Zebrzydowice, znane również pod nazwą Seibersdorf w języku niemieckim oraz historyczną formą Zybrzydowice, to interesująca dzielnica Rybnika. Ta lokalizacja, osiedlająca około 3,3 tysiąca osób, znajduje się w zachodniej części miasta.
Dzieje Zebrzydowic sięgają roku 1973, kiedy to zostały one włączone w granice Rybnika, wcześniej przynależąc do gminy Jejkowice.
Historia
Zebrzydowice swoją nazwę zawdzięczają rodzinie Zebrzydowskich, którzy byli dawnymi właścicielami tej miejscowości. Istnieje przypuszczenie, że ta sama rodzina posiadała również inne Zebrzydowice, które znajdowały się w rejonie Cieszyna. W XVII wieku wieś przeszła w ręce Jana Niewiadomskiego, jednak przyczyny tego przejęcia nie są do końca jasne. Spekuluje się, że mogło to być związane z długami karcianymi.
Mieszkańcy Zebrzydowic regularnie uczestniczyli w niedzielnych mszach w kościołach w Rybniku, z których ostatnim był kościół św. Józefa na Smolnej. Z czasem zaczęli być związani z parafią w Jejkowicach. Po zakończeniu działań drugiej wojny światowej w tej miejscowości zbudowano nowy kościół, który zlokalizowano w pobliżu granicy Zebrzydowic, a dziś mieści się on w ich granicach administracyjnych.
W 1908 roku Alojzy Prus, działacz narodowy z Rybnika, stał się właścicielem tzw. „zebrzydowickiego zameczku”. Miejsce to szybko wypromowało się jako centrum spotkań dla polskich działaczy politycznych oraz kulturalnych z całego powiatu rybnickiego. Dzięki jego wpływowi w Zebrzydowicach zaczęły powstawać różnorodne organizacje i stowarzyszenia narodowe, w tym „Towarzystwo Polek” oraz oddział Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Istniały również przejawy „manifestu polskości” w tamtejszej szkole, która w 1920 roku doświadczyła protestu dzieci, które odmówiły nauki w języku niemieckim.
Po przeprowadzonym plebiscycie w 1922 roku wieś została włączona do Polski. Od 1973 roku Zebrzydowice funkcjonują jako dzielnica Rybnika, stając się integralną częścią tego regionu.
Sport
W Zebrzydowicach, znanych z bogatej historii sportowej, powstało wiele organizacji służących aktywności fizycznej. Już w 1908 roku rozpoczęła działalność jedna z pierwszych lokalnych grup, czyli oddział Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Na czele tej inicjatywy stanął Wincenty Świench jako prezes, a naczelnikiem był Józef Jasicki.
Obecnie, Zebrzydowice mogą poszczycić się trzema zróżnicowanymi trasami rowerowymi, które sprzyjają aktywnemu spędzaniu czasu na świeżym powietrzu. Warto je wymienić:
- 2 Szlak Początków Górnictwa Węglowego (zielona),
- 3 Szlak im. O.Michalika (czerwona),
- 5 Szlak Pielgrzymkowy (żółta).
Edukacja
W centralnej lokalizacji Zebrzydowic można znaleźć Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 12 w Rybniku, który mieści się pod adresem ul. Buhla 3.
Komunikacja
W dzielnicy zlokalizowane są szesnaście przystanków autobusowych obsługiwanych przez Komunikację miejską w Rybniku. Dzięki temu mieszkańcy mają dogodny dostęp do transportu publicznego, co umożliwia sprawne poruszanie się po okolicy.
Wśród przystanków wyróżniają się:
- Rybnik Zebrzydowice ul.Zebrzydowicka (linie: 1, 26, 27, 28, 29, 36),
- Rybnik Zebrzydowice Kasztanowa, ul.Graniczna (linia 24),
- Rybnik Zebrzydowice Las, ul.Graniczna (linia 24),
- Rybnik Zebrzydowice Myto, ul.Zebrzydowicka (linie: 1, 24, 26, 27, 28, 29, 36),
- Rybnik Zebrzydowice Przedmieście, ul.Przedmieście (linia 24),
- Rybnik Zebrzydowice Szkoła, ul.Zebrzydowicka (linie: 1, 24, 26, 27, 28, 29, 36).
Zabytki
W tej dzielnicy można znaleźć wiele interesujących obiektów zabytkowych, które świadczą o jej bogatej historii i kulturze. Oto niektóre z nich:
- Zebrzydowicki zameczek – to dawny budynek dworski, który w początkach XX wieku pełnił rolę centrum polityczno-kulturalnego, będącego miejscem skupiającym polskich działaczy narodowych, określanej jako dawna „kuźnia polskości”,
- Kościół pw. Matki Bożej Szkaplerznej i św. Piusa X,
- Murowana kaplica przydrożna,
- Sala Królestwa Świadków Jehowy.
Przypisy
- Rybnik - MAPA ROWEROWA [online], Punkt Informacji Miejskiej halo!Rybnik [dostęp 04.08.2023 r.]
- Rozkład jazdy KMR Rybnik [online], rozklad.km.rybnik.pl [dostęp 04.08.2023 r.]
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIV [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 14.07.2023 r.]
- Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 12 w Rybniku [online], zsp12.miastorybnik.pl [dostęp 14.07.2023 r.]
- Rybnik.eu - Serwis Miejski – (26) Zebrzydowice
- Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 03.06.2017 r.]
- Wincenty Ogrodziński 1937 ↓, s. 244.
- Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325
- Rybnik.eu
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Buglowiec (Rybnik) | Golejów (Rybnik) | Kuźnia Ligocka | Ligota (Rybnik) | Ligota-Ligocka Kuźnia | Maroko-Nowiny | Świercze (Rybnik) | Wielopole (Rybnik) | Radziejów (Rybnik) | Wawok | Wrzosy (Rybnik) | Śródmieście (Rybnik) | Strąkowiec (Rybnik) | Stawiska (Rybnik) | Północ (Rybnik) | Popielów (Rybnik) | Piaski (Rybnik) | Nowy Dwór (Rybnik) | Niewiadom Dolny | Nacyna (Rybnik)Oceń: Zebrzydowice (Rybnik)