportowo-rekreacyjnych.

9

1981

W ramach obchodów rocznicy III powstania śląskiego i Dnia Zwycięstwa, 9 maja na Rynku odbyła się manifestacja społeczeństwa. O godz. 15.00 z wieży Ratusza popłynęła melodia kuranta, a trębacze z RZWM ,,Silesia" odegrali rybnicki hejnał.

9

1989

9 maja nastąpiła formalna rejestracja Komisji Zakładowej NSZZ ,,Solidarność" kopalń ,,Chwałowice" i "Rymer" przez Śląsko-Dąbrowską Komisję Wykonawczą.

9

1934

9 maja rozpoczęła działalność Rybnicka Orkiestra Symfoniczna. W przepełnionej sali kina "Apollo" odbył się wielki koncert symfoniczny zorganizowany przez Towarzystwo Polek, z którego dochód przeznaczono na biedne dzieci, przystępujące tego roku do pierwszej Komunii św. Na pierwszy występ złożyły się dzieła Franza Schuberta, Leo Delibesa, Richarda Wagnera i Antonina Dvoraka. Pięcioletnia Lidia Grychtołówna oczarowała publiczność wykonaniem utworów Fryderyka Chopina i Michała K. Ogińskiego. Dyrygował Antoni Szafranek. Był to jednak luźny zespół, działający dość doraźnie, toteż miłośnicy muzyki zabiegali o nadanie mu charakteru stałej orkiestry. Punktem kulminacyjnym wieczoru był występ kwartetu smyczkowego pp. Szafranka, Buli, Krupy i Wieczorka, i wykonanie przez nich najpiękniejszych kwartetów Dworzaka. Resztę programu wypełniły popisy chóru "Seraf" pod dyrygentem p. Kuna.

10

1904

14 marca, po zimowej przerwie ruszyły ponownie prace przy kościele św. Antoniego. 10 maja zastrajkowały dziewczęta "noszące wapno i cegły przy budowie kościoła...". Otrzymywały one za 11 godzinny dzień pracy 1,10 mk, gdy taryfa przewidywała minimum 1,30 mk. Przedsiębiorca budowlany zmuszony został do przeprowadzenia podwyżki płac.

10

1913

Właściciele kopalń, kapitaliści niemieccy, nie starali się o polepszenie warunków pracy, a złe traktowanie górników przez dozór górniczy powodowało strajki. Znacznie dogodniejsze warunki do prowadzenia walki strajkowej zaistniały w tym roku. Po nieudanych pertraktacjach ze związkiem pracodawców, przedstawiciele związków zawodowych wezwali załogi górnośląskich kopalń do strajku Zjednoczenie Zawodowe Polskie z upoważnienia innych związków zawodowych innych kopalń, zebrało ponad 70 tysięcy podpisów pod petycją przesłaną w imieniu górników do sejmu pruskiego. Postulaty zawarte w petycji uzasadniał w pruskim parlamencie Wojciech Korfanty. W powiecie rybnickim listy z wypowiedziami ZZP wyłożyły we wszystkich miejscowościach, w których usytuowane były zakłady pracy. Akcją podpisywania list kierowali polscy działacze narodowi i członkowie Zjednoczenia Zawodowego Polskiego (ZZP): Maksymilian Basista, Alojzy Prus, Teodor Wencel, Franciszek Zarzycki, Paweł Nieszporek i inni.

W tej sytuacji 19 kwietnia blisko 95 tysięcy górników górnośląskich przystąpiło do strajku generalnego, w tym załogi wszystkich kopalń okręgu rybnickiego. Największy i najdłuższy strajk wybuchł też w kop. "Römer". Uczestniczyło w nim 82 proc. załogi. Po trzech tygodniach doszło do zakończenia przez kierownictwo ZZP strajku, bez uzyskania istotnych korzyści. 10 maja górnicy poszli jednak do pracy. Dla 112 chwałowickich górników brama kopalni po strajku została zamknięta. I tym razem robotnicy powrócili do pracy z poczuciem poniesionej klęski. I ten strajk nie przyniósł zatem sukcesu. Trwający jednak do 16 maja był największym ruchem o podniesienie zarobków na Górnym Śląsku.

10

1927

10 maja po krótkiej chorobie zmarł w Lublińcu Marian Różański czołowy działacz ruchu niepodległościowego i narodowego. Pochowany został w Rybniku.

10

1984

10 maja, w sali Domu Kultury kopalni ,,Chwałowice", odbyło się spotkanie z wicepremierem Mieczysławem F. Rakowskim. Spotkanie dotyczyło zasad funkcjonowania reformy gospodarczej i aktualnej sytuacji międzynarodowej.

11

1930

W wyborach do Sejmu Śląskiego 11 maja opozycja odniosła spory sukces. W Rybniku chadecki Katolicki Blok Ludowy ponownie odniósł zwycięstwo - 3639 głosów. Drugie miejsce zajął blok niemiecki - 2897, trzecie NPR - 1704 głosy. Na dalszym miejscu uplasowała się PPS. Dużo gorzej wypadła DSAP, która postanowiła wystąpić samodzielnie, co nie znalazło uznania wyborców niemieckich (22 głosy). W wyniku wyborów do Sejmu Śląskiego weszło kilku działaczy rybnickich: Alojzy Prus, Jan Szulik (ChD), Ludwik Piechoczek (NChZP), Roman Motyka (PPS) z Książenic.

11

1956

Nurt odnowy, szczególnie w samej partii, został wyraźnie przyspieszony po obradach i uchwałach XX Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w lutym 1956 roku. Zjazd odbił się szerokim echem w międzynarodowym ruchu robotniczym. Bowiem podjęte na nim decyzje świadczyły o zakończeniu jednej epoki w rozwoju tego ruchu. Chęć rozliczania się z błędami przeszłości. Powstrzymywanie rozpoczętego procesu było sprawą niemożliwą. Niewątpliwie do jego przyśpieszenia przyczyniły się niepokoje w zakładach przemysłowych na terenie całego kraju. Wystąpiły one także w Rybniku. W dniu 11 maja druga zmiana robotników wytłaczarni ,,Huty Silesia" odmówiła rozpoczęcia pracy. W długiej rozmowie z dyrektorem naczelnym domagano się poprawy warunków pracy, zwiększenia zarobków i zmniejszenia niezwykle mocno wyśrubowanych norm. Dyrektor zobowiązał się dać konkretną odpowiedź załodze do 17 maja. Po tym zapewnieniu robotnicy przystąpili do pracy. Istotnie większa część postulatów załogi została spełniona.

11

1998

11 maja miało miejsce oficjalne otwarcie supermarketu "Real", a dwa dni później udostępniono placówkę wszystkim mieszkańcom.

11

2000

W dniach 11 do 14 maja liczące ponad 2000 młodych ludzi rybnickie środowisko studenckie zorganizowało Juwenalia 2000 -imprezę wpisano w kalendarz Festiwalu Sztuki Rybnik 2000.

12

1965

Spokojny przebieg miały wybory. Na przedwyborczych spotkaniach z kandydatami na posłów ludność miasta wyrażała akceptację dla ich działalności, wysuwając przy tym wiele postulatów, usprawniających życie gospodarcze miasta. Przede wszystkim zwracano uwagę na potrzebę rozbudowania komunikacji.

12

1988

767 zawodników, w tym 260 z ekip zagranicznych grało na 380 szachownicach w ramach kolejnego , Międzynarodowego Turnieju Szachowego Dzieci w Rybniku. Tym razem turniej odbywał się w hali sportowej w Boguszowicach, w której, z tej okazji padł też rekord frekwencji nie pobity do dnia dzisiejszego.

13

1913

W dniach 13 maja do dnia 16 czerwca Związek Przyjaciół Sztuki i Przemysłu urządził w Rybniku wystawę dzieł starożytnych.

13

1962

13 maja w niedzielę około godz. 14.10, w Rybniku obok szpitala przy ul. Powstańców miał miejsce lotny finisz na etapie XV Wyścigu Pokoju. Trasa wyścigu prowadziła potem ulicami Sobieskiego, Tuwima, Curie-Skłodowskiej i Raciborską w kierunku Rydułtów do Opola.

13

1997

13 maja Jacek Mickiewicz zwycięża w rybnickim etapie Wyścigu Pokoju.

14

1966

Rybnicki tor żużlowy był areną półfinału kontynentalnego indywidualnych mistrzostw świata, w których uczestniczyło 16 czołowych zawodników: 4 z ZSRR, 6 z CSRS i 6 z Polski. Najlepszym zawodnikiem okazał się Pogorzelski, z dorobkiem 14 pkt. Z polskiej drużyny awans do finału kontynentalnego wywalczyli też: Maj, Wyglenda i Waloszek. Zmagania żużlowców obserwowało 40 tys. rybniczan.

14

2000

14 maja miłośnicy popularnych ,,garbusów" zjechali do Rybnika-Kamienia na pierwszy Międzynarodowy Zlot Volkswagenów.

15

1927

Strona polska nie chciała uznać wyników wyborów komunalnych z 14 listopada 1926 r. za miarodajne, toteż władze wojewódzkie unieważniły wybory w Rybniku i rozpisały nowe. Odbyły się one 15 maja 1927 roku w atmosferze konfrontacji. Pobito paru działaczy niemieckich. Tym razem wynik był lepszy dla Polaków, ponieważ wystawiono tylko dwie listy polskie: mieszczańską i PPS. Ponadto na korzyść strony polskiej zadziałała zwiększona frekwencja wyborcza. Na listę mieszczańską padły 4442 głosy, na socjalistyczną - 636. Niemcy zdobyli 2255, co przyniosło im 9 mandatów, PPS uzyskała 2 głosy. Z kolei władze wojewódzkie nie zatwierdziły kilku członków Magistratu (Niemców - A. Trunkhardta i Augustyna Hergera oraz Polaka Władysława Żurka),a następnie Niemców J. Matheę i K. Sladkiego. W końcu zgodzono się, by frakcja niemiecka wprowadziła L. Wróbla i J. Bańczyka. Zdecydowana walka z podstępną niemczyzną ostatecznie wciągnęła Związek Powstańców Śląskich w szeregi sanacji. Jeszcze bardziej pomógł w utwierdzeniu jej pozycji powrót koniunktury gospodarczej. Dzięki wielomiesięcznemu strajkowi górników angielskich kopalnie górnośląskie zdobyły duży rynek zbytu w krajach skandynawskich i niektórych innych. ,,Silesia" w 1927 roku pobiła swe rekordy produkcji i eksportu. Wydobycie w chwałowickiej kopalni wzrosło do 312.283 ton. Zanikło bezrobocie, ,,swiętówki" i ,,turnusy", rosły płace. Stopniowo przywrócono 8-godzinny dzień pracy. Agitacja niemiecka straciła wiele ze swej skuteczności. Opadł radykalizm miejscowej klasy robotniczej. PPS-Lewica, opierająca się głównie na bezrobotnych, przestała właściwie istnieć. Wiele jej członków wróciło do PPS, ponieważ przeszła ona do opozycji wobec sanacji, przeciwstawiając się antydemokratycznemu kursowi rządów ,,pomajowych".

Z podobnych powodów, a zwłaszcza wskutek bezwzględnego dążenia obozu sanacyjnego do zdobycia dominacji politycznej, stanowisko coraz bardziej opozycyjne zajmowała chadecja, natomiast NPR na Śląsku wolała odsunąć się od ChD, której przedmajowa polityka mocno zaszkodziła opinii społeczeństwa.

16

1945

Zakłady Wytwórcze Urządzeń Sygnalizacyjnych (ZWUS) weszły w skład wielozakładowego przedsiębiorstwa z siedzibą w Katowicach. W czasie wyzwalania ziemi rybnickiej potencjał produkcyjny ówczesnej małej fabryczki został niemal doszczętnie zdewastowany i władze polskie zamierzały początkowo sterczące ruiny hal fabrycznych rozebrać. Jednakże nieliczna polska załoga przeciwstawiła się tej decyzji i oświadczyła, iż własnymi rękami odbuduje i uruchomi zakład. Władze ustąpiły i kilkudziesięciu pracowników przystąpiło do odgruzowywania hal fabrycznych i uruchamiania niektórych wydziałów. Częściowe wznowienie produkcji nastąpiło już 18 kwietnia. W tym czasie liczba zatrudnionych nie przekraczała 50 osób. 16 maja tego roku, Anna Baj - córka przedwojennego właściciela, odzyskała zakład. Kiedy jednak okazało się, że załoga zwiększyła się w ciągu pół roku o około 40 pracowników, a właściciel nie mógł jeszcze uruchomić produkcji, zakład został ponownie przekazany pod przymusowy zarząd państwowy.

17

1903

Przykładu wyzwalania się polskiego ruchu narodowego spod wpływów niemieckiej Katholische Zentrum-Partei, która wykorzystywała ten ruch dla realizacji własnych celów, dostarczył odbyty 17 maja w Rybniku wiec wyborczy, zwołany przez miejscowy ,,Männerverein". Przysłuchująca się przemówieniu Faltina liczna grupa Polaków, w momencie, gdy przeszedł on do podkreślania zasług Centrum dla obrony interesów narodowych ludności polskiej, na znak protestu, z okrzykami ,,Precz z Centrum z Górnego Śląska", opuściła salę. Odtąd też, jak pisał w 1903 roku ,,Górnoślązak", kościoły, a szczególnie kazalnice i spowiednice, stały się przybytkami dla popisów i przemówień politycznych. W powiecie rybnickim do najbardziej zagorzałych przeciwników obozu narodowo-radykalnego należeli księża, jak ks. Smykalla z Rybnika, ks. Schliwa z Jankowic Rybnickich czy kapelan Bojdoł z Żor, który wystąpił z ostrym atakiem na Kowalczyka i jego zwolenników wśród ludności polskiej.

Wachlarz poczynań władz policyjnych wobec polskich organizacji kulturowo-oświatowych był szeroki i zróżnicowany. I tak np. w 1903 roku rozwiązano działające w Rybniku Towarzystwo Polsko-Katolickie św. Barbary, uznając je za organizację polityczną. Pretekstem było wystąpienie członka tego Towarzystwa, Jana Morawca, który namawiał zebranych do założenia konsumu. Równolegle z walką klasową toczyły się zmagania o zachowanie polskości na ziemi rybnicko-wodzisławskiej. Po zakończeniu kulturkampfu przez cztery lata trwała tzw. era Capriviego - następcy Bismarcka, który stosował bardziej liberalną elastyczną politykę wobec mniejszości narodowych II Rzeszy. Jednak w 1894 roku kurs ten zaostrzono. Utworzony w tymże roku w Poznaniu Związek Popierania Niemczyzny na Kresach Wschodnich (Osmarkenverein), zwany hakatą, różnorodnymi środkami narzucał społeczeństwu germanizację. To z jego inspiracji Reichstag w 1903 roku uchwalił osławione ustawy o dodatkach kresowych (Ostmarkenzulagen).

18

1913

18 maja, w Zebrzydowicach, powstał chór mieszany „Seraf”. Jego pierwszym prezesem był Maksymilian Basista, zaś dyrygentem Franciszek Nowak. Chór wyłonił się z sekcji śpiewaczej, istniejącej przy towarzystwie ,,Zgoda". W pierwszym roku lekcje urządzano na przemian w mieszkaniach członków, w lesie, w Wielopolu lub Zebrzydowicach. Ogółem odbyło się w tym roku 85 lekcji, 14 zebrań, 25 występów, 5 przedstawień amatorskich i wieczornic. Chór ten w początkowym okresie liczył 28 osób i swój skład szybko powiększał.

18

1923

18 maja Związek Obrony Kresów Zachodnich zwołał zebranie w obronie polskiego gimnazjum w Rybniku.

18

1940

Z inicjatywy Jana Czapli z Rybnika 18 maja w lesie koło wsi Kamień, odbyła się konferencja z udziałem 9 osób związanych przed wojną z KPP. Postanowiono wtedy podjąć walkę z okupantem. W tym celu zebrani utworzyli Komitet Rewolucyjny. Niebawem komitet przystąpił do wydawania ulotek w języku polskim i niemieckim. Ulotki rozprowadzano nie tylko na terenie Rybnickiego, ale dostarczano je także na teren Niemiec.

18

2000

18 maja, dokładnie o godzinie 12.00 w Rybniku - Stodołach zabrzmiał krakowski hejnał. W ten sposób obwieszczony został początek uroczystości z okazji 80 urodzin papieża Jana Pawła II, połączonej z odsłonięciem i poświęceniem tablicy upamiętniającej pobyt młodego ks. Karola Wojtyły w naszym mieście.

19

1905

Na przełomie 1995/1996 roku podczas remontu kaplicy św. Urbana, znajdującej się w Grabowni, w jej wieżyczce znaleziono zalakowaną butelkę, a w niej następujący tekst: ,,Grabownia" 19 maja 1905 rok. Jest wybudowano kaplica na Grabowni. Fundatorowie... /.../. Ta kaplica kosztowała 1000 Marek. Na ten czas będący ksiądz (rybnicki) Fararz Franciszek Brudniok a Biskup Kardynał Georg Kopp we Wrocławiu, Cesarz Niymiecki Wilchelm II w Berlinie, a Pisorz tego pisma Maciej Fross".

Kaplica została wybudowana ,,po topniu", gdyż wszystkie prace wykonali za darmo mieszkańcy Grabowni, a tylko niektóre materiały kupiono -to wszystko kosztowało zaledwie 1000,00 marek. Dla porównania powiedzmy, że w tym samym czasie zamówione granitowe bloki na schody do głównego wejścia, do kościoła św. Antoniego, kosztowały parafię 738,40 marek, nowy ornat kosztował 400,00 marek, a wszystkie ławki do kościoła św. Antoniego -12.000,00 marek.

19

1956

Powołany Komitet Społeczny PCK w Rybniku rozpoczął normalną działalność. W niedzielę 19 maja przeprowadził pierwszą uliczną zbiórkę pieniężną, przeznaczaną na zapomogi oraz na zakup lekarstw dla biednych wdów, sierot i rencistów, a także KS PCK zamierzał organizować bezpłatne półkolonie dla biednych dzieci.

20

1920

23 kwietnia, w rybnickim biurze plebiscytowym, a później 20 maja w restauracji u Dorni przy ul. Gliwickiej, odbyło się walne założycielskie zebranie pierwszego polskiego klubu piłkarskiego pod nazwą KS ,,Śląsk Rybnik". Na jego czele stanął Maksymilian Hennig. W skład pierwszego zarządu weszli: M. Piełka- prezes, P. Pander- skarbnik.

W ślad za nim powstały kluby piłkarskie "Polonia" w Niewiadomiu i "Rymer" w Niedobczycach. Z połączenia niemieckiego klubu "VFB 1913" ze "Śląskiem-Rybnik" powstał ,,KS 20", co oznaczało ,,Klub Sportowy założony w 1920 roku". Pierwszy mecz rozegrały polskie zespoły piłkarskie "Śląsk-Rybnik" i "Polonia-Niewiadom" na boisku obok cegielni (przy obecnej ulicy Cegielnianej) w czerwcu tego roku - zwyciężyli rybniczanie. 12 grudnia tego roku piłkarska drużyna zdobyła mistrzowski tytuł i awansowała do Śląskiej klasy A.

21

1923

Na początku roku Rada Miejska miała mniej niż połowę swego składu. W maju wojewoda śląski usunął Trunkhardta, zaplątanego w jeden ze swoich licznych procesów sądowych, z funkcji radcy miejskiego i członka Magistratu. Pozostał on jednak członkiem Rady Miejskiej. Trudności w funkcjonowaniu rady spowodowały, że władze wojewódzkie rozwiązały ją, powołując 5-osobową Komisaryczną Radę Miejską. Jej prezesem, podobnie jak w poprzedniej, został Alojzy Prus, a wiceprezesem Franciszek Nokielski. Funkcję sekretarza pełnił Maksymilian Basista, zaś jego zastępcą był Niemiec Sonnek.

21

1941

Rozpoczęły się rewizje i aresztowania w Gotartowicach. W nocy, z 21/22 maja aresztowano 15 działaczy kierownictwa PTOP, a w ciągu miesiąca prawie całą młodzież harcerską i ich rodziny. Łącznie aresztowano w Gotartowicach 149 mieszkańców. 31 z nich zginęło w obozach koncentracyjnych.

22

1984

22 maja zmarł harcmistrz Jan Klama. Był komendantem rybnickiego hufca ZHP w latach 1938-39, 1945-49 i 1957-59, uczestnik I i II powstania śląskiego, więziony w czasie okupacji hitlerowskiej, uczestnik ruch oporu, po wyzwoleniu pracownik Urzędu Miejskiego, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

23

1921

23 maja w Rybnickiem wprowadzono bony żywnościowe.

23

1964

23 maja, w Domu Kultury w Chwałowicach, obradowało ponad 250 lekarzy ortopedów i traumatologów z kraju i zagranicy. X Dni Ortopedyczne poświęcono problematyce lecznictwa urazowego w ROW.

23

1970

23 maja w Rybniku odbyło się uroczyste przekazanie do użytku nowoczesnej strażnicy wraz z między-powiatowym ośrodkiem szkolenia straży pożarnych przy ul. Findera ( obecnie Św. Józefa).

23

1976

W niedzielę 23 maja Szczepowi Harcerskiemu w Rybniku -Gotartowicach nadano sztandar i imiona bohaterskich Braci Buchalików.

23

1982

23 maja ks. bp. Józef Kurpas dokonał poświęcenia kościoła pw. Królowej Apostołów przy ul. Kościuszki. W prezbiterium wmurowany został kamień z katakumb św. Kalista. Kościół ten jest jedynym kościołem misyjnym na Śląsku.

24

1962

Na majowej sesji Miejskiej Rady Narodowej, uchwalono aneks do uchwały dotyczącej wprowadzenia zakazu sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 18% w dniach: 1, 10, 15, 25 i ostatniego każdego miesiąca.

24

1985

24 maja elektrownię "Rybnik" wpisano do rejestru przedsiębiorstw państwowych Południowego Okręgu Energetycznego.

25

1935

Mimo różnych niepowodzeń i aresztowań członków KPP, partia nadal działała, chociaż 25 maja ponownie aresztowano J. Czaplę, a ponadto Floriana Zwierzynę, Jana Wiśniewskiego i Edwarda Sosnę, który po odsiedzeniu kary został wysłany do Berezy Kartuskiej.

25

1989

Ponieważ popyt przewyższał podaż, o zakupach górników na książeczki ,,G" ostatecznie decydowała kopalniana komisja socjalna. Pod koniec lat 80-tych zaczęła funkcjonować instytucja przetargu, tzn. samochody kupowali ci górnicy, którzy dysponowali największą sumą pieniędzy zgromadzoną na książeczce ,,G". Ostatni przetarg na samochody w chwałowickiej kopalni odbył się 25 maja 1989 roku. Stanęło do niego blisko 150 górników, przy czym szansa była jeden do pięciu, gdyż samochodów było tylko 30. Kierownictwo resortu i dyrekcje kopalń dysponowały także dodatkowymi środkami, pochodzącymi z funduszu produkcyjnego, tworzonego poprzez odpisywanie stałej sumy od każdej, wydobytej ponad zadania planowe tony węgla. Utworzony został także fundusz dewizowy w wysokości 10% kwoty, uzyskanej ze sprzedaży węgla za granicę. Do tego doszła niezwykle restrykcyjna polityka wobec górników opuszczających pracę. Nie respektowano nawet zwolnień lekarskich, z wyjątkiem udzielonych na skutek wypadku przy pracy. Każdy inny powód opuszczenia dniówki powodował utratę szczególnych uprawnień.

System odpisów zarobków za pracę w wolne soboty na książeczkę ,,G" i związane z tym szczególne przywileje, wyobcowywał górników ze społeczeństwa. Różnicował także wewnętrzne załogi, gdyż szczególne przywileje dotyczyły tylko pracujących pod ziemią i w tzw. ciągu technologicznym.

26

1923

W gminie Chwałowice grono działaczy sportowych założyło jednosekcyjny klub piłkarski pod nazwą KS "Pierwszy" Chwałowice. Piłkarze występowali w klasie "A" podokręgu rybnickiego.

26

1941

26 maja, rekruci na dworcu rybnickim i w odjeżdżających pociągach - mimo zakazu ze strony eskortujących wojskowych - śpiewali ostentacyjnie polskie pieśni kościelne i ludowe. Niektórzy poborowi oświadczyli nawet publicznie, że nie chcą iść do wojska niemieckiego, natomiast chętnie służyliby w szeregach wojska polskiego.

27

1975

27 maja, na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, do Rybnika włączono trzy miasta i jedną wieś: Niedobczyce, Boguszowice, Chwałowice i Chwałęcice.

 NIEDOBCZYCE : Wieś była już znana w XIII wieku. Ze względu na kopalnię ,,Rymer" miejscowość powiększyła się i w latach 1954-1975 była samodzielnym miastem. Częścią Niedobczyc jako miasta stały się też wsie Popielów z Radziejowem i Niewiadom (w 1928 roku wieś powstała z Niewiadomia Dolnego i Górnego).

 BOGUSZOWICE : Wieś i parafia Boguszowice były znane już w XIV wieku. Miejscowość rozwinęła się pod wpływem kopalni ,,Jankowice" i w latach 1962-1975 stała się miastem. Częścią Boguszowic jako miasta stały się w 1962 roku dwie  wsie : Kłokocin i Gotartowice (wieś z XIII wieku).

 CHWAŁOWICE: To stara wieś sięgająca jeszcze  XIII wieku. Rozwinęła się pod wpływem kopalni i w latach 1967-1975 posiadała prawa miejskie. Chwałowice wraz z przysiółkami Mośnik i Kielowiec włączono do Rybnika.

 CHWAŁĘCICE: Jest to stara wieś rolnicza wspominana również w XIII wieku. Tereny należały do parafii rybnickiej, ale ziemia była własnością rudzkich cystersów, co budziło częste spory.

27

1990

27 maja -wybory samorządowe -pierwsze wolne wybory samorządu miejskiego. Do głosowania uprawnionych było 96.135 mieszkańców, a udział wzięło 41.663, tj. 43,2%. Do wyborów zgłoszono 105 kandydatów z 7 list. Najwięcej mandatów w Radzie Miejskiej zdobył Rybnicki Komitet Obywatelski ,,Solidarność", w sumie 33 tj. 73,33%. Po 10 mandatów zdobyły bloki SD, PSL i PAX. Po jednym mandacie SdRP i KPN.

28

1960

W maju czterech mieszkańców Rybnika kupiło 52 kupony Toto-Lotka i wygrało dwa miliony złotych. Była to nie notowana w kraju od dwóch lat tak wysoka wygrana.

28

1991

Wszystkie działające na terenie kopalni ,,Chwałowice" organizacje związkowe podjęły 28 maja wspólną akcję protestacyjną wraz z innymi kopalniami w kraju, na znak protestu przeciwko przerzucaniu skutków realizacji planu Balcerowicza na barki ludzi pracy. Protest polegał na 1-godzinnej przerwie w pracy całej załogi.

29

1993

29 maja Urząd Miasta wspólnie z Górnośląskimi Zakładami Piwowarskimi zorganizował na Rynku wielkie ,,Święto Piwa". Browar z tej okazji wtoczył na Rynek kilka tysięcy litrów darmowego piwa w beczkach.

31

1973

3 kwietnia w godzinach wieczornych po raz pierwszy "zagrał" drugi kocioł rybnickiej elektrowni, z którego huk wypuszczanej pary był słyszany w odległości kilkunastu kilometrów. 31 maja został oddany do eksploatacji.  

31

1981

W nocy, z soboty na niedzielę (30/31 maja) zbezczeszczono Pomnik Wdzięczności na Cmentarzu Armii Radzieckiej przy ul. Rudzkiej. Z cokołu pomnika zerwano czerwoną pięcioramienną gwiazdę, zaś napisy oblano białą farbą. Wiadomość o zajściu na cmentarzu, gdzie spoczywa ponad 1800 żołnierzy Armii Czerwonej, poległych w walkach o wyzwolenie ziemi rybnickiej, wzbudziła powszechne potępienie. 

31

1997

31 maja o godzinie 6.00, w kamienicy na Rynku pod numerem 9, otwarto pierwszą w Rybniku restaurację McDonald's. Pierwsi głodni klienci ustawili się w kolejce już o godz. trzeciej nad ranem. 

Inne wydarzenia maja:

1940

Przy zakładach pracy i polskich kopalniach Niemcy założyli obozy dla jeńców wojennych i obozy pracy. Obóz chwałowicki, założony w maju 1940 roku, mieścił się w barakach pod lasem. Przebywali w nim Polacy, Białorusini i Ukraińcy, przeciętnie 700 osób. Więźniowie, z których 17 zmarło, a dwóch zostało rozstrzelanych przez hitlerowców, pracowali w kopalni ,,Chwałowice". W obozie tym umieszczono również oddział roboczy jeńców radzieckich obozu w Cieszynie- Komando R 168, Stalag VIII B (R- Russen).

data

rok

wydarzenie

1

1925

1 czerwca naczelnikiem wszystkich straży pożarnych powiatu rybnickiego wybrany został kupiec Feliks Tomeczek z Rybnika. Naczelnikiem ochotniczej straży pożarnej w Rybniku był nadsekretarz miejski Cyranek, zastępcą zaś okręgowy mistrz kominiarski Altschaffel.

1

1969

Odbyły się wybory do Sejmu i Rad Narodowych. Na przedwyborczych zebraniach mieszkańcy miasta zgłosili 121 konkretnych postulatów i życzeń. Z tego około 100 zrealizowano, inne zbyt daleko przekraczały kompetencje i możliwości miejskich władz administracyjnych. W wyborach 1 czerwca, w Rybniku udział wzięło 92,2% uprawnionych do głosowania.

1

1979

Po raz pierwszy mieszkańcy Rybnika byli świadkami zorganizowanej na szeroką skalę imprezy kulturalnej: Rybnickiego Tygodnia Kultury, trwającego od 1 czerwca. Towarzyszyła mu dodatkowa impreza w postaci Dni Młodości.

1

1989

Od 1 czerwca w budynku starej franciszkańskiej organistówki zaczął działać oficjalnie Apostolat "Signum Magnum" -(" Wielki Znak"). Jest to ośrodek charytatywno -wychowawczy, otaczający opieką dzieci ze środowisk marginesu społecznego.

2

1919

2 czerwca Ludwik Piechoczek został komendantem powiatowym POW, a z początkiem sierpnia, chwałowicka komórka POW przekształciła się w kompanię pod dowództwem Alojzego Lazara.

2

1975

2 czerwca -Jerzy Makula z Aeroklubu ROW na XX Szybowcowych Mistrzostwach Polski w Lesznie zajął I miejsce w prędkościowym przelocie docelowo-powrotnym.

2

1976

W drugiej połowie 1975 roku nastąpił spadek hodowli, w wyniku nieurodzaju zboża i ziemniaków. Na spadek podaży mięsa władze zareagowały 2 czerwca podwyżką cen artykułów żywnościowych, w tym także mięsa przeciętnie od 60 do 90%. Ale decyzja ta po pięcioletnim zamrożeniu cen na podstawowe artykuły żywnościowe nie powiodła się w rezultacie wystąpień robotniczych, głównie na terenie Radomia. W tym czasie zaczęto organizować tzw. komercyjne sklepy, w których sprzedawano mięso droższe przeciętnie o 100%. Komercyjne sklepy zaczęto otwierać także na terenie Rybnika.

3

1926

Organ chadecji niemieckiej na Górnym Śląsku ,,Der Oberschlesische Kurier" napisał z uznaniem, że zrobiono w mieście więcej niż w ciągu 30-stu poprzednich lat. Większość środków budżetowych szła na elementarne potrzeby miasta, zdołano jednak wygospodarować niezbędne fundusze na podniesienie ogólnego stanu Rybnika. Już w pierwszych latach niepodległości, korzystnie zmienił się jego wygląd zewnętrzny. Przede wszystkim ulepszono główne ulice lub ich najważniejsze odcinki. Nowością były np. chodniki dla pieszych na ul. Kościuszki. Oświetlono ul. Wolności i kilka innych. Znacznie ulepszono nawierzchnię jezdni.

3

1969

Nie notowany dotąd sukces w historii polskiej gimnastyki odnieśli na Mistrzostwach Europy odbywających się w Warszawie rybniczanie - bracia Wilhelm, Mikołaj i Sylwester Kubicowie z KG Radlin, którzy zdobyli pięć medali.

3

1977

Specjalistyczne brygady przystąpiły do malowania najwyższego w kraju komina -elektrowni ,,Rybnik". Prace rozpoczęto od szczytu na wysokości 300 m. Kolos otrzymał makijaż w postaci czerwonych i białych pasów o szerokości 3 m. każdy. Na ten cel zużyto około 15 tys. kg specjalnej, chemoodpornej farby.

4

1967

W czwartek 4 czerwca o godz. 17 w silnej międzynarodowej obsadzie odbył się na ulicach miasta wyścig kolarski - II " Kryterium Asów". Zawodnicy mieli do pokonania 35 okrążeń dwukilometrowych ulicami: Rynek- Zawadzkiego - Piecka - Kościuszki- Sobieskiego - Tuwima i Kościelną. Start i meta były na Rynku. Zwycięzcą został Zygmunt Hanusik przed R. Zielińskim i Szklanym. 

4

1989

Po wyborach 4 czerwca zaczęły następować wielkie demokratyczne zmiany. Zaczęła tworzyć się III Rzeczpospolita.

4

1990

27 maja odbyły się pierwsze wolne wybory samorządu miejskiego. Przypomnijmy: do głosowania uprawnionych było 96.135 mieszkańców, a udział wzięło 41.663, tj. 43,2%. Do wyborów zgłoszono 105 kandydatów z 7 list. Najwięcej mandatów w Radzie Miejskiej zdobył Rybnicki Komitet Obywatelski ,,Solidarność", w sumie 33 tj. 73,33%. Po 10 mandatów zdobyły bloki SD, PSL i PAX. Po jednym mandacie SdRP i KPN. 4 czerwca na inauguracyjnej sesji przewodniczącą Rady Miejskiej została Urszula Szynol.

6

1992

W sobotę 6 czerwca, w Rybniku – Kamieniu w ośrodku MOSiR Polska Federacja Campingu i Caravaningu zorganizowała zlot ,,31 Europa – Rally”. Na zlot przybyło około 1500 caravaningów z Europy, Stanów Zjednoczonych i Kanady. 5000 gości bawiło na drugim takim zlocie w Polsce.

7

1945

7 czerwca - po sześciu latach tragicznego milczenia, na korytarzach rybnickiego gimnazjum zadźwięczał znów szkolny dzwonek.

7

1990

W pierwszych wolnych wyborach samorządowych najwięcej mandatów w Radzie Miejskiej zdobył Rybnicki Komitet Obywatelski ,,Solidarność". 7 czerwca na drugiej sesji Rady Miejskiej głosami 33 radnych funkcję prezydenta miasta powierzono Józefowi Makoszowi, a wiceprezydentem wybrano Jerzego Frelicha.

8

1937

8 czerwca o godz. 7 rano na Smolnej wykopany został przez O. gwardiana Kolumbana Sobotę pierwszy wykop w ziemi, rozpoczynający budowę kościoła pw. św. Józefa.

9

1978

9 czerwca przy kościele św. Barbary w Boguszowicach ustanowiono parafię, jej proboszczem został ks. Bronisław Paprotny -budowniczy kościoła.

9

1992

Wielkim wydarzeniem artystycznym stał się koncert, jaki 9 czerwca w TZR zaprezentował Adam Makowicz  -najwybitniejszy pianista jazzowy - wychowanek rybnickiej szkoły „szafranków”, a od kilku lat zamieszkały w USA. Pierwszym stopniem jego jazzowego wtajemniczenia był kontakt z rybnickim środowiskiem jazzowym oraz wspólne słuchanie nagrań i wspólne muzykowanie w znanej i cenionej wówczas grupie Czesława Gawlika.

10

1992

Od 10 czerwca, zgodnie z uchwałą Rady Miasta nr 215/XXVIII/92, rybnickie Muzeum przeszło pod Zarząd Komunalny Miasta Rybnik.

11

1933

 11 czerwca Komisja Arbitrażowa obniżyła zarobki o dalsze 9% we wszystkich rybnickich kopalniach.

11

1968

Ponad 10 tys. widzów przeżywało w drugi czwartek czerwca na rybnickim stadionie wraz z jedenastką KS ROW dzień wielkiego triumfu. Dzięki zwycięstwu nad poznańską "Olimpią" 4:0 (0:0) rybniczanie przypieczętowali swój awans do ekstraklasy piłkarstwa polskiego.

13

1957

13 czerwca powstał Polski Związek Piłki Palantowej. Przewodniczącym nowo powołanego zarządu został p. Buchalik.

13

1975

13 czerwca zmarł w Skrzyszowie ks. dziekan Sylwester Durczok, proboszcz parafii św. Antoniego w latach 1958 -1975.

13

1984

13 czerwca uruchomiono część parterową Spółdzielczego Domu Handlowego ,,Hermes". Placówka ta zatrudniała 200 osób, w tym tylko 20 mężczyzn.

14

1904

W marcu, po zimowej przerwie ruszyły ponownie prace przy kościele św. Antoniego. 9 maja zastrajkowały dziewczęta "noszące wapno i cegły przy budowie kościoła...". Otrzymywały one za 11 godzinny dzień pracy 1,10 mk, gdy taryfa przewidywała minimum 1,30 mk. Przedsiębiorca budowlany zmuszony został do przeprowadzenia podwyżki płac. Położono kamień węgielny poświęcony 13 czerwca i tego roku mury wyciągnięto aż pod sklepienie.

14

1926

Przywódcy chadecji odpowiedzieli próbą konsolidacji ze zwolennikami obalonego rządu. W dniu 14 czerwca okazało się podczas zebrania działaczy rybnickich, że idea powołania Komitetu Narodowego pod egidą Chrześcijańskiej Demokracji spotkała się z silną opozycją. W końcu, po długiej i kontrowersyjnej dyskusji, wyłoniono prowizoryczny komitet, do którego weszli dr Biały, Piechoczek, Prus, Basista i Klama. Aby poszerzyć bazę społeczną, wystąpiono rychło z nową koncepcją, polegającą na zblokowaniu rozproszonych dotąd stowarzyszeń różnego rodzaju.

14

1967

14 czerwca zmarła Elżbieta Liszka, działaczka plebiscytowa, długoletnia radna miasta w okresie powojennym i posłanka na sejm PRL w latach 60-ych.

15

1985

15 czerwca na torze żużlowym KS ROW odbył się Finał Mistrzostw Świata na Żużlu. Tor okazał się szczęśliwy dla zawodników z Danii przed Anglikami i zespołem USA.

15

1988

15 czerwca 1988 roku z inicjatywy księdza Henryka Jośko rozpoczęto budowę Ośrodka Dziennego Pobytu dla Dzieci Niepełnosprawnych Rybnika i okolic, Ośrodek oddano do użytku1 września.

16

1913

16 czerwca zakończyła się trwająca trzy dni wystawa dzieł starożytnych,  zorganizowaną przez Związek Przyjaciół Sztuki i Przemysłu w Rybniku.

16

1923

16 czerwca w Gimnazjum Państwowym po raz pierwszy odbył się egzamin maturalny. Zdał go Bolesław Kominek, późniejszy arcybiskup wrocławski, zasłużony dla umocnienia polskiej administracji kościelnej na ziemiach zachodnich. Drugim zdającym był Emil Otawa.

16

1936

16 czerwca Zakon OO. Franciszkanów złożył w Kurii Biskupiej w Katowicach wniosek o akceptację budowy kościoła na Smolnej. W odpowiedzi Kuria zezwoliła jedynie na budowę oratorium publicznego dla celów zakonnych.

17

1923

17 czerwca z okazji pierwszej rocznicy powrotu do Polski, z wieży starego Ratusza na rynku zabrzmiał hejnał. Nieznany do dziś trębacz zagrał jedną strofę „Roty” Marii Konopnickiej, a Maksymilian Basista dokonał wmurowania w ścianie Ratusza aktu złożonego do urny z przejęcia Ziemi rybnickiej przez Polskę. Została też wmurowana i odsłonięta tablica pamiątkowa, przypominająca połączenie Górnego Śląska z Polską.

17

1966

17 czerwca w bułgarskiej stoczni w Warnie im. Dymitrowa zwodowano statek M/S "Rybnik" o wyporności 3.200 ton. Matką chrzestną była Joanna Kucharczyk. Po uroczystości wodowania statek przez Morze Śródziemne i Atlantyk przypłynął do Szczecina, gdzie wyposażono go i rozpoczął służbę pod polską banderą.

17

2000

17 czerwca II Liceum Ogólnokształcącemu nadano imię Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Uroczystość połączona była ze zjazdem absolwentów.

18

1919

Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Paryżu zdecydowała, że na Górnym Śląsku odbędzie się plebiscyt. Niemcy zaczęli robić wszystko, by ten teren zatrzymać dla siebie.

19

1994

19 czerwca mieszkańcy miasta w wyborach wybierali radnych. Uprawnionych było 100.480 osób. Frekwencja -32.668. W 45-osobowej radzie miasta zasiadło 33 radnych z listy Ruch Rozwoju Rybnika. Ponownie prezydentem 39 głosami wybrany został Józef Makosz, natomiast przewodniczącą Rady Miasta została Urszula Szynol.

21

1916

Na skraju Boguszowic ukończono głębienie szybów kopalni ,,Blüechera" /dziś kopalnia ,,Jankowice"/. W środę 21 czerwca wydobyto pierwszą tonę węgla, co spowodowało, że typowo rolnicza wieś uzyskała warunki do dynamicznego rozwoju. Liczba mieszkańców szybko przekroczyła 2 tysiące.

21

1925

21 czerwca obchodziło 125 rocznicę swego istnienia jedno z najstarszych zrzeszeń rzemieślników - Przymusowy Cech Piekarzy, któremu przewodniczył nadmistrz cukierniczy Maks Nowak.

21

1959

21 czerwca o godz. 10 w sali Domu Kultury "Ryfamy" odbyło się walne zebranie Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli.

22

1953

Z Wydziału Zdrowia PRN w Rybniku wydzielono osobny Wydział Zdrowia dla miasta Rybnika. Dysponował on tylko jednym Szpitalem Miejskim, przy ul. Rudzkiej, który został odbudowany po zniszczeniach wojennych. Doktor Franciszek Kabacki z grupą nielicznych współpracowników w szybkim stosunkowo czasie zorganizował personel lekarski i pomocniczy. Pracowano wtedy w bardzo prymitywnych warunkach, wykonywano jednak bardzo poważne zabiegi operacyjne instrumentami wypożyczonymi od lekarzy. Zatrudnionych było około 50 osób, w tym 10 lekarzy i ponad 20 pielęgniarek. Szpital dysponował w tym czasie około 470 łóżkami, co okazało się niewystarczające dla mieszkańców Rybnika i okolic. Początkowo istniały trzy oddziały: chirurgiczny, wewnętrzny i przeciwgruźliczy, a następnie położniczy, neurologiczny i oddział dla alkoholików.

22

1979

Rybnik uzyskał bezpośrednią łączność telefoniczną z Warszawą, po wykręceniu numeru kierunkowego 12.

23

1924

Rząd polski zezwolił specjalnym rozporządzeniem na wydłużenie dniówki górników dla dokończenia robót przygotowawczych do produkcji. Oznaczało to w praktyce zezwolenie na wydłużenie czasu pracy do 10 godzin dziennie. Gdy w przemyśle hutniczym wprowadzono 12-godzinny czas pracy, a w górnictwie pracodawcy także zamierzali go wydłużyć o dalsze dwie godziny, 23 czerwca zastrajkowała ,,Silesia". I tu nie wywalczono pełnego zwycięstwa, ale pogłębiono świadomość klasową strajkujących.

23

1943

11 lutego został aresztowany Stanisław Sobik wraz ze swą żoną i bratem. Po dwóch dniach barbarzyńskiego śledztwa w katowni rybnickiego gestapo zostaje przewieziony do Oświęcimia, gdzie poddawano go torturom, jednak nie zdradza nikogo, i 23 czerwca 1943 roku został rozstrzelany. Po tragicznej stracie St. Sobika objął komendę ZWZ Antoni Stajer (w niektórych publikacjach podawane jest nazwisko Antoni Sztajer), pseud. Lew. W międzyczasie do organizacji wkradł się prowokator w osobie Zientka- naczelnika stacji kolejowej Rybnik. Zdołał sobie na tyle pozyskać zaufanie komendy ZWZ, że zdecydowano się odbywać odprawy terenowych dowódców ZWZ w jego mieszkaniu, które znajdowało się na przedmieściu Rybnika zwanym Maroko. Po jednej z odpraw nastąpiły niespodziewane aresztowania. Ocalały z pogromu Lew- Stajer przekształcił w grudniu 1943 rybnicki ZWZ w Armię Krajową. Jego oddziały poprzez akty dywersji dały się mocno we znaki okupantowi.

23

1993

23 czerwca, w 15 roku pontyfikatu, papież Jan Paweł II specjalną bullą podniósł parafialny kościół św. Antoniego do godności Bazyliki Mniejszej. Uroczyste ogłoszenie tego faktu nastąpiło w środę 8 grudnia podczas mszy św. o godz. 17.00 w mianowanym kościele.

 Jest to jedna z najpiękniejszych budowli neogotyckich w kraju. Posiada również jednorodny, interesujący neogotycki wystrój. Wnętrze zdobią neogotyckie ołtarze i ambona oraz tron biskupi i płaskorzeźby drogi krzyżowej, wykonane przez znakomitych snycerzy z Obersmergu. Spośród ołtarzy na szczególną uwagę zasługuje ołtarz Matki Boskiej Różańcowej (fundacji Żywego Różańca), przedstawiający tajemnice różańca św. w medalionach wmontowanych w misterną, koronkową snycerkę. W imponującym, strukturalnym ołtarzu głównym miejsce centralne zajmuje figurka św. Antoniego, patrona kościoła i ziemi rybnickiej, zakrywana obrazem tego świętego. Lewy ołtarz boczny ku czci Chrystusa Króla jest dziełem miejscowego mistrza Pawła Keizera.

Ksiądz Karol Wojtyła odwiedził dwa lub trzy razy swoją ciotkę w Stodołach. Jedną datę udało się ustalić: był to przełom czerwca i lipca 1948 roku. Przyjeżdżał do Rybnika pociągiem, a następnie jak się można domyślać, szedł pieszo pod kościół Matki Boskiej Bolesnej. Z tego kościelnego placu odchodziły wówczas autobusy PKS-u w kierunku Stodół. Podczas czekania pewnie wstępował do kościoła. Pewnego razu nie doczekał się przyjazdu autobusu i do Stodół poszedł pieszo. W Stodołach bowiem mieszkała Stefania Wojtyła - ciotka przyszłego papieża. Pracowała tam od 1945 roku jako nauczycielka. W swoim szkolnym mieszkanku nie miała drugiego łóżka, dlatego za każdym razem, podczas odwiedzin ks. Wojtyła spał w domu gospodarzy Piechów.

24

1969

24 czerwca o godz. 17.00 dla wszystkich miłośników teatru wystąpił po raz pierwszy w Polsce i z jedynym spektaklem 86-osobowy Narodowy Teatr Jugosławii z komedią ludową ,,Ivkova Slava".

24

1993

W czwartek 24 czerwca dokładnie o godz. 13.09 na wcześniej umocowanym cokole rynkowej fontanny stanęła figura św. Jana Nepomucena z 1736 roku, podarowana miastu przez Strachwitzów z Jastrzębia w 1823 roku.

24

2000

24 czerwca dokonano oficjalnego, uroczystego poświęcenia i otwarcia szpitala w Orzepowicach.

25

1959

W roku 1959, rok szkolny w ośmiu rybnickich podstawówkach dysponujących 67 izbami lekcyjnymi i 104 oddziałami, zakończyło 3708 uczniów.

25

1994

W sobotę, 25 czerwca na rybnickich drogach rozegrane zostały kolarskie Mistrzostwa Polski Seniorów, były najważniejszą tegoroczną imprezą kolarską w naszym kraju. Zdobyty w tym wyścigu przez Jacka Mickiewicza tytuł mistrza Polski był pierwszym w historii powstałego w październiku 1982 roku Ludowego Klubu Sportowego Victoria Rybnik.

25

1961

25 czerwca mieszkańcy cichych uliczek Rybnika byli świadkami strzelaniny z karabinów maszynowych. Był to finał jednej z najśmielszych afer złodziejskich i gangsterskich na Śląsku. Po zorganizowanym pościgu i wielkiej obławie, ujęto włamywaczy do sklepów nie tylko w Rybniku, ale i złodziei samochodów. Do strzelaniny doszło u zbiegu ulic Raciborskiej, Marchlewskiego i Wodzisławskiej.

27

1998

W sobotę, 27 czerwca dokonano otwarcia pierwszej trasy przeznaczonej dla rowerzystów. Szlak prowadzi z Osiedla Nowiny w kierunku Orzepowic i Stodół.

28

1914

Ostateczną przyczyną wybuchu I wojny światowej było zastrzelenie w Sarajewie (Bośnia) następcy tronu Austro - Węgier, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Tego samego dnia, czyli 28 czerwca 1914 roku, wielu mieszkańców Rybnika bawiło się na festynie w Niedobczycach. W godzinach wieczornych jeden z urzędników przeczytał zebranym tekst otrzymanego telegrafu, mówiący o zamachu w Sarajewie. Natychmiast wśród uczestników festynu uwidoczniły się dwa poglądy. Jedni z przerażeniem myśleli o przyszłości, inni zaś z zadowoleniem ,,wygłaszali dzikie mowy wojenne".

28

1945

Konstytucyjne posiedzenie Tymczasowej Powiatowej Rady Narodowej w Rybniku odbyło się dnia 28 czerwca. Utworzona Rada Narodowa liczyła 31 osób, w tym 6 radnych reprezentowało PPR, PPS- 7, SD- 6. Pierwszym przewodniczącym Miejskiej Rady Narodowej został Maksymilian Penkała, były powstaniec śląski, członek Stronnictwa Demokratycznego.

28

1945

28 czerwca 1945 roku w Rybniku odbyło się konstytucyjne posiedzenie Powiatowej Rady Narodowej. Na jej przewodniczącego wybrano Jana Bezegra, a na sekretarza-Ryszarda Reznera.

28

1946

Uroczystości zakończenia roku szkolnego 1945/46 odbyły się 28 czerwca. Towarzyszyły im uczucia powszechnej radości i zadowolenia. Ulicami miasta przeszły pochody dzieci, organizowano akademie. W Szkole Podstawowej nr 1 odbyło się wspólne śniadanie wszystkich dzieci, a wraz ze świadectwem ,,każde dziecko otrzymało 4 dkg czekolady, 25 dkg cukru i 1 puszkę mleka".

29

1956

Najbardziej znanym wystąpieniem robotników były wydarzenia poznańskie w czerwcu. Robotnicy manifestowali pod hasłami poprawy warunków bytowych i domagali się zwiększania świadczeń socjalnych. Wystąpienia te zostały stłumione, niemniej jednak fala niezadowolenia objęła również inne ośrodki przemysłowe, w tym także Rybnik.

29

1974

Na zakończenie sezonu kulturalnego, wystąpił ze swoją pierwsza premierą amatorski Zespół Teatralny Towarzystwa Miłośników Ziemi Rybnickiej, przedstawiając publiczności komedię Carlo Goldoniego ,,Mirandolina -oberżystka" w reżyserii Władysława Porębskiego.

29

1994

Od środy 29 czerwca do niedzieli 3 lipca na lotnisku w Gotartowicach rozgrywane były Międzynarodowe Mistrzostwa Polski w Akrobacji Szybowcowej. Mistrzowski tytuł obronił pilot Aeroklubu ROW Jerzy Makula. Drugim okazał się również rybniczanin Andrzej Tomkowicz.

30

1945

Najbardziej prężną siłą polityczną po wyzwoleniu była PPR. Jej działacze pomagali pełnomocnikowi rządu kpt. Leonowi Fojcikowi przejmować zakłady produkcyjne, organizowali administrację fabryczną, samorządową, MO, ORMO itp. Szybko też rosła liczba członków PPR - w czerwcu rybnicka organizacja PPR liczyła około 692 członków, skupionych w 9 komórkach. Partia robotnicza PPS zrzeszała 1490 osób.

30

1946

Elementem wprowadzenia nowego systemu miały być wolne wybory parlamentarne. Całkowicie zawiodły wezwania do bojkotu głosowania ludowego. Społeczeństwo Rybnika nie poparło też manifestacji, organizowanych przez PSL, których głównym celem było izolowanie PPR, zerwanie współpracy między partiami robotniczymi. Wyniki uzyskane w referendum potwierdziły poparcie dla programu Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, dla ukształtowanego Bloku Stronnictw Demokratycznych, który tworzyły: PPR, PPS, SL, SD. Władze, bojąc się przegranej, zorganizowały wcześniej sondażowe referendum, zalecając głosowanie na ,,tak". Odbyło się ono w niedzielę 30 czerwca. W Rybniku, podobnie jak w całej Polsce wyniki tego referendum sfałszowano, podając, że po myśli władz głosowało 68% ludzi. Prawdziwe wyniki świadczyły, że komuniści otrzymali zaledwie 24 procentowe poparcie.

Inne wydarzenia czerwca:

1920

W czerwcu na terenie Kozich Gór w Chwałowicach harcerze urządzili powiatowe ćwiczenia polowe, a w lipcu przeprowadzono ćwiczenia nocne i dzienne, w czasie których głównym zadaniem były podchody i przysposobienie do II powstania śląskiego.

1945

Już w czerwcu ,,Huta Silesia" dała pierwsze produkty z oddziału wyrobów blaszanych, a we wrześniu uruchomiła w baraku adaptowanym na obiekt socjalny, przedszkole na 80 miejsc.

1978

W końcu czerwca sieć handlowa składała się z 428 sklepów detalicznych o łącznej powierzchni użytkowej 42.651 m. kwadrat. Na tysiąc mieszkańców przypadało jej 380 m.

1991

Na przełomie maja i czerwca wszystkie działające na terenie kopalni ,,Chwałowice" organizacje związkowe podjęły wspólną akcję protestacyjną wraz z innymi kopalniami w kraju, na znak protestu przeciwko przerzucaniu skutków realizacji planu Balcerowicza na barki ludzi pracy. Protest polegał na 1-godzinnej przerwie w pracy całej załogi.

1997

Pierwsze ulewne deszcze spadły w ostatnich dniach czerwca, padało ciągle przez następne 10 dni. Poziom Nacyny i Rudy niebezpiecznie się podniósł. 8 i 9 lipca były krytyczne dla Rybnika. Woda zalała 560 hektarów, czyli około 4% powierzchni miasta. W akcji zużyto 22.000 worków z piaskiem. Z żywiołem walczyło 20 jednostek Straży Pożarnej.

data

rok

wydarzenie

1

1922

Od dnia 1 kwietnia 1922 roku do 10 kwietnia następnego roku, ochronka Pani Petersilge z powodów politycznych była nieczynna. Kierowniczka ochronki, wyprowadziła się dnia 1 lipca 1922 roku, sprzedawszy inwentarz miastu.

1

1922

Oficjalne przejmowanie przekazanych Polsce ziem śląskich nastąpiło dopiero na przełomie czerwca i lipca 1922 roku. Było to dla ludności polskiej wielkie święto.

Te ważne uroczystości rozpoczęły się w Rybniku w sobotę 1 lipca. Rozwiązano niemiecką Radę Miasta. O godzinie 15.00 przybyła do naszego miasta policja polska, przejmując władzę porządkową. Na głównych ulicach było widać wielkie podniecenie. Ludzie zamiatali obejścia swych domów, wywieszali polskie flagi i stroili okna. Rynek zaś udekorowano flagami, girlandami, a na środku wybudowano ołtarz i wysoką, drewnianą mównicę. Inna grupa ludzi kończyła w sobotni wieczór budowanie bram tryumfalnych, przez które miały przejść wyczekiwane polskie władze. Jedna brama powstała na ulicy Powstańców koło kościoła św. Antoniego zaś druga w miejscu, gdzie Rynek styka się z ulicą Sobieskiego. Na bramach tych umieszczono polskie flagi, herb Rybnika i napisy:,, Za Wiarę, Ojczyznę i Wolność!" oraz ,,Witamy cię Polsko!".

1

1926

Wybuch otwartego starcia wstrzymał na razie nabrzmiewający konflikt polsko-niemiecki z powodu rosnącej aktywności Volksbundu. Na tym też tle doszło do rozłamu w PPS. W Rybnickiem na czele PPS-Lewicy stanął Wojciech Mokry. Grupy tej partii powstały m.in.: w Popielowie, Paruszowcu, Niewiadomiu, Niedobczycach, Boguszowicach. W ramach walki z niemczyzną postanowiono, że od 1 lipca zaprzestanie się używać języka niemieckiego w Radzie Miejskiej i Magistracie.

1 i 13

1932

Dyrekcja Kopalń i Hut księcia Donnersmarcka w styczniu tegoż roku zwróciła się z wnioskiem do Polskiej Konwencji Węglowej o zezwolenie na ich zamknięcie. Mimo protestów i uchwalanych rezolucji, z początkiem kwietnia wypowiedziano robotnikom pracę. Komisarz demobilizacyjny w Katowicach, bez którego zezwolenia wypowiedziano pracę, interweniował ze skutkiem. Vogt i Brunon Buzek anulowali wypowiedzenia. Było to jednak ustępstwo przejściowe. 1 lipca , naruszając przepisy demobilizacyjne, nie powiadamiając o swej decyzji nawet rady zakładowej, zamknęli obie kopalnie. Decyzja ta wywołała powszechne oburzenie, a na rażącą samowolę zareagował prokurator Sądu Okręgowego w Katowicach, aresztując dyrektorów generalnych Vogta i Buzka oraz dyrektorów kopalń Breslera i Teubnera. Na polecenie komisarza demobilizującego obie kopalnie podjęły pracę.

 Po kilku dniach dyrektorów zwolniono z aresztu za wysoką kaucją. 13 lipca stanęli przed rybnickim Wydziałem Zamiejscowym Izby Karnej Sądu Okręgowego w Katowicach. Za unieruchomienie obu kopalń bez zezwolenia komisarza demobilizującego, dyrektorzy generalni Dyrekcji Kopalń i Hut księcia Donnersmarcka, Vogt i Buzek skazani zostali na sześć miesięcy więzienia, grzywnę po 200 tysięcy złotych każdy i poniesienie kosztów postępowania sądowego. Dyrektorów kopalń sąd jednak uwolnił od winy i kary jako wykonawców poleceń swoich władz zwierzchnich. Biorąc pod uwagę sędziwy wiek Vogta, sąd zawiesił mu karę więzienia na okres trzech lat.

1

1950

1 lipca, z inicjatywy władz politycznych, zmuszony został do odejścia wieloletni burmistrz miasta Władysław Weber.

1

1976

Od 1 lipca czynny był w Rybniku, jako pierwszy w kraju, oddział neurologiczny dla chorych na stwardnienie rozsiane.

1

1995

1 lipca doszło faktycznie do połączenia KWK "Chwałowice" z KWK "Rymer" i od tego dnia obydwie kopalnie stanowią jeden, dwuruchowy zakład górniczy.

 Połączone kopalnie mają 40,35 km kw. łącznie ze zlikwidowanym Polem Północnym. Na obszarze tym znajduje się ogółem 266,1 mln ton zasobów operatywnych, w tym 9,8 mln ton kopalni ,,Rymer". Pokłady nadania kopalni ,,Chwałowice", o grubości od 0,8 do 2,6 m. mają 30-40% zanieczyszczeń, głównie przerostów skał płonnych, ich nachylenie jest bardzo zmienne od 2 do 45 stopni. Warstwy rudzkie niskopopiołowe (12%) o małej zawartości siarki (1,1%) mają grubość l -3,3 m oraz nachylenie w granicach l -40 stopni. Podobne cechy jakościowe ma węgiel w pokładach eksploatowanych przez kopalnię ,,Rymer", z tym, że wyższa jest jego wartość opałowa oraz niższa zawartość siarki -średnio l proc. Zdolność produkcyjna obydwu kopalni według planów operacyjnych na rok 1994, wynosiła 11.400 ton netto na dobę, a w 1995 r., po połączeniu, zwiększyła się do 12.697 ton, w tym 4.200 ton z kopalni "Rymer".

 Za połączeniem kopalni "Rymer" z "Chwałowicami" przemawiało wiele ważkich argumentów, jak bezpośrednie sąsiedztwo ich obszarów górniczych i to, że "Rymer" eksploatuje złoża kopalni "Chwałowice", a także zbliżony poziom techniczny obydwu kopalń i podobne parametry węgla, możliwości lepszego wykorzystania wspólnych zdolności produkcyjnych i szybów po połączeniu wyrobiskami dołowymi. Jeśli chodzi o żywotne sprawy załóg -to istnieje możliwość operatywnego przemieszczania ludzi według aktualnych potrzeb oraz stworzenie warunków wzrostu wynagrodzeń, gdyż połączenie kopalń zapewnia wyższą wydajność pracy.

 Czy przyłączenie kopalni "Rymer" do "Chwałowic" było konieczne? Zasadniczym, nie tylko argumentem za połączeniem, ale faktem, jest ten, że "Rymer" na obszarze swojego nadania (6,1 km kw.) nie miał już ani kilograma własnych zasobów operatywnych węgla. Eksploatował z nadania kopalń "Chwałowice" i "Rydułtowy" zasoby wielkości ponad 14 mln ton, w tym 8 mln ton z nadania chwałowickiego. Drugi, powtarzany przez Zarząd Rybnickiej Spółki Węglowej S.A. fakt, to: "wydobycie dobowe poniżej 4 tys. ton nie uzasadnia utrzymywania takiej struktury technicznej oraz zarządzania, jak dla "pełnowymiarowej" kopalni, skoro wydobycie tej wielkości uzyskać można z jednej ściany o średniej koncentracji".

 Program restrukturyzacji górnictwa węglowego w Polsce opierał się na założeniu stopniowego przywracania racjonalnych relacji między kosztem wydobycia, a ceną zbytu węgla. Dla takiego organizmu górniczego, jakim była kopalnia ,,Rymer", nie było szans na utrzymanie się w warunkach gospodarki rynkowej. Połączenie z kopalnią "Chwałowice" zapewniło utrzymanie wydobycia kopalni "Rymer" na dotychczasowym poziomie oraz zagwarantowało pracę jej załodze nawet na odległą perspektywę. A to jest najważniejsze.

2

1917

Kurczyły się natomiast realne płace górników. Wprowadzono kartki na żywność uprawniające dorosłe osoby do 50 gram grochu i kaszy dziennie, 5 funtów ziemniaków, 250 gram mięsa, 20 gram masła i margaryny, 2 funty warzyw... . Kiedy i te skromne racje obcięto, doszło do zbiorowego wystąpienia górników kop. "Römer", domagających się lepszego zaopatrzenia w żywność. Dołączyli do nich mieszkańcy Niedobczyc - 2 lipca otoczyli urząd gminy, żądając większych przydziałów mąki i chleba oraz rozdziału kartofli z miejscowego magazynu. W listopadzie niedobczyccy górnicy ponownie zażądali od władz poprawy zaopatrzenia w żywność i podwyżki płac.

4

1922

W poniedziałkowy poranek 4 lipca do miasta wkroczył oddział Wojska Polskiego: 3 Pułk Strzelców Podhalańskich pod dowództwem majora Matuszka, 1 bateria 23 Pułku Artylerii Polowej, którymi dowodził gen. Osieński. Przybył również gen. Stanisław Szeptycki dowodzący całością sił polskich. Odbyło się oficjalne powitanie władz polskich w osobie wojewody Rymera, gen. Szeptyckiego i ks. prałata Kapicy.

 W ich obecności o godzinie 11.00 oficjalnie zatknięto na naszym Rynku narodową flagę. Straż honorową przy chorągwi pełnili powstańcy. Nastąpił uroczysty akt oddania władzy w ręce polskie po 574-ech latach obcego panowania.

Zebrana na rybnickim Rynku ludność odśpiewała ,,Rotę" Konopnickiej, a zewsząd słychać było radosne okrzyki: ,,Niech żyje Polska". Następnie rozpoczęły się uroczyste przemowy i podpisywania dokumentów. Chętnych do obejrzenia tej uroczystości było tak wielu, że nie mieścili się na Rynku. Ludzie tłoczyli się w oknach i na dachach domów. Powszechnie panowała wtedy opinia, że ,,ze wszystkich miast górnośląskich uważać można Rybnik jako to miasto, które zgotowało wojsku najwspanialsze przyjęcie". Po południu, około godziny 16.00, do Rybnika wjechał pierwszy polski pociąg pancerny. Następnego dnia po uroczystościach ,,Gazeta Rybnicka" pisała:,, Minął dzień połączenia starej ziemi piastowskiej z Polską. Wolni od jarzma niemieckiego, mogliśmy nareszcie bez przeszkód i ograniczeń wznieść nasz czysty, niesplamiony sztandar polski. Widzieliśmy żołnierzy naszych, uosobienie polskiej idei wolnościowej, wkraczających do miasta naszego wśród entuzjazmu starych i młodych. W najodleglejszych ulicach, oknach i domach ukazały się godła Orła Białego i biało - czerwone sztandary/.../".

Rybnik pozostał miastem powiatowym i był częścią nowo utworzonego województwa Śląskiego. Był też wtedy Rybnik miastem nadgranicznym, a najbliższe przejście graniczne z Niemcami mieściło się w Stodołach.

 Po przejęciu rządów w mieście, władze spolszczyły nazwy rybnickich ulic, wprowadziły polskie szkolnictwo podstawowe i średnie zaś w ciągu kilku miesięcy całkowicie wymieniono niemieckie marki na polską walutę. Ta repolonizacja dotknęła również kształcenia dorosłych. Jeżeli przykładowo ktoś chciał zostać urzędnikiem państwowym lub miejskim, a skończoną miał niemiecką szkołę, kierowany był na dwumiesięczny ,, kurs języka polskiego i nauki o Polsce współczesnej".

4

1922

W poniedziałkowy poranek 4 lipca do miasta wkroczył oddział Wojska Polskiego: 3 Pułk Strzelców Podhalańskich pod dowództwem majora Matuszka, 1 bateria 23 Pułku Artylerii Polowej, którymi dowodził gen. Osieński. Przybył również gen. Stanisław Szeptycki dowodzący całością sił polskich. Odbyło się oficjalne powitanie władz polskich w osobie wojewody Rymera, gen. Szeptyckiego i ks. prałata Kapicy.

 W ich obecności o godzinie 11.00 oficjalnie zatknięto na naszym Rynku narodową flagę. Straż honorową przy chorągwi pełnili powstańcy. Nastąpił uroczysty akt oddania władzy w ręce polskie po 574-ech latach obcego panowania.

Zebrana na rybnickim Rynku ludność odśpiewała ,,Rotę" Konopnickiej, a zewsząd słychać było radosne okrzyki: ,,Niech żyje Polska". Następnie rozpoczęły się uroczyste przemowy i podpisywania dokumentów. Chętnych do obejrzenia tej uroczystości było tak wielu, że nie mieścili się na Rynku. Ludzie tłoczyli się w oknach i na dachach domów. Powszechnie panowała wtedy opinia, że ,,ze wszystkich miast górnośląskich uważać można Rybnik jako to miasto, które zgotowało wojsku najwspanialsze przyjęcie". Po południu, około godziny 16.00, do Rybnika wjechał pierwszy polski pociąg pancerny. Następnego dnia po uroczystościach ,,Gazeta Rybnicka" pisała:,, Minął dzień połączenia starej ziemi piastowskiej z Polską. Wolni od jarzma niemieckiego, mogliśmy nareszcie bez przeszkód i ograniczeń wznieść nasz czysty, niesplamiony sztandar polski. Widzieliśmy żołnierzy naszych, uosobienie polskiej idei wolnościowej, wkraczających do miasta naszego wśród entuzjazmu starych i młodych. W najodleglejszych ulicach, oknach i domach ukazały się godła Orła Białego i biało - czerwone sztandary/.../".

Rybnik pozostał miastem powiatowym i był częścią nowo utworzonego województwa Śląskiego. Był też wtedy Rybnik miastem nadgranicznym, a najbliższe przejście graniczne z Niemcami mieściło się w Stodołach. Po przejęciu rządów w mieście, władze spolszczyły nazwy rybnickich ulic, wprowadziły polskie szkolnictwo podstawowe i średnie zaś w ciągu kilku miesięcy całkowicie wymieniono niemieckie marki na polską walutę. Ta repolonizacja dotknęła również kształcenia dorosłych. Jeżeli przykładowo ktoś chciał zostać urzędnikiem państwowym lub miejskim, a skończoną miał niemiecką szkołę, kierowany był na dwumiesięczny ,, kurs języka polskiego i nauki o Polsce współczesnej".

5

1921

5 lipca tego samego roku, powstanie się skończyło. Zginęło w nim ogółem 183 powstańców z miasta i powiatu rybnickiego.

 Wysiłki powstańców nie poszły na marne. Wpłynęły one skutecznie na zmianę decyzji o podziale Górnego Śląska. Decyzję, co do podziału obszaru plebiscytowego między Polskę i Niemcy, podjąć miała Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Paryżu. Powołała ona 28 lipca komisję rzeczoznawców, ale ta nie mogła uzgodnić stanowisk, gdyż starły się w niej koncepcje angielsko-włoska i przychylniejsza Polsce- francuska. W tej sytuacji 12 sierpnia Rada Najwyższa przekazała sprawę Radzie Ligi Narodów. Ta wydała decyzję 12 października, zatwierdzoną 27 października przez Radę Ambasadorów. Rada Ambasadorów przyznała Polsce większą część Śląska, aniżeli pierwotnie zamierzano. Nową, zadawalającą Polaków, linię podziału Górnego Śląska między Polskę a Niemcy wyznaczono 20 października. Państwu polskiemu przyznano terytorium o powierzchni 3.214 km kwadratowych, co stanowiło 29 procent spornego obszaru. Mieszkało na nim 966 tysięcy ludzi oraz mieściła się większość śląskich zakładów przemysłowych: 76% kopalń węgla kamiennego, 82% kopalń rud cynku, 97% kopalń rud żelaza oraz 50% koksowni i hut żelaza.

5

1930

Ważnym wydarzeniem był wielki wiec 5 lipca, zwołany w Rybniku przez R. Motykę, zaliczającego się wówczas do lewicy PPS. Obok niego wystąpił drugi radykalny działacz tej partii, Jan Kawalec. Wiec zgromadził około 2 tys. osób. Prowokacje przeciwników PPS dostarczyły policji wygodnego pretekstu do brutalnego rozpędzenia wiecu.

5

1961

5 lipca podpisano w Rybniku dokument o braterstwie i przyjaźni pomiędzy Rybnikiem a Saint Vallier.

5

1985

W nocy z 4 na 5 lipca 1985 roku spalił się jeden z najstarszych budynków w dzielnicy Chwałowice. Pożar strawił magazyn meblowy wraz ze składem opon. Ogień przeniósł się na część mieszkalną trawiąc poddasze i dach. Ponad 20 wozów strażackich gasiło wybudowany przez restauratora Emanuela Kuczerę w 1912 roku dom mieszkalny razem z mansardą, restauracją i okazałą salą rozrywkową o największej kubaturze na Górnym Śląsku.

8i9

1997

Pierwsze ulewne deszcze spadły w ostatnich dniach czerwca, padało ciągle przez następne 10 dni. Poziom Nacyny i Rudy niebezpiecznie się podniósł. 8 i 9 lipca były krytyczne dla Rybnika. Woda zalała 560 hektarów, czyli około 4% powierzchni miasta. W akcji zużyto 22.000 worków z piaskiem. Z żywiołem walczyło 20 jednostek Straży Pożarnej.

9

1984

13 czerwca uruchomiono część parterową Spółdzielczego Domu Handlowego ,,Hermes", a 9 lipca uruchomiono I piętro z artykułami przemysłowymi. Placówka ta zatrudniała 200 osób, w tym tylko 20 mężczyzn.

8/9

1997

Pierwsze ulewne deszcze spadły w ostatnich dniach czerwca, padało ciągle przez następne 10 dni. Poziom Nacyny i Rudy niebezpiecznie się podniósł. 8 i 9 lipca były krytyczne dla Rybnika. Woda zalała 560 hektarów, czyli około 4% powierzchni miasta. W akcji zużyto 22.000 worków z piaskiem. Z żywiołem walczyło 20 jednostek Straży Pożarnej.

11

1937

8 czerwca o godz. 7 rano na Smolnej wykopany został przez O. gwardiana Kolumbana Sobotę pierwszy wykop w ziemi, rozpoczynający budowę kościoła. 11 lipca O. Prowincjał Michał Porada poświęcił kamień węgielny. 8 grudnia prace przy budowie zakończono, a już dziewięć dni później kościół pw. św. Józefa poświęcono.

11

1941

11 lipca wyszła w teren pierwsza gazetka ,,Zew Wolności", drukował ją Paweł Hołek, czwarty z komendy Polskiej Tajnej Organizacji Powstańczej odpowiedzialny za dział propagandowy. Kolportowano ją przez grono harcerzy - kolporterów na terenie kilku powiatów rybnickiego. Wydrukowano ogółem około 80 numerów gazetki o nakładzie przeszło 200 egzemplarzy każdy. W listopadzie Gestapo przechwyciło w Łabędach gazetkę ,,Zew Wolności", co naprowadziło Niemców na trop PTOP.

15

1922

Widoczna zewnętrzna repolonizacja ziemi rybnickiej miała jednak wyraźnie powierzchowny charakter, gdyż nie objęła ona najbardziej istotnego elementu - przemysłu. Trzeba jednak zastrzec, że polityka rządu w zakresie regulowania własności dotychczasowych posiadaczy była ograniczona postanowieniami podpisanej przez Polskę i Niemcy w maju konwencji genewskiej, dotyczącej Górnego Śląska, która weszła w życie 15 lipca i miała obowiązywać przez okres 15 lat. Sankcjonowała ona nienaruszalność niemieckiej własności i niemieckich kapitałów na polskim Górnym Śląsku. Rybnickie Gwarectwo Węglowe pozostało więc w gestii rodziny Friedlanderów de Fuld z Berlina. Właścicielem kopalni ,,Donnersmarck" i ,,Blücherschachte" był w dalszym ciągu książę Donnersmarck. Pierwsze dwa lata od nastania państwowości polskiej były dla chwałowickiej kopalni pomyślne. Wzrasta wydobycie i liczba zatrudnionych, rozpoczynają się nowe inwestycje. W roku 1922 wydobycie wyniosło 376.668 ton przy załodze liczącej 1.985 osób.

16

1994

W trzecim tygodniu lipca, na rozgrywanych w Radomiu Mistrzostwach Polski w Akrobacji Samolotowej, swój drugi tytuł mistrza kraju zdobył pilot Aeroklubu ROW Marek Chmiel.

18

1931

18 lipca o godz. 19 w wypełnionej widzami sali "Świerklańca", w której ring ustawiono na scenie, doszło do tragicznej walki bokserskiej. 22-letni zawodowy bokser /kelner/ z TCL "Gwiazda" Rybnik - Józef Willim stoczył walkę w wadze półciężkiej, z zawodnikiem z Królewskiej Huty Ernestem Jokielem. W czwartej rundzie po silnych ciosach przeciwnika, zamroczony Willim upadł na deski i kilka godzin po walce nie odzyskawszy przytomności zmarł.

20

1919

Manifestacja narodowa polska w Rybniku dnia 20 lipca, pochód i zebranie pod gołym niebem odbyły się w porządku i spokoju, pomimo udziału przeszło 30 tysięcy ludzi. Żołnierze ,,grenzschutzu" natomiast nie posłuchali nakazu swych przełożonych i prowokowali.

20

1948

W dniach 20-21 lipca obradował we Wrocławiu I Założycielski Zjazd Związku Młodzieży Polskiej, powstałego z połączenia Związku Walki Młodych, Związku Młodzieży Wiejskiej ,,Wici", Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego oraz Związku Młodzieży Demokratycznej. W chwili scalenia ruchu młodzieżowego, w nowym związku znalazło się w całym powiecie rybnickim 1520 członków, zrzeszonych w 13 kołach robotniczych, 16 wiejskich, 4 miejskich oraz 14 szkolnych. Główny trzon ZMP stanowili byli członkowie ZWM w liczbie około 1200 osób. Z tego ogólnego stanu na samo miasto Rybnik przypadało w tym czasie około 700 osób.

20

1979

20 lipca otwarto nową placówkę ,,Dom Książki" przy ul. Sobieskiego, której dla uczczenia Maksymiliana Basisty nadano jego imię.

20

1983

20 lipca Miejska Rada Narodowa ustaliła obszar i działania poszczególnych komitetów osiedlowych, przyjmując kryteria historyczne.

21

1967

21 lipca, w przeddzień rocznicy PKWN w Kamieniu oddano mieszkańcom Rybnika kąpielisko.

21

1986

21 lipca po raz czwarty w Rybniku zorganizowany był Międzynarodowy Memoriał Żużlowy red. Jana Ciszewskiego. Zwyciężył z kompletem punktów Roman Jankowski (Unia Leszno).

21

1994

W czwartek, 21 lipca o godz. 12.40, w pobliżu dworca kolejowego, doszło do czołowego zderzenia dwóch pociągów osobowych. Na skutek niewłaściwego ustawienia zwrotnic w wypadku poszkodowanych było 19 osób. Ruch przywrócono na obu torach około godz. 22.00.

21

1997

W poniedziałkowy ranek 21 lipca, z nadmiaru wody nie wytrzymała skarpa na rybnickim cmentarzu przy ul. Rudzkiej. Obsunął się jej fragment odsłaniając około 60 grobów. Do prawdziwej jednak tragedii doszło dwa dni później, kiedy obsunęła się dalsza część skarpy. W sumie żywioł zniszczył 298 grobów. Ciała złożono w worki i przewieziono do chłodni, a następnie pochowano we wspólnej mogile. Na dezynfekcję rozpadliny V Batalion Obrony Przeciwchemicznej z Tarnowskich Gór zużył 1200 kg wapna chlorowanego. Przez kilka dni 40 samochodów ciężarowych woziło do 900 ton kamienia na godzinę, w celu rekultywacji cmentarnej skarpy.

 W niedzielę 27 lipca cmentarz udostępniono, a nad zbiorową mogiłą postawiono drewniany krzyż. 30 lipca odprawiono tam modły w obecności arcybiskupa Damiana Zimonia.

22

1945

22 lipca otwarto Powiatowa Bibliotekę Publiczną. Powstała z uratowanych, z pożogi wojennej książek.

22

1947

Współzawodnictwo w rybnickich kopalniach rozpoczęło się w lipcu, gdy górnik zabrzańskiej kopalni - Wincenty Pstrowski rzucił wyzwanie: ,,kto wyrąbie więcej niż ja?".

22

1952

W dniu 22 lipca Sejm przyjął nową Konstytucję PRL. W Rybniku zakłady pracy podjęły dodatkowe zobowiązania, a organizacje partyjne zapoznały społeczeństwo z głównymi postanowieniami nowej ustawy zasadniczej naszego kraju i jednocześnie przygotowywały pierwsze wybory do Sejmu wybieranego zgodnie z nową konstytucją. Już w połowie września funkcjonował w Rybniku Powiatowy Komitet Frontu Narodowego, którego zadaniem było przygotowanie organizacyjne wyborów. Odbyły się one 26 października. W mieście zanotowano bardzo wysoką frekwencję wyborczą, sięgającą 97%.

22

1976

W dniu lipcowego święta, w Rybniku podpisano dokument o odnowieniu po piętnastu latach, postanowień deklaracji o braterstwie i przyjaźni pomiędzy Rybnikiem a Saint Vallier. Podpisali go mer Marcel Bouteloup i prezydent miasta Tadeusz Meisner.

22

1983

Po zniesieniu stanu wojennego w lipcu 1983 roku, w chwałowickiej kopalni wznowiła działalność Rada Pracownicza. W tym też roku oddano do ruchu nowy poziom wydobywczy na głębokości 550 m. o docelowej produkcji 1200 t/ dobę.

22

1985

22 lipca o godz. 17.00 na torze żużlowym rozegrano III Międzynarodowy Memoriał im. redaktora Jana Ciszewskiego.

22

1986

22 lipca -po 14 latach 43 ,,Tour de Pologne" zawitał do Rybnika. Meta jego VII etapu znajdowała się na Placu Wolności.

22

1987

22 lipca zmarł Jan Chromy, członek POW GŚl. i uczestnik powstań śl., współorganizator Ochotniczych Oddziałów Powstańczych 39 roku, uczestnik kampanii wrześniowej, w czasie okupacji w ZWZ i AK , w pierwszym roku po wyzwoleniu komendant MO w Rybniku. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta. Długoletni radny MRN.

22

1988

Po 24 latach i około 300 imprezach rocznie w Teatrze Ziemi Rybnickiej w lipcu wymieniono wszystkie fotele na widowni, a cały gmach teatru zmodernizowano i odnowiono.

26

1926

Dopiero eksport polskiego węgla do Austrii i Włoch oraz długotrwały strajk angielskich górników, trwający przez całe drugie półrocze 1926 roku umożliwiający skierowanie polskiego węgla na rynki skandynawskie, stworzył sprzyjające warunki do ponownego uruchomienia chwałowickiej kopalni. Nastąpiło to 26 lipca. Jeszcze w tym roku chwałowiccy górnicy wydobyli 125.346 ton węgla.

26

1933

26 lipca chwałowicka kopalnia została unieruchomiona. Na blisko trzy lata zamarło życie ekonomiczne w Chwałowicach. Po zamknięciu kopalni podupadło tutejsze rzemiosło i handel. Bezpośrednio przed zamknięciem kopalni w Chwałowicach, na przymusowym, trzymiesięcznym półbezrobociu było 512 pracowników. Mimo zamknięcia kopalni, zredukowana do minimum załoga, w drugiej połowie tegoż roku została jeszcze bardziej ograniczona przez wysłanie na dwu i trzymiesięczne urlopy turnusowe dalszych 35 pracowników, w tym 11 spośród 49 zatrudnionych w elektrowni.

26

1962

26 lipca działalność dydaktyczna sióstr Urszulanek uległa przerwaniu, a budynki szkolne zostały przejęte przez Kuratorium Okręgu Szkolnego w Katowicach.

26

1998

W niedzielę, 26 lipca w bazylice św. Antoniego rybniccy parafianie pożegnali odchodzącego na emeryturę ks. prałata Alojzego Klona, który przez ostatnie 23 lata był proboszczem w tym kościele. Nowym gospodarzem bazyliki został ks. Franciszek Musioł. W rybnickiej bazylice pierwszą mszę św. jako proboszcz odprawił w sobotę 1 sierpnia o godzinie 8.00.

27

1941

27 lipca Gestapo przywiozło do Gotartowic dwóch harcerzy, redaktorów pisma, Pawła i Franciszka (byli kuzynami) Buchalików. Na placyku pośrodku wsi postawiono szubienice. O godzinie 17-tej, w obecności spędzonych z okolicznych wiosek około 5 tysięcy mieszkańców, wykonano, wydane przez Himlera - szefa SS, wyroki na tych młodych harcerzach. Umierali z okrzykiem: niech żyje Polska, Matko Częstochowska ratuj nasze rodziny, Jeszcze Polska nie zginęła. Ciała zamordowanych zabrało Gestapo. Nie wiadomo, gdzie są ich groby.

27

1958

27 lipca ,,Świadkowie Jehowy" zorganizowali w lesie obok Wielopola nielegalne zgromadzenie. Brało w nim udział kilkuset wyznawców, którzy po interwencji milicji rozbiegli się po okolicy. Dwóch organizatorów kolegium orzekające Prezydium PRN ukarało grzywną w kwocie po 1500 złotych.

27

1984

27 lipca, kilka minut po godz. 15.00 w kopalni ,,Chwałowice", dobiegła końca skomplikowana operacja techniczna -nasunięcia ważącej 2730 ton wieży szybowej wraz z budynkami nadszybia na otwór nowobudowanego szybu VIII -zjazdowo -wydobywczego.

27

1996

27 lipca, na rozgrywanych na Słowacji Mistrzostwach Europy juniorek w szachach, mistrzynią Europy została arcymistrzyni z Rybnika -Monika Bobrowska.

27

1997

W niedzielę 27 lipca cmentarz udostępniono, a nad zbiorową mogiłą postawionodrewniany krzyż. 30 lipca odprawiono tam modły w obecności arcybiskupa Damiana Zimonia.

W poniedziałkowy ranek 21 lipca, z nadmiaru wody nie wytrzymała skarpa na rybnickim cmentarzu przy ul. Rudzkiej. Obsunął się jej fragment odsłaniając około 60 grobów. Do prawdziwej jednak tragedii doszło dwa dni później, kiedy obsunęła się dalsza część skarpy. W sumie żywioł zniszczył 298 grobów. Ciała złożono w worki i przewieziono do chłodni, a następnie pochowano we wspólnej mogile. Na dezynfekcję rozpadliny V Batalion Obrony Przeciwchemicznej z Tarnowskich Gór zużył 1200 kg wapna chlorowanego. Przez kilka dni 40 samochodów ciężarowych woziło do 900 ton kamienia na godzinę, w celu rekultywacji cmentarnej skarpy.

28

1921

5 lipca tego samego roku, powstanie się skończyło. Zginęło w nim ogółem 183 powstańców z miasta i powiatu rybnickiego. Wysiłki powstańców nie poszły na marne. Wpłynęły one skutecznie na zmianę decyzji o podziale Górnego Śląska. Decyzję, co do podziału obszaru plebiscytowego między Polskę i Niemcy, podjąć miała Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Paryżu. Powołała ona 28 lipca komisję rzeczoznawców, ale ta nie mogła uzgodnić stanowisk, gdyż starły się w niej koncepcje angielsko-włoska i przychylniejsza Polsce- francuska. W tej sytuacji 12 sierpnia Rada Najwyższa przekazała sprawę Radzie Ligi Narodów. Ta wydała decyzję 12 października, zatwierdzoną 27 października przez Radę Ambasadorów. Rada Ambasadorów przyznała Polsce większą część Śląska, aniżeli pierwotnie zamierzano. Nową, zadawalającą Polaków, linię podziału Górnego Śląska między Polskę a Niemcy wyznaczono 20 października. Państwu polskiemu przyznano terytorium o powierzchni 3.214 km kwadratowych, co stanowiło 29 procent spornego obszaru. Mieszkało na nim 966 tysięcy ludzi oraz mieściła się większość śląskich zakładów przemysłowych: 76% kopalń węgla kamiennego, 82% kopalń rud cynku, 97% kopalń rud żelaza oraz 50% koksowni i hut żelaza.

29

1926

Przywódcy chadecji odpowiedzieli próbą konsolidacji ze zwolennikami obalonego rządu. W dniu 14 czerwca okazało się podczas zebrania działaczy rybnickich, że idea powołania Komitetu Narodowego pod egidą Chrześcijańskiej Demokracji spotkała się z silną opozycją. W końcu, po długiej i kontrowersyjnej dyskusji, wyłoniono prowizoryczny komitet, do którego weszli dr Biały, Piechoczek, Prus, Basista i Klama. Aby poszerzyć bazę społeczną, wystąpiono rychło z nową koncepcją, polegającą na zblokowaniu rozproszonych dotąd stowarzyszeń różnego rodzaju. W dniu 29 lipca powołano do życia Zespół Zrzeszeń Polskich. Uczestnicy festynu urządzonego przez Zespół Zrzeszeń Polskich serdecznie powitali przybyłego do Rybnika nowego wojewodę śląskiego, Michała Grażyńskiego. Mowę powitalną wygłosił Maksymilian Basista. Grażyński umiejętnie zdobywał grunt. Składając wizytę wpływowemu proboszczowi rybnickiemu, Tomaszowi Reginkowi, zapewnił go, że ,,będzie działał ręką w rękę z kościołem katolickim". Podczas następnego pobytu w Rybniku przekazał 15 tysięcy złotych na kościół w Golejowie.

29

1997

29 lipca zmarł profesor Karol Szafranek-założyciel i długoletni pedagog rybnickiej szkoły muzycznej, wychowawca wybitnych muzyków. Pochowany został na cmentarzu komunalnym w Katowicach.

30

1994

W sobotę, 30 lipca około godz. 13.00, prawdopodobnie od iskrzących kół przejeżdżającego pociągu, zapaliła się trawa na kolejowej skarpie, a następnie las. Spłonęło 18,5 hektara lasu, a straty materialne oszacowano na 1 mld 200 mln złotych. W feralną sobotę rybniccy strażacy wyjeżdżali do 21 pożarów. W całym lipcu było ich 170.

30

1997

W niedzielę 27 lipca cmentarz udostępniono, a nad zbiorową mogiłą postawionodrewniany krzyż. 30 lipca odprawiono tam modły w obecności arcybiskupa Damiana Zimonia.

W poniedziałkowy ranek 21 lipca, z nadmiaru wody nie wytrzymała skarpa na rybnickim cmentarzu przy ul. Rudzkiej. Obsunął się jej fragment odsłaniając około 60 grobów. Do prawdziwej jednak tragedii doszło dwa dni później, kiedy obsunęła się dalsza część skarpy. W sumie żywioł zniszczył 298 grobów. Ciała złożono w worki i przewieziono do chłodni, a następnie pochowano we wspólnej mogile. Na dezynfekcję rozpadliny V Batalion Obrony Przeciwchemicznej z Tarnowskich Gór zużył 1200 kg wapna chlorowanego. Przez kilka dni 40 samochodów ciężarowych woziło do 900 ton kamienia na godzinę, w celu rekultywacji cmentarnej skarpy.

31

1983

31 lipca oddano do użytku okazale prezentujący się obiekt -Dom Strażaka Ochotniczej Straży Pożarnej w Rybniku-Kłokocinie.

32

1924

Nigdy dewaluacja pieniądza i drożyzna nie były tak wielkie jak w 1924 roku. Z końcem kwietnia funt mąki kosztował przeciętnie 450.000 mkp., funt mięsa około 850.000 mkp., litr mleka 640.000 mkp. Społeczeństwo z ulgą przyjęło powstanie nowego rządu pod prezesurą Władysława Grabskiego, który przeprowadził reformę walutową. Kwiecień był okresem zaprowadzenia stabilizacji pieniądza. Dnia 28 kwietnia wprowadzono złoty polski, zaś zdewaluowaną markę polską z końcem lipca z obiegu wycofano. Tym sposobem dolar zaprzestał swych szalonych podskoków. Stabilizacja była osiągnięta. Wprawdzie trwało to jeszcze jakiś czas, zanim i odpowiednio unormowały się ceny. Ciosy inflacji zostały zastąpione fantowaniem za niezapłacone podatki, konkursy itd. Z końcem roku została fantowana większa część kupiectwa z powodu zaległych podatków.

 Naprawa waluty wymagała jednak ofiar. Utraciwszy korzyści z inflacji, przedsiębiorstwa na ogół obniżały produkcję, pojawiło się bezrobocie na niespotykaną dotąd skalę.  

Inne wydarzenia z lipca:

1944

W lipcu pracowało ponad 400 robotników obcokrajowców. Górnicy ,,Rymera" mieli tylko jedną wolną niedzielę w miesiącu. Za opuszczenie dniówki karano grzywną, a potem aresztem.

1969

W lipcu wprowadzono do lokomotywowni Rybnik pierwszą lokomotywę spalinową.

data

rok

wydarzenie

1

1914

W sobotę 1 sierpnia 1914 roku, na rybnicką pocztę przyszła depesza, potwierdzająca fakt wybuchu wojny. Niemiecka policja natychmiast zaczęła analizować nastroje śląskiej ludności. W Rybniku śledzono i rewidowano domy tych ludzi, którzy powszechnie byli znani ze swego ,,polskiego ducha". Aresztowano adwokata Mariana Różańskiego i lekarza Feliksa Białego, których przewieziono do więzienia w Nysie. Dla usprawiedliwienia tej antypolskiej nagonki, policja rozpuściła pogłoskę, że dr Różański, a w innej wersji, że F. Biały chciał zatruć w Rybniku wodę. Wybuch wojny, aresztowanie dr Białego i adwokata Różańskiego, wcielenie wielu działaczy do wojska, stan wyjątkowy i inne ograniczenia przytłumiły ruch polski.

1

1925

1 sierpnia ustanowiono w Chwałowicach parafię pod wezwaniem św. Teresy od Dzieciątka Jezus.

1

1995

Na terenie parku miejskiego ,,Kozie Góry" została 1 sierpnia otwarta kawiarnia parkowa ,,Hajda".

1

1998

W niedzielę, 26 lipca w bazylice św. Antoniego rybniccy parafianie pożegnali odchodzącego na emeryturę ks. prałata Alojzego Klona, który przez ostatnie 23 lata był proboszczem w tym kościele. Nowym gospodarzem bazyliki został ks. Franciszek Musioł. W rybnickiej bazylice pierwszą mszę św. jako proboszcz odprawił w sobotę 1 sierpnia o godzinie 8.00.

2

1911

Dnia 2 sierpnia Związek Czeladników obchodził swój złoty jubileusz. Zarząd w dniu jubileuszu składał się z następujących członków: ks. Kapelan Hassa jako prezes, Solinsky - wiceprezes i kasjer - Gliwa, 1. Sekretarz - Pielka, 2. sekretarz – Peikert.

2

1958

Poinformowano, że od 1955 roku w powiecie rybnickim osiedliło się 25 rodzin, które powróciły z Anglii, Francji, Niemiec, Belgii i ZSRR.

2

1995

W środę, 2 sierpnia o godz. 8.00 ponad 3 tysiące rybniczan zebrało się na inauguracyjnej mszy św. w bazylice św. Antoniego, by uczestniczyć w jubileuszowej 50 Rybnickiej Pielgrzymce do Częstochowy. Pielgrzymce przewodził ks. Henryk Jośko.

3

1944

3 sierpnia podłożono materiał wybuchowy na linii kolejowej Gotartowice - Żory, powodując wykolejenie pociągu towarowego (w czasie tej akcji dwaj partyzanci, Holesz i Klejnot ponieśli śmierć).

3

1969

W pierwszy czwartek sierpnia o godz. 21.45 w Kamieniu wagon kolejowy wpadł na dom dróżnika kolejowego i zatrzymał się... w pokoju, w którym spało dwoje nieletnich dzieci. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności dzieciom nic się nie stało, choć na ich łóżka posypał się gruz z rozbitego budynku. W stojącym na ślepym torze pociągu towarowym zawiodły hamulce i w pewnym momencie 6 wagonów załadowanych żwirem ruszyło z miejsca. Z olbrzymią szybkością wagony te uderzyły w stojący na końcu toru wagon z szynami, rozbijając się doszczętnie, a ten z kolei w budynek dróżnika.

3

1958

Ukończono nawożenie piasku na plażę w kąpielisku ,,Ruda". Oddano do dyspozycji plażowiczów 16 kajaków. W sezonie skorzystało z kąpieliska około 2 tysiące osób.

4

1919

W początkach sierpnia 5-tysięczna rzesza peowiaków w powiecie rybnickim dysponowała zaledwie 980 karabinami, 2 karabinami maszynowymi, 850 granatami ręcznymi. Gdy tylko zarysowała się szansa na powrót do Macierzy, Ślązacy wykorzystali ją stając do powstania, powodowani nadzieją na wyrwanie się z poniewierki i nędzy. Niejeden bojownik o sprawę polską łudził się nadzieją, że ustanie gnębienie i germanizowanie miejscowej ludności.

4

1959

W pierwszą sobotę sierpnia mieszkańców Niedobczyc dotknęła klęska powodzi. Woda zniszczyła plony, zapasy żywności, zalała maszyny i mieszkania, uszkodzony został też tor kolejowy itp.

4

1992

4 sierpnia, w Rybniku, kolarze uczestniczący w 49 Kolarskim Wyścigu Dookoła Polski, finiszowali na mecie 6 etapu zlokalizowanej na ul. Budowlanych. Pierwszy na mecie zameldował się Ukrainiec Witalij Werewko, za nim przyjechali Krystian Zaidel i Bogdan Makuchowski. Następnego dnia, w sobotę, na Placu Wolności odbył się start honorowy 7 etapu do Nysy.

5

1943

5 sierpnia zmarł w Krakowie dr Feliks Biały. Przybył on do Rybnika w roku 1904. Był wybitnym działaczem narodowym. Działał w Uniwersytecie Ludowym, banku ludowym, Towarzystwie Turystycznym ,,Beskid", był prezesem rybnickiego Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół" i współzałożycielem Gazety Ludowej. Był więziony przez Niemców w czasie I wojny Światowej w Nysie. Był również delegatem na sejm dzielnicowy w Poznaniu oraz komisarzem powiatowym Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Rybniku. W III Powstaniu Śl. był komendantem szpitala polowego w Rybniku, a od 1922 roku lekarzem powiatowym w Rybniku.

5

1939

Ukończono budowę rybnickiego stadionu sportowego.

5

1998

Dzięki doskonałemu występowi na Olimpiadzie szachowej (9:11) rybniczanka Monika Bobrowska , w rankingu światowym szachistek awansowała na 13 miejsce. Natomiast na rozgrywanych w sierpniu w Rio de Janeiro Mistrzostwach Świata w szachach do lat 20-tu zdobyła srebrny medal. Wyniki te zostały zauważone i Monika znalazła się wśród 100 najwybitniejszych Polek 1998 roku.

6

1941

W czwartkowe popołudnie 6 sierpnia podczas burzy i ulewnego deszczu, jednak na skutek wadliwej instalacji elektrycznej, spłonął w Radziejowie drewniany kościół pw. Św. Anny. Z kościoła tego zachowały się dwa zabytkowe dzwony z 1486 i 1496 roku, najstarsze, jakie zachowały się na ziemi rybnicko-wodzisławskiej.

6

1953

W dniu 6 sierpnia Plenum Komitetu Powiatowego PZPR w Rybniku podjęło uchwałę o wydzieleniu Komitetu Miejskiego i przyznaniu mu praw organu władzy powiatowej. W mieście było wówczas 68 POP z ponad 2300 członkami i kandydatami. Na I sekretarza Komitetu Miejskiego powołano Pawła Pokutę, dotychczasowego sekretarza Komitetu Powiatowego. Wydzielono także grupę działaczy Komitetu Powiatowego, którzy weszli w skład władz miejskich. Byli to dalsi trzej członkowie plenum Komitetu Powiatowego: F. Bagińska, I. Kobylańska i H. Okoń.

6

1983

6 sierpnia o godz. 16.00 na torze żużlowym KS ROW, w obecności 20 tys. widzów, rozegrano finał kontynentalny Indywidualnych Mistrzostw Świata. Zwyciężył Zenon Plech z kompletem 15 punktów.

9

1919

W czerwcu Ludwik Piechoczek został komendantem powiatowym POW, a  9 sierpnia, chwałowicka komórka POW przekształciła się w kompanię pod dowództwem Alojzego Lazara.

10

1957

Rybnickie „Nowiny” 10 sierpnia doniosły , że na terenie Rybnika wykryto ponad 50 ognisk stonki ziemniaczanej.

12

1921

12/13 sierpnia – lato tego roku było bardzo gorące i panowała wielka susza. Prawdopodobnie od iskry przejeżdżającego parowozu zapaliły się niektóre rybnickie lasy. Największe zniszczenia powstały w Orzepowicach i Grabowni. Ogień zagrażał już prawie całemu miastu i wtedy w kościołach rozpoczęto gorące modły do św. Antoniego. Po tygodniu pożar opanowano, w czym pomógł wyczekiwany od dawna deszcz. Spaliło się około 320 hektarów lasu.

12

1987

12 sierpnia zmarł Bronisław Niebisz, oficer zawodowy w okresie międzywojennym, uczestnik wojny obronnej i obrony Warszawy w 1939 roku wzięty do niewoli przez Rosjan i więziony w Ostaszkowie skąd –jako nielicznemu-udało się zbiec.

13

1983

13 sierpnia została zdjęta i zabezpieczona drewniana konstrukcja kopuły wieży ratuszowej w celu konserwacji.

14

1914

14 sierpnia wybuchła I wojna światowa. Wybuch wojny przerwał na kilka lat wystąpienia strajkowe górników. Wielkie zapotrzebowanie na węgiel stymulowało szybki wzrost wydobycia. Tysiące ludzi zostało zmobilizowanych do wojska niemieckiego. Zakłady pracy przestawiały produkcję tak, by zaspokoić potrzeby frontu. W hucie ,,Silesia” rozpoczęto więc wytwarzanie hełmów, bagnetów, menażek, kubków wojskowych, łusek do pocisków artyleryjskich, zmniejszając produkcję na zaopatrzenie ludności.

14

1919

14 sierpnia w Rybniku wybrano 5 – osobowy Komitet powstańczy z Maksymilianem Iksalem na czele, przygotowujący wybuch I powstania śląskiego.

14

1971

W sobotę 14 sierpnia oddano w Rybniku dla ruchu pasażerskiego okazały dworzec autobusowy PKS. 

14

1988

14 sierpnia, w Dzień Energetyka nie mogło obejść się bez spotkań, akademii i przemówień.

14

1991

14 sierpnia w grobie na rybnickim cmentarzu złożono ciało ppor. Konrada Słaninę, obrońcy Rybnika z 1939 roku.

15

1925

W styczniu wygasł 264 artykuł Traktatu Wersalskiego, gwarantujący Polsce klauzulę największego uprzywilejowania w stosunkach handlowych z Niemcami, zobowiązujący zachodniego sąsiada Polski do odbioru określonego kontyngentu tego produktu. Niemcy zakazały importu węgla z Polski. Wywóz węgla do Niemiec spada do zaledwie 0,6%. W konsekwencji nastąpiły dalsze redukcje załóg i ograniczenie czasu pracy. Kopalnia ,,Donnersmarck” w Chwałowicach całkowicie zaprzestała wydobycia. 15 sierpnia 1.277 robotników chwałowickiej kopalni zostało pozbawionych pracy. Skutki bezrobocia były tym dotkliwsze, że zasiłki przysługiwały bezrobotnym tylko przez 26 tygodni, potem musieli radzić sobie sami, wspierani przez niezbyt hojną pomoc gmin i samorządów. Chadecja powołała komitet z A. Prusem na czele, który zbierał datki w pieniądzach i naturze dla najbardziej potrzebujących. Coraz gorsza sytuacja gospodarcza, podważyła autorytet chadecji, która dominowała na Śląsku i firmowała reakcyjne koalicje rządowe. Nie zniweczyło tego demonstracyjne wycofanie przez nią poparcia dla gabinetu Grabskiego, co w Rybniku uczyniono na zebraniu stronnictwa, w którym uczestniczył Wojciech Korfanty. W PPS pojawiło się skrzydło radykalnolewicowe. Rosły też wpływy niemieckie.

 Konieczność przystosowania się do rynku polskiego, skłoniła potentatów górnośląskich do układów z ugrupowaniami gospodarczymi w byłym Królestwie. W 1925 roku powstał Syndykat Polskich Hut Żelaznych, do którego wstąpiła także ,,Silesia”.

15

1958

15 sierpnia w Rybniku pojawił się sklep na kółkach – pierwszy w Polsce, na którym z daleka widniał napis ,,Jubiler”. Oprócz złota i srebra klienci najchętniej jednak kupowali zegarki; małe, estetyczne i trwałe budziki radzieckie po 350 złotych i sztuczną biżuterię.

16-24 SIERPNIA 1919 ROKU –I POWSTANIE ŚLĄSKIE 

16

1919

Na Śląsku Cieszyńskim, w Piotrowicach, 16 sierpnia wydano rozkaz rozpoczęcia pierwszego powstania śląskiego. Było ono sprzeciwem wobec niemieckiego bezprawia, wobec zamordowania siedmiu górników w Mysłowicach, których masakra przyśpieszyła wybuch I powstania śląskiego, ale przede wszystkim było wołaniem do międzynarodowej opinii publicznej o nie lekceważenie sprawy polskiej na Śląsku. Powstanie wybuchło w niezbyt korzystnym momencie.

Podczas I powstania śląskiego pierwszy raz Gotartowice stały się sławne, kiedy to oddział Wincentego Motyki rozbroił niemiecką placówkę wojskową, stacjonującą na terenie gotartowickiego dworu.

16

1923

16 sierpnia założono Towarzystwo Ciężkiej Atletyki /TCL/. Był to pierwszy klub propagujący boks jako dyscyplinę sportową.

16

1978

16 sierpnia zakończył się rozgrywany w Rybniku III Międzynarodowy Turniej Szachowy. Uczestniczyło w nim 186 zawodników, w tym 9 mistrzów krajowych i zagranicznych. Turniej rozgrywany na stu szachownicach odbywał się w MOSiR w Kamieniu, a zorganizował go Piotr Bobrowski.

16

2000

16 sierpnia na rynku pojawił się „Rybnicki Full”, piwo z rybnickiego browaru – będącego we władaniu browarów „Strzelec”. Niestety rozlewane jest w Kacicach pod Krakowem.

17

1919

W dniu 17 sierpnia Niemcy urządzili awantury. W Rybniku zwołali wiec w ogrodzie jednej z restauracji, który miał być zaczątkiem zbrojnego wystąpienia przeciwko ludności polskiej. Na wiec przybyło jednak bardzo dużo Polaków. Oni to opanowali sytuację i wypędzili Niemców z wiecu. Natychmiast też wkroczyła SIPO, która zaszarżowała na zgromadzonych Polaków. Byli zabici i ranni. Pobity został także dr Marian Różański. Wzburzyło to ludność polską, a członkowie POW domagali się natychmiastowej akcji zbrojnej przeciwko bojówkarzom niemieckim i samowoli policji.

17

1920

Traktat wersalski narzucił Śląskowi plebiscyt. W styczniu władza przeszła w ręce Komisji Międzysojuszniczej. Powiat rybnicki obsadził batalion francuskich strzelców alpejskich, wzmocniony przez włoskie oddziały, przychylne Niemcom. Rozpoczęła się walka o duszę ludu śląskiego, o jego przyszłość i wolność. Powstawały komitety i podkomitety plebiscytowe. Rybnik podzielony był na okręgi z setnikami na czele, ci mieli do pomocy dziesiętników, zwanych mężami zaufania. Mimo koalicyjnych oddziałów terror niemieckich bojówek nie ustawał. W lipcu i sierpniu, kiedy armia polska odnosiła klęski w wojnie polsko-sowieckiej, Niemcy wykorzystali to do swej propagandy. Wzmogła się aktywność niemieckich bojówek, mnożyły pobicia, prowokacje, profanacje sztandarów i antypolskie wiece. W Rybniku 17 sierpnia doszło do masowego pobicia Polaków przez niemiecką policję. Wzburzyło to ludność do tego stopnia, że jeszcze tej samej nocy grupa dowódców POW na powiat rybnicki, zdecydowała o wszczęciu zbrojnych działań przeciwko Niemcom. Następnego dnia, 18 sierpnia 1920 roku, naczelne dowództwo POWGŚl. Wydało rozkaz o rozpoczęciu drugiego powstania śląskiego.

18

1920

18 sierpnia 1920 roku, naczelne dowództwo POWGŚl. Wydało rozkaz o rozpoczęciu drugiego powstania śląskiego.

18

1922

18 sierpnia przeniesiono 3 pułk strzelców podhalańskich z jego dowódcą pułkownikiem Wagnerem znów do stałego ich garnizonu do Bielska, zastępując ich nowymi wojskami.

18

1942

18 sierpnia w katowickim więzieniu został zgilotynowany Józef Pukowiec – nauczyciel i harcerz, aktywny członek polskiego ruchu przeciwko okupantowi, więzień Oświęcimia.

18

1959

18 sierpnia o godz. 11.30 w Gotartowicach odsłonięto pomnik w 17 rocznicę śmierci braci Franciszka i Pawła Buchalików i Pawła Holka – powieszonych publicznie.

18

1970

18 sierpnia „kochana stara buda”, jak mawiano o Domu Kultury Rybnickiej Fabryki Maszyn, runęła pod koniec przeprowadzanego remontu kapitalnego. Od tego czasu placówkę przygarnął Teatr Ziemi Rybnickiej.

19

1919

W okolicach Rybnika walki rozpoczęły się 18 sierpnia. Kiedy zaś wybuchło powstanie śląskie, polscy działacze zlecali referentowi Weberowi sprawy organizowania żywności i noclegów dla powstańczych batalionów. Kompania chwałowicka pod dowództwem górnika A. Lazara i kompania boguszowicka uderzyły na oddział Grenzschutzu kwaterujący we dworze w Gotartowicach. Zaskoczony nieprzyjaciel musiał oddać broń. Następnie kompanie zostały zaatakowane przez przeważające siły niemieckie w pobliżu Boguszowic, gdzie zostały częściowo rozbite, ponosząc straty. Większość powstańców chwałowickich znalazła schronienie w obozach uchodźców na Śląsku Cieszyńskim.

 Były też walki przy moście kolejowym w Zebrzydowicach. Kiedy jednak Niemcy przeprowadzili zmasowany atak, powstańcy wycofali się do Polski. Peowiacy z Niedobczyc zaatakowali posterunek Grenzschutzu na kolonii „Beata”, po czym udali się, pod dowództwem Alojzego Ośliźloka, w rejon Wodzisławia, gdzie jednak nie doszło do ataku. 10 powstańców tej grupy usiłowało dostać się na Śląsk Cieszyński, ale w Moszczenicy zatrzymał ich oddział Grenzschutzu. Osadzeni zostali w twierdzy raciborskiej. Po początkowych sukcesach, odnoszonych w walkach w rejonie Godowa, Rybnika, Pszowa i Rydułtów, zakończyły się one niepowodzeniem wskutek przewagi Grenzschutzu, rozbite oddziały powstańcze musiały uciekać poza granice Prus.

19

1920

W nocy z 19/20 sierpnia wybuchło drugie powstanie śląskie. Powstańcy obsadzili w ciągu jednego dnia cały niemal powiat. Szczególnie wyróżniła się rybnicka kompania pod wodzą Pawła Cicheckiego w walkach o Paruszowiec, Golejów i Rudy. Cel powstania został: niemiecką policję zastąpiła policja plebiscytowa /”Apo”/, złożona w połowie z Polaków, a w połowie z Niemców.

19

1920

Czwartek, 19 sierpnia: „W pomyślny sposób układały się [...] wydarzenia na obszarze powiatu rybnickiego i we wschodnich rejonach powiatu raciborskiego. Ruch powstańczy rozwijał się tam zgodnie z dyspozycjami kpt. Palucha, który działał w imieniu Korfantego. W roli emisariusza komisarza plebiscytowego na obszarze obszaru powiatu rybnickiego wystąpił kpt. Jan Wyglenda. Nawiązał on kontakt z miejscowymi przywódcami POW, m.in.: Ludwikiem Piechoczkiem, dr Marianem Różańskim, dr Alojzym Pawelcem oraz Józefem Witczakiem i omówił plan powstańczych działań bojowych. Przystąpiono do nich z nader dogodnej sytuacji, uwarunkowanej aktywną postawą ludności polskiej, wzburzonej ekscesami niemieckimi, zapoczątkowanymi w Rybniku ekscesami podczas wiecu 17 sierpnia. Wyglenda oraz wymienieni członkowie POW porozumieli się z rejonowymi komendantami organizacji i przystąpili do szeroko zakrojonej akcji powstańczej. Do jej rozwoju mimowolnie przyczynił się wrogo wobec ludności polskiej usposobiony włoski kontroler powiatowy płk Pezenti. Domagał się on zaniechania jakichkolwiek wystąpień zbrojnych i użyczył Piechoczkowi własnego auta, aby nawoływał on do zachowania spokoju. Piechoczek, eskortowany przez czterech żołnierzy alianckich, wykorzystał to jako okazję do podsycania nastrojów i przekazywania odpowiednich poleceń bojowych...”.

19

1943

19 sierpnia gestapo w Rybniku wystosowało pismo, dotyczące polskiej inteligencji: ,,[... wszystkich zamieszkałych i przebywających przedstawicieli polskiej inteligencji, ująć w zestawienie i natychmiast przesłać do Policyjnego Biura Meldunkowego...]”.

20

1919

Pierwszy raz Gotartowice stały się sławne podczas I powstania śląskiego, kiedy to w sierpniu 1919 roku oddział Wincentego Motyki rozbroił niemiecką placówkę wojskową, stacjonującą na terenie gotartowickiego dworu.

20

1978

Rozpoczął działalność klub młodzieżowy ,,Hades”. Był to trzeci po ,,Skorpionie” i ,,Ćwieku”, klub w centrum miasta.

21

1978

W dniu 21 sierpnia otwarto nową szkołę podstawową w Rybniku-Gotartowicach. SP nr 20 otrzymała imię braci Franciszka i Pawła Buchalików.

22

1920

Niedziela, 22 sierpnia: „Kpt. Paluch, który działał w imieniu Korfantego wydał polecenie wszczęcia akcji powstańczej na obszarze powiatu rybnickiego. Nakazał on opanować Zawadę, Jedłownik, Wilchwy i Jastrzębie w pasie pogranicznym, a także rozbroić niemiecką policję bezpieczeństwa w wymienionych miejscowościach. Po wykonaniu tego zadania, powstańcy zostali zobowiązani do powołania straży obywatelskich, a następnie do zajęcia całego powiatu, z wyjątkiem Rybnika, obsadzonego przez wojska włoskie. W północnych rejonach powiatu kpt. Paluch polecił utworzyć umocnione punkty w celu powstrzymania wypadów policji bezpieczeństwa z powiatów gliwickiego i toszeckiego ...”.

23

1920

Poniedziałek, 23 sierpnia: „Oddziały powstańcze złamały opór policji bezpieczeństwa w powiecie rybnickim. Szczególnie zaciętą walkę stoczono pod Dębieńskiem Starym. Od zupełnego pogromu uratował Niemców dowódca oddziałów włoskich, płk Francesco Salvioni, który przybył z Koźla. Nawiązał on kontakt z dowódcami sił powstańczych i przeprowadził z nimi dramatyczną rozmowę, w wyniku, której zostały uzgodnione warunki przerwania akcji powstańczej. Przed zawieszeniem działań bojowych, doszło do zaciętej walki w leśniczówce koło Przegędzy, gdzie broniła się bojówka niemiecka Gaiera. Twardy opór stawiała również bojówka w Paruszowcu”.

23

1920

23 sierpnia przyjechał do Rybnika głównodowodzący wojskami włoskimi na terenie plebiscytowym, pułkownik Salvioni, który zwołał konferencję z udziałem przedstawicieli powstańców i strony alianckiej. Zawiadomiono Polaków o likwidacji Sicherheitspolizei i ustanowieniu w powiecie kontrolera technicznego przy powiatowym dowództwie sojuszniczym. Został nim dr Feliks Biały. Na żądanie ludności polskiej 5 października w Rybniku odwołano kontrolera powiatowego Pesenti’ego, z którego ludność polska była niezadowolona i którego proniemieckie sympatie były aż nadto widoczne. Nowym kontrolerem został major margrabia Asinari di Bernezzo. Zachował ścisłą neutralność. Jego pomocnikiem był lubiany w polskich i w niemieckich kołach, z powodu swej uprzejmości i sprawiedliwości włoski podpułkownik dr Radogna.

24

1919

Po kilku dniach walk powstania śląskiego, 24 sierpnia, przywódca powstania komendant Alfons Zgrzebniok wydał rozkaz zakończenia walki. Wielu peowiaków, którzy dostali się w ręce niemieckie, zostało rozstrzelanych. Terror wobec Polaków jeszcze się nasilił. Z militarnego punktu widzenia powstanie było klęską, ale dzięki niemu na świecie znów zaczęto mówić o słusznym prawie Polski do Śląska.

24

1993

We wtorek 24 sierpnia w samo południe uroczyście otwarto odrestaurowany rybnicki Ratusz. 25 sierpnia o godz. 10.00 w wyremontowanym Ratuszu udzielono pierwszego ślubu.

24

1999

Na rozgrywanych w Austrii Mistrzostwach Świata akrobacji szybowcowej, dwa złote medale zdobył Jerzy Makula. Pozostali piloci Aeroklubu ROW: Adam Michałowski zdobył brąz w programie dowolnym, w programie ,,nieznanym” zwyciężyła Małgorzata Margańska, zaś Krzysztof Brząkalik zdobył złoty i brązowy medal.

25

1920

II powstanie śląskie zakończyło się 25 sierpnia. Międzysojusznicza Komisja rozbroiła obie strony konfliktu, ale przede wszystkim zlikwidowała znienawidzoną niemiecką policję (SIPO), wprowadzając na to miejsce 24 sierpnia mieszaną polsko-niemiecką policję plebiscytową Abstimmungspolizei (APO). Wyniki II powstania śląskiego stworzyły bardziej sprzyjające warunki do prowadzenia przez stronę polską kampanii plebiscytowej. Zaktywizowały się towarzystwa śpiewacze i kulturalno-oświatowe, wzmogły działalność związki zawodowe i organizacje polityczne.

25

1939

25 sierpnia miały miejsce napady z bronią w ręku. O godzinie 5.00 banda złożona z około 100 ludzi napadła na polski posterunek graniczny w Chwałęcicach. W tym dniu bojówka niemiecka w sile 30 dywersantów, uzbrojonych w 6 lekkich karabinów maszynowych, zaatakowała budynek straży granicznej w Zwonowicach, oraz budynek straży granicznej w Suminie. Bandy przekraczały granicę państwową i po przeprowadzonych atakach uchodziły na teren niemiecki.

25

1984

Na zakończenie wakacji, w sobotę 25 sierpnia, Społeczny Komitet Współpracy Związków Zawodowych miasta Rybnika zorganizował w mieście wielki festyn dziecięco-młodzieżowy pt. ,,I Rybnickie Juvenalia Dziecięce”.

26

1992

Od maja do września nie spadła ani jedna kropla deszczu. Upały w tym czasie prawie codziennie osiągały 36 stopni w cieniu. Dokładnie 26 sierpnia o godzinie 14.05 przez Kuźnię Raciborską przejeżdżał pociąg z Raciborza do Katowic. Najprawdopodobniej z powodu niedopałka papierosa, wyrzuconego przez bezmyślnego pasażera, już kilka minut później płonął tam las, a w godzinach wieczornych już 700 ha. W niedzielę 30 sierpnia duszący dym pożaru dochodził już do Rybnika. Z powodu tej tragedii odwołano nawet planowany na ten dzień koncert zespołów folklorystycznych z Meksyku i Francji. Pierwszy deszcz spadł we wtorek 1 września o godzinie 10.00. Tego też dnia pożar opanowano, ale spłonęło 10 tysięcy hektarów lasu, a pożar gasiło 7000 osób. Dwóch strażaków zginęło, obwód pożaru liczył około 100 km.

27

1907

21 stycznia nadeszło z policji zezwolenie na używanie kościoła św. Antoniego, a jego poświęcenie nastąpiło dopiero 29 sierpnia. Był to dla Rybnika wielki dzień. Uroczystości rozpoczęły się w kościele Matki Boskiej Bolesnej, który odtąd nazywać się będzie ,,starym kościołem”, a następnie wszyscy procesjonalnie przystrojonymi ulicami przeszli do kościoła św. Antoniego – nazywanego odtąd ,,nowym kościołem”. W tydzień później starą kaplicę św. Antoniego rozebrano, a figurę wniesiono do ,,nowego kościoła”. Wybudowany wielkim wysiłkiem kościół św. Antoniego dzięki swym 95 metrowym wieżom do dnia dzisiejszego pozostał największą świątynią na Górnym Śląsku i nazywany jest ,,Katedrą Ziemi Rybnickiej”.

27

1941

27 sierpnia został założony obóz dla wysiedlonych Polaków. Mieścił się w barakach przy wieży ciśnień. Przebywały w nim rodziny polskie wysiedlone głównie z Zagłebia Dąbrowskiego oraz dzieci, których rodzice zostali aresztowani. Wywożono je następnie do obozu w Potulicach.

27

1957

27 sierpnia przez Rybnik przejechało ponad 100 uczestników VII etapu XIV kolarskiego wyścigu Tour de Pologne.

28

1922

Rybnicki rynek był miejscem spotkań mieszkańców ze znaczącymi osobistościami państwowymi. 28 sierpnia tegoż roku Rybnik odwiedził marszałek Polski Józef Piłsudski, odbierając na Rynku defiladę wojskową i dokonując dekoracji odznaczeniami państwowymi uczestników powstań śląskich.

28

1997

Po raz pierwszy kopia obrazu Jasnogórskiego przybyła do Rybnika, (w 1967 r. wędrowały jedynie puste ramy). W czwartkowe popołudnie, 28 sierpnia na płytę Rynku odświętnie przystrojoną symbolami maryjnymi i kwiatami, samochodem –kaplicą przybył Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Następnie od strażaków obraz przejęli parafianie ze ,,starego kościoła”. W ciągu kolejnych dni obraz gościł w bazylice św. Antoniego i wszystkich pozostałych rybnickich parafiach.

29

1925

We wtorek 29 sierpnia na rybnickim Rynku odbyła się 10-tysięczna manifestacja narodowa. Odśpiewano wtedy ,,Nie rzucim ziemi” zaś Maksymilian Basista przemówił: ,,Polska jest jak wiekowy dąb, który silnie wrósł korzeniami w ziemię i nikt go nie wyrwie. Dlatego nie musimy bać się jakiegoś tam Hitlera /.../”.

29

1925

W sierpniu w województwie śląskim panowała szczególnie napięta atmosfera. Prowokacje niemieckie przybrały nie notowane dotąd rozmiary. Znacznie uaktywniła się V Kolumna hitlerowska. Dochodziło do głośnych incydentów granicznych. Sprawcami ich byli przeważnie członkowie Freikorps-Ebbinghaus.

29

1986

29 sierpnia z okien rybnickiego Technikum Górniczego niczym latające talerze „fruwały” krzesła, rozlatując się do reszty przy zderzeniu z betonową nawierzchnią szkolnego podwórza.

30

1925

30 sierpnia rybniczanie obchodzili jubileusz 300-lecia istnienia Cechu Rzeźniczego.

30

1967

30 sierpnia w Rybniku oddane zostały do użytku dwa wspaniałe obiekty szkolne: Szkoła Rzemiosł Budowlanych przy ul. Świerklańskiej jako nowa Szkoła Zawodowa dla Pracujących nr 2, która dała początek przyszłemu Zespołowi Szkół Budowlanych oraz Przyzakładowa Szkoła Zawodowa Rybnickiej Fabryki Maszyn.

30

1980

W zakładach pracy i górnictwie działacze partyjni, pracujący w Komitecie Zakładowym, Egzekutywie i władzach organizacji oddziałowych oraz różnego rodzaju komisjach mieli monopol na życie kraju i działalność zakładów, nie tylko organizowali życie polityczne, ale także mieli decydujący wpływ na każdą inną sferę. Latem wystąpił z całą jaskrawością niedobór artykułów pierwszej potrzeby, także na terenie Śląska. Wzrastały nastroje niezadowolenia również wśród mieszkańców Rybnika. Pod koniec sierpnia załogi górnicze ROW zaczęły solidaryzować się z ruchem strajkowym Świdnika, Lubelszczyzny i Polski Północnej. Górnicy mieli także swoje własne, specyficzne problemy do rozwiązania, związane zarówno z warunkami socjalnymi (niskie stosunkowo zarobki), jak i warunkami pracy (4-brygadowy system pracy). W ostatnich dniach sierpnia podjęły strajk rybnickie kopalnie i inne zakłady pracy. Na przykład w kopalni ,,Rymer” strajk rozpoczęła trzecia zmiana 30 sierpnia.

31

1917

31 sierpnia do nieruchomości odkupionej przez miasto od mistrza malarskiego Dinorta przy ulicy Dworcowej, przeniesiono ochronkę dla dzieci ze starej szkoły przy placu kościelnym.

31