Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rybniku

---

Historia

Początki ewangelicyzmu w Rybniku są nierozerwalnie związane z historią Reformacji, która zapoczątkowała rozwój tego wyznania na tych terenach. Niestety, po początkowym rozkwicie, region ten przeżył trudny okres kontrreformacji, co doprowadziło, że w 1629 roku ostatni ewangelicki pastor, ks. Kissovius, był zmuszony do opuszczenia miasta. W rezultacie, działalność Kościoła mogła powrócić do legalności dopiero w 1742 roku, kiedy to Śląsk przeszedł pod rządy pruskie. W drugiej połowie XVIII wieku zaczęła wzrastać liczba ewangelików w Rybniku oraz w jego okolicy.

W kontekście historycznym, król pruski Fryderyk Wielki zobowiązał swojego następcy, Fryderyka Wilhelma, do opieki nad inwalidami wojennymi zranionymi podczas wojen śląskich. Na mocy decyzji Fryderyka Wilhelma, a także na prośbę ówczesnych władz rybnickich, zamek w Rybniku został przekształcony w dom dla inwalidów oraz ich rodzin. W tej przebudowie, którą zaprojektował Franz Ilgner, w 1791 roku odnowiono drewnianą sieciarnię, przeznaczoną wcześniej do suszenia sieci rybackich, by mogła służyć rybnickim ewangelikom.

Od 1788 roku, ewangelicy w Rybniku zaczęli odprawiać nabożeństwa, a pierwszą grupę zborowników tworzyli głównie inwalidzi wojennych oraz ich rodziny. Niestety, w 1796 roku, pierwsza drewniana świątynia spłonęła, ale szybko ją odbudowano. Służyła ona wspólnocie aż do 1853 roku, kiedy to ponowny pożar zniszczył ją na tyle, że nie miała szans na odbudowę, co skłoniło społeczność do decyzji o budowie nowego kościoła. Tak powstała murowana, otynkowana świątynia, znana jako „Kościół Inwalidów” lub, nawiązując do fundatora, kościół Fryderyka Wilhelma.

Warto także zwrócić uwagę na związek rybnickich ewangelików z Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Rybniku, który był początkowo administracyjnie powiązany z parafią w Żorach. Usamodzielnienie nastąpiło w 1853 roku, kiedy to parafia weszła pod zwierzchnictwo nowo utworzonego Ewangelickiego Kościoła Unii Staropruskiej. W okresie międzywojennym parafia ta była częścią Ewangelickiego Kościoła Unijnego na polskim Górnym Śląsku.

Podczas II wojny światowej, w styczniu 1945 roku ks. Christian Schwencker, ostatni przedwojenny duchowny, zmuszony był opuścić Rybnik na skutek rozkazów wojskowych. Po zakończeniu wojny opiekę nad parafią przejął ks. radca Edward Romański, który pełnił tę rolę przez niemal 40 lat. Po nim, przez trzy lata, w Rybniku posługiwał ks. Piotr Mendroch, a później przez półtora roku ks. Waldemar Szajthauer. W lutym 1989 roku proboszczem został ks. ppłk Zbigniew Kowalczyk, który zajmował to stanowisko do 2002 roku, kiedy to przeszedł do duszpasterstwa wojskowego. Następnie, proboszczem parafii został ks. Mirosław Sikora. Od 25 listopada 2022 roku, tymczasowe zarządzenie nad parafią objął ks. Henryk Reske, proboszcz parafii w Orzeszu, aż do 31 sierpnia 2023 roku. Obecnie, od 1 września 2023 roku, administratorem parafii jest ks. Michał Matuszek, który wcześniej posługiwał w parafii w Ustroniu.

Duszpasterze

Historia duszpasterzy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Rybniku sięga wielu lat i obfituje w znaczące postacie, które pełniły tę ważną rolę w życiu wspólnoty.

• 1629 – ks. Kissovius,
• 1791–1796 – ks. Carl Wilhelm Naglo,
• 1769 – ks. Klar,
• 1849 – ks. Wolf,
• 1853 – ks. Heinrich,
• 1877 – ks. Hübner,
• 1879 – ks. Schulze,
• 1882 – ks. Eberlein,
• 1889-1890 – ks. Max Braun,
• 1890–1892 – ks. Sorof,
• 1892–1926 – ks. Paul Reinhold,
• 1926–1936 – ks. Christian Schwencker,
• 1936–1937 – ks. Adolf Zielke,
• 1937–1939 – ks. Robert Fiszkal,
• 1939–1941 – ks. Heinrich Gerhardt,
• 1942–1945 – ks. Christian Schwencker,
• 1945–1984 – ks. Edward Romański,
• 1985–1988 – ks. Piotr Mendroch,
• 1988–1989 – ks. Waldemar Szajthauer,
• 1989–2002 – ks. ppł Zbigniew Kowalczyk,
• 2002–2022 – ks. Mirosław Sikora,
• 2022–2023 – ks. Henryk Reske,
• od 2023 – ks. Michał Matuszek,
• w latach 1935–1938 polskim prefektem w Rybniku był ks. Ryszard Danielczyk.

Duszpasterze ci przyczyniali się do duchowego rozwoju i wzmacniania wspólnoty, mając znaczący wpływ na jej historię. Warto wspomnieć, że kadencje niektórych z nich były długotrwałe, co świadczy o ich zaangażowaniu i zaufaniu, jakim cieszyli się wśród parafian.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rybniku

---