Wielopole, znane również pod niemiecką nazwą Wielepole, to interesująca dzielnica Rybnika, usytuowana na północ od jego serca, przy Drodze krajowej nr 78. Mieszka tutaj około 1800 osób, co nadaje temu obszarowi charakter lokalnej społeczności.
W obrębie Wielopola można znaleźć wiele istotnych miejsc, w tym kościół pw. św. Katarzyny i Matki Boskiej Różańcowej, który jest ważnym zabytkiem historycznym datowanym na 1534 rok. Ciekawostką jest to, że kościół ten został przeniesiony z pobliskich Gierałtowic, co świadczy o bogatej historii regionu.
Warto także wspomnieć, że w latach 1945–1954 Wielopole pełniło funkcję siedziby gminy o tej samej nazwie. Z kolei od 1973 roku, zgodnie z administracyjnymi zmianami, stało się integralną częścią miasta Rybnika, co przyczyniło się do dalszego rozwoju tej dzielnicy.
Nazwa
Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego, etymologia nazwy miejscowości wskazuje na połączenie dwóch polskich wyrazów: „wiele” oraz „pole”. To oznacza miejsce, gdzie znajduje się duża liczba pól. W swoim znaczącym dziele, które dotyczy nazw miejscowości regionu Śląska, opublikowanym w 1888 roku we Wrocławiu, Adamy wymienia jako najstarszą nazwę Wielepole, przytaczając jej znaczenie jako „Grosfeld”, co w języku polskim tłumaczy się jako „Wielkie pole”.
Dodatkowo, w alfabetycznym spisie miejscowości na Śląsku, który został wydany przez Johanna Knie w 1830 roku, wieś ta jest wymieniana pod polską nazwą Wielopołe.
Historia kościoła w Wielopolu
Drewniana świątynia parafialna poświęcona św. Katarzynie została wzniesiona na mocy fundacji Stanisława Dąbrówki w roku 1534. Początkowo zlokalizowana była w Gierałtowicach i zbudowana w technice zrębowej na planie dwudzielnym. Kościół obejmuje trójbocznie zamknięte prezbiterium (orientowane) z dobudowaną zakrystią oraz szerszą nawą. Kolejna ważna data to 1844 rok, kiedy to cieśla Mateusz Pindur z Chudowa dobudował do kwadratowej nawy wieżę o konstrukcji słupowej, nawiązując tym samym do tradycyjnych dzwonnic.
W roku 1976 świątynia z Gierałtowic została przeniesiona do Wielopola, gdzie znajduje się do dziś. Wnętrze kościoła jest dostępne przez dwa wejścia – frontowe, z drzwiami ozdobionymi gotyckimi okuciami, oraz boczne, od nawy, które wprowadza do małej kruchty zbudowanej na słupie. Prezbiterium oraz nawa mają odrębne siodłowe dachy pokryte gontem, a nad wyższym dachem nawy znajduje się smukła wieżyczka na sygnaturkę, która dodaje całej konstrukcji lekkości i elegancji. Kościół przeszedł wielokrotne odnawianie – zarówno w XVII wieku, jak i remonty w XX wieku, podczas których odkryto cenną polichromię patronową z około 1534 roku, wykonaną na deskowanym stropie.
Wśród różnorodnych motywów tej polichromii można dostrzec orły piastowskie, umieszczone w gotyckich tarczach, a także postać patronki kościoła. Tylna część nawy posiada chór muzyczny, oparty na czterech słupach, w którym ulokowane są nowoczesne organy elektroniczne. Obecnie wnętrze nie posiada dawnego, wartościowego wyposażenia, które wcześniej obejmowało m.in. zabytkowe ołtarze, ambonę oraz unikatowe renesansowe ławki z „wyciągami”. Warto również zwrócić uwagę na zabytkowy obraz św. Katarzyny z 1828 roku, namalowany przez Franciszka Froemla z Moraw, a także wspomnianą wcześniej polichromię patronową z późnego gotyku.
Na ścianach, pokrytych nowoczesną boazerią, umieszczono obrazy stacyjne Męki Pańskiej z polskimi napisami pochodzącymi z 1841 roku (malarz T. Pulczyk). Kościół w Wielopolu stanowi obecnie najstarszy zachowany zabytek drewnianego budownictwa na ziemi rybnickiej. Dzięki najstarszej zachowanej polichromii patronowej w województwie śląskim, miejsce to ma szczególne znaczenie dla lokalnego dziedzictwa kulturowego oraz jego dalszego rozwoju.
Historia parafii
Historia Wielopola sięga XIII wieku, kiedy to po raz pierwszy wzmiankowano tę miejscowość w dokumentach z 1311 roku. W 1972 roku podczas wizytacji parafii św. Antoniego w Rybniku, wydano zalecenie dotyczące prowadzenia katechizacji w tej dzielnicy. Kluczowym momentem dla rozwoju życia religijnego było powstanie przydrożnej kapliczki Matki Boskiej Różańcowej, której budowa datowana jest na koniec XVIII wieku. Mimo niewielkich wymiarów, kapliczka ta zyskała ogromne znaczenie dla lokalnej społeczności.
Dnia 24 czerwca 1975 roku, ks. Rzerzucha został mianowany rektorem kaplicy, co świadczy o rozwoju działalności duszpasterskiej. Warto zauważyć, że 16 września tego samego roku uzyskano pozwolenie na przeniesienie zabytkowego drewnianego kościoła św. Katarzyny z Gierałtowic do Wielopola. Również 17 grudnia 1976 roku uznano w Wielopolu stację duszpasterską, co w dalszej kolejności przyczyniło się do rozwinięcia działalności religijnej w tej okolicy.
Już dwa dni później, biskup katowicki Herbert Bednorz poświęcił kościół na nowym miejscu, co symbolizowało początek nowego etapu w historii lokalnej parafii. Z dniem 27 lutego 1977 roku, Wielopole zyskało formalny status parafii, co umocniło jego rolę w regionie oraz wśród mieszkańców.
Przypisy
- Rybnik.eu – Serwis Miejski.
- Rybnik.eu – Serwis Miejski – Wielopole.
- HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 75.
- Knie 1830, s. 846.
- Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Radziejów (Rybnik) | Wawok | Paruszowiec-Piaski | Stodoły (Rybnik) | Kłokocin | Boguszowice Stare | Niewiadom | Raszowiec | Ochojec (Rybnik) | Zamysłów (Rybnik) | Świercze (Rybnik) | Maroko-Nowiny | Ligota-Ligocka Kuźnia | Ligota (Rybnik) | Kuźnia Ligocka | Golejów (Rybnik) | Buglowiec (Rybnik) | Zebrzydowice (Rybnik) | Wrzosy (Rybnik) | Śródmieście (Rybnik)Oceń: Wielopole (Rybnik)