I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku to renomowana publiczna szkoła średnia, która cieszy się uznaniem w regionie. To również najstarsza instytucja edukacyjna na ziemi rybnickiej, z bogatą historią i tradycją.
Od przeszło kilkunastu lat, I Liceum jest dumnym członkiem Towarzystwa Szkół Twórczych, co podkreśla jego zaangażowanie w innowacyjne metody nauczania oraz rozwój kreatywności uczniów.
Historia szkoły
Królewskie Gimnazjum w Rybniku
Założenie pierwszego gimnazjum w Rybniku miało miejsce w 1908 roku, jako rozwinięcie istniejącej wcześniej szkoły męskiej. Nowoczesny budynek, który obecnie możemy podziwiać przy ul. Kościuszki, został wybudowany w 1911 roku. W tym czasie Rybnik, z populacją wynoszącą niemal 12 tysięcy mieszkańców, dynamicznie rozwijał się, będąc ważnym ośrodkiem przemysłowym, szczególnie w zakresie górnictwa węgla kamiennego. W 1914 roku szkole przyznano pełne prawa, a w 1917 roku ministerstwo oświaty zainicjowało współpracę z władzami lokalnymi nad rozbudową placówki. W 1919 roku wprowadzono język polski jako przedmiot nadobowiązkowy, co uwidaczniało szacunek Niemców dla polskiego wpływu na Śląsku, a w tym okresie uczniowska liczba wynosiła około 250.
Gimnazjum Polskie
W trakcie drugiego powstania śląskiego szkoła została poważnie uszkodzona z powodu eksplozji powstańczej przy rybnickim dworcu, kiedy to wysadzono pociąg wypełniony amunicją. Siła tej eksplozji była znaczna, na tyle, że szyby w całym mieście popękały. Nowa era zaczęła się w 1922 roku, kiedy to Polska przejęła tereny plebiscytowe. Na polecenie Wydziału Oświaty 5 lipca ks. Józef Okrent objął kierownictwo szkoły od prof. Segersa, a z końcem sierpnia funkcję dyrektora przejął ks. dr Stefan Siwiec. W roku szkolnym 1922/23 zdecydowano powołać klasy od I do VIII. Pierwsza matura w języku polskim odbyła się w czerwcu 1923 roku, przystąpiło do niej zaledwie dwóch abiturientów: Bolesław Kominek oraz Emil Otawa z Pszowa. W latach 1935–1937 liczba uczniów wzrosła niemal do 700, co wiązało się z koniecznością zatrudnienia większej liczby nauczycieli, wzrastając z 23 do 30. W 1937 roku wprowadzono kodeks uczniowski, a także utworzono bibliotekę szkolną oraz różnorodne czasopisma, takie jak „Zew Młodzieży” oraz „Jutrzenka”.
II wojna światowa
W 1939 roku szkoła została przekształcona w siedzibę policji, a później otwarto tam niemiecką szkołę. W 1945 roku powstał w niej szpital wojskowy, a po wyzwoleniu Rybnika, umieszczono w niej radziecki oboz etapowy dla Ukraińców wracających z Niemiec. Budynek doznał znacznych zniszczeń i został ogołocony ze sprzętu. W trakcie konfliktu ucierpeli także nauczyciele i uczniowie, z wielu z nich nie wróciło, ginąc na froncie lub w obozach śmierci. Pamięć o nich uhonorowana jest marmurową tablicą umieszczoną wewnątrz placówki.
Okres powojenny
Rok szkolny 1945/46 przyniósł zmianę statusu szkoły na liceum. Przyjęto wtedy 978 uczniów, w tym 256 dziewcząt, co sprawiło, że placówka szybko zaczęła się odbudowywać. Już w 1947 roku obchodzono 25-lecie istnienia szkoły. W 1952 roku dyrekcję objął Jan Drozdowski, a na wniosek prof. Wandy Różańskiej, 10 listopada 1958 roku liceum otrzymało imię Powstańców Śląskich. Niestety, po śmierci Jana Drozdowskiego dyrektorem została mgr Barbara Ostroga.
Lata siedemdziesiąte
W październiku 1972 roku miały miejsce uroczystości związane z 50-leciem szkoły. Dwa lata później pojawiły się pierwsze powojenne numery szkolnego pisma „Jutrzenka”, redagowanego przez uczniów pod nadzorem prof. Tadeusza Kucharczaka.
Lata osiemdziesiąte
23 stycznia 1981 roku na strychu szkoły, z nieznanych przyczyn, wybuchł pożar, w wyniku którego zniszczono dach oraz pomieszczenia na trzecim piętrze. Ewakuacja przebiegła bezproblemowo i nikt nie ucierpiał. Młodzież w tym czasie poprawięczyła naukę w drugim liceum na zmiany, a matura w 1981 roku odbyła się w Teatrze Ziemi Rybnickiej. Wzrastająca liczba uczniów sprawiła, że we wrześniu 1981 roku, po remoncie, zajęcia odbywały się na zmianę. 14 października 1981 roku, mgr Barbara Ostroga przeszła na emeryturę, a dyrektorem została mgr Edyta Korepta. W kolejnych latach szkoła przystąpiła do Krajowego Zespołu Szkół Twórczych oraz Klubu Przodujących Szkół, w 1987 roku odbyły się znaczące inicjatywy kulturalne, takie jak powołanie Chóru Muzyki Dawnej oraz Żeńskiego Chóru „Bel Canto”.
Lata dziewięćdziesiąte
W lipcu 1991 roku mgr Edyta Korepta przeszła na emeryturę, a jej miejsce zajęła mgr Janina Wystub. Ważnym momentem w historii szkoły było obchody 70-lecia, które miały miejsce 26 września 1992 roku, podczas których nadano nową nazwę bibliotece, upamiętniając w ten sposób profesora Alojzego Mańkę. W 1996 roku, po pięcioletniej kadencji, mgr Janina Wystub zakończyła swoją misję w szkole, przekazując dyrekcję mgr Zbigniewowi Tomali. Od 1997 roku stery placówki objął mgr Tadeusz Chrószcz, kontynuując jej wartościowe tradycje edukacyjne.
Szkoła obecnie
W roku 2002 I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku zajmowało 36. miejsce w Polsce, co stanowiło 4. pozycję w województwie śląskim. W minionych latach ta placówka edukacyjna również plasowała się wysoko w zestawieniach, w okręgu rybnickim ustępując jedynie II Liceum Ogólnokształcącemu w Rybniku.
Na podstawie rankingu szkół średnich opracowanego przez Perspektywy, w 2011 roku I LO w Rybniku zajmowało 6. miejsce w województwie śląskim, a także pierwszą lokatę w okręgu rybnickim. Wyniki uczniów na egzaminach dojrzałości od lat są niezwykle satysfakcjonujące, z powodzeniem plasując szkołę w czołówce wśród placówek podległych Delegaturze Kuratorium Oświaty w Rybniku.
Dzięki współpracy z Politechniką Śląską, uczniowie mają wyjątkową możliwość przystąpienia do egzaminu dojrzałości, który jest zintegrowany z egzaminem wstępnym na tę uczelnię. Takie rozwiązanie otwiera przed nimi drzwi do edukacji na poziomie wyższym.
W liceum wprowadzono także interesujące programy nauczania, w tym program DELF, który zapewnia zwiększoną liczbę godzin lekcyjnych języka francuskiego. Innym innowacyjnym przedsięwzięciem jest autorski program EWOK, który obejmuje Elementy Wiedzy o Kulturze. Dla szczególnie uzdolnionych uczniów przygotowane są opcje Indywidualnego Toków Nauczania, co pozwala na dostosowanie procesu edukacji do ich potrzeb i zainteresowań.
Dyrektorzy
Lista dyrektorów I Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Śląskich w Rybniku przedstawia się w poniższy sposób:
- dr Wahner (od powstania gimnazjum w 1910–?),
- dr Münzer (dyrektor do końca 1921),
- prof. Segers (do 5 VII 1922),
- ks. dr Stefan Siwiec (5 VII 1922 – 22 V 1929),
- Piotr Kondziela (22 V 1929 – 1933),
- Stanisław Zdąbłasz (1933–1937),
- Jan Kotajny (1937–1938),
- dr Stanisław Kasztelowicz (1938–1939),
- Florian Nowak (1939),
- Edward Szymański (1945–1952),
- Jan Drozdowski (1952–1959),
- mgr Barbara Ostroga (1959–1981),
- dr Edyta Korepta (1981–1991),
- mgr Janina Wystub (1991–1996),
- mgr Zbigniew Tomala (1996–1997),
- mgr Tadeusz Chrószcz (1997 – nadal).
Znani pedagodzy
W tej szkole nauczyciele odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu przyszłości uczniów. Wśród najbardziej wyróżniających się pedagogów znajduje się dr Edyta Korepta, która wyróżnia się swoją wiedzą i zaangażowaniem w pracę z młodzieżą.
Kolejnym znanym nauczycielem jest Innocenty Libura, który swoją pasję do nauczania dzieli z uczniami już od wielu lat.
Warto także wspomnieć o Tadeuszu Mareszu, ujmującym i pełnym entuzjazmu nauczycielu, oraz o prof. dr hab. Kazimierzu Popiołku, który z pasją i determinacją prowadzi zajęcia z wieloma pokoleniami uczniów.
Wybrani absolwenci
Wśród wybitnych absolwentów I Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Śląskich w Rybniku znajdują się znane postacie z różnych dziedzin, w tym duchowni, artyści, pisarze oraz inni zasłużeni. Oto niektórzy z nich:
Duchowni:
- ks. bp Joseph Ferche (matura 1907),
- ks. bp Józef Gawlina (1914),
- ks. kard. Bolesław Kominek (1923),
- ks. dr Rudolf Adamczyk (1924),
- ks. abp dr Damian Zimoń (1952),
- ks. dr hab. Antoni Reginek (1965).
Muzycy:
- prof. Lidia Grychtołówna (1947),
- prof. Jan Szyrocki (1950),
- prof. Piotr Paleczny (1965),
- Sławomir Chrzanowski (1980), dyrygent,
- Daniel Kaczmarczyk, ps. art. DKA (2000), raper.
Pisarze:
- Wilhelm Szewczyk (1935).
Inni znaczący absolwenci:
- mjr Dominik Ździebło (1933),
- prof. Józef Lepiarczyk (1935),
- Wojciech Czech (1962), Wojewoda Katowicki,
- Dariusz Pawelec (1983), literaturoznawca,
- Piotr Kuczera (1996), Prezydent Miasta Rybnika.
Polegli i zginęli w II wojnie światowej:
- Rudolf Stork (1934),
- Gerard Malcher (1938).
Przypisy
- KatarzynaK. Batora, Dariusz PAWELEC, [w:] Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku [online], www.ppibl.ibl.waw.pl [dostęp 09.10.2023 r.]
- AdamA. Doliba, Historia [online], I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku, 06.09.2015 r. [dostęp 20.07.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Szkoły":
II Liceum Ogólnokształcące im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Rybniku | Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Karola i Antoniego Szafranków w Rybniku | Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych im. Tadeusza Kościuszki w Rybniku | Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Staszica w RybnikuOceń: I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku