Andrzej Wyglenda

Andrzej Wyglenda, urodzony 4 maja 1941 roku w Rybniku, to postać, która łączy w sobie pasję do sportu oraz zaangażowanie w politykę. Jako żużlowiec zdobył uznanie w polskim sporcie, a jego kariera sportowa przekształciła się w działalność trenerską, gdzie również odnosił sukcesy.

Wyglenda był poseł na Sejm PRL w latach 1985–1989, reprezentując Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą (PZPR). Jego multifunkcjonalność w różnych dziedzinach sprawiła, że stał się osobą rozpoznawalną nie tylko na torze żużlowym, ale również na arenie politycznej.

Życiorys

Życie prywatne

Andrzej Wyglenda, ojciec Wojciecha Wyglendy, był również związany z żużlem. Wykształcenie zdobył w zasadniczej szkole zawodowej jako ślusarz. W 1959 roku rozpoczął pracę w Rybnickiej Fabryce Wyrobów Metalowych „Huta Silesia”, a w 1961 roku przeszedł do Kopalni Węgla Kamiennego „Dębieńsko”, gdzie przez następne dziesięć lat pełnił funkcję ślusarza. Kolejny etap jego kariery zawodowej to Kopalnia Węgla Kamiennego „Zofiówka” (1971-1974), a następnie Kopalnia Węgla Kamiennego „Pniówek” (1974-1978). W 1978 roku podjął pracę w Kopalni Węgla Kamiennego „Jankowice”.

Kariera sportowa

Andrzej był wychowankiem Górnika Rybnik, gdzie jego umiejętności żużlowe rozwijał Józef Wieczorek, przy wsparciu Joachima Maja oraz Stanisława Tkocza. Licencję żużlową uzyskał w 1959 roku. Swoją przygodę z wyścigami rozpoczął 24 kwietnia 1960 roku podczas meczu Rybnika z Lesznem, zdobywając jeden punkt. Niestety, karierę sportową przerwał poważny wypadek, który miał miejsce 2 maja 1976 roku na ćwierćfinale Złotego Kasku w Bydgoszczy, gdzie doznał kompresyjnego złamania kręgosłupa w wyniku kolizji z zawodnikiem z Gdańska, Stanisławem Kowalskim. Długotrwała rehabilitacja nie przyniosła pozytywnych skutków – komisja pod przewodnictwem doktora Drozda orzekła o całkowitym zakazie uprawiania sportu przez Andrzeja.

W ciągu swojej kariery zdobył 13 medali w Drużynowych Mistrzostwach Polski, w tym dziewięć złotych (1962–1968, 1970, 1972), jeden srebrny (1961) oraz trzy brązowe (1969, 1971, 1974). Był także siedmiokrotnym finalistą i sześciokrotnym medalistą Drużynowych Mistrzostw Świata – sięgając po złoto trzykrotnie (1965–1966, 1969), srebro raz (1967) oraz dwa brązowe medale (1968, 1971). W rozgrywkach Indywidualnych Mistrzostw Świata również odnosił sukcesy, zajmując ósme miejsce w 1970 roku we Wrocławiu. Z kolei w 1967 roku zdobył tytuł nieoficjalnego Mistrza Europy i był Mistrzem Świata Par z Rybnika w 1971 roku.

Wyglenda to jedenastokrotny finalista i siedmiokrotny medalista Indywidualnych Mistrzostw Polski – czterokrotnie sięgając po złoto (1964, 1968–1969, 1973), dwukrotnie srebro (1965, 1970) oraz raz brąz (1971). Jako zawodnik Złotego Kasku również odnosił sukcesy, zdobywając złoty medal w 1964 oraz cztery brązowe medale (1966–1967, 1969–1970). W 1970 roku wygrał Memorial Alfreda Smoczyka. W Pucharze ROW zdobył pięć medali, w tym trzy złote (1966, 1968, 1970) oraz dwa srebrne (1963 i 1964 z Górnikiem Rybnik). Brał także udział w Memoriale Raniszewskiego, zdobywając srebro w 1965 roku.

Kariera trenerska

Po zakończeniu kariery sportowej, w latach 1978–1985 pełnił rolę trenera drużyny ROW Rybnik, z którą zdobył srebrny medal DMP w 1980 roku. Andrzej odegrał istotną rolę w rozwoju młodych żużlowców, takich jak Jerzy Wilim, Piotr Pyszny, Grzegorz Szczepanik, Stanisław Kilian, Andrzej Węgrzyk, Jan Nowak, Krystian Fros, Mieszysław Kmieciak, Bronisław Klimowicz, Piotr Brachmański, Ryszard Szymański, Marian Gluecklich oraz Antoni Skupień.

Działalność polityczna

Andrzej Wyglenda stał się pionierem wśród żużlowców, zostając pierwszym byłym zawodnikiem, który po zakończeniu kariery sportowej zasiadł w polskim parlamencie. Jego mandat posła na Sejm IX kadencji przypadł na okres od 13 października 1985 do 5 czerwca 1989 roku.

Osiągnięcia

Indywidualne mistrzostwa świata na żużlu

Sezon	Miasto	Ranga	Miejsce	Punkty
1964	Wrocław Göteborg	Finał Europejski Finał światowy	6 12	10 4
1965	Slaný Londyn	Finał Europejski Finał światowy	6 15	9 2
1966	Slaný	Finał Kontynentalny	13	3
1967	Wrocław Londyn	Finał Europejski Finał światowy	1 15	14 2
1968	Ufa	Finał Kontynentalny	11	7
1969	Olching Londyn	Finał Europejski Finał światowy	5 15	9 2
1970	Wrocław	Finał światowy	8	7
1971	Gorzów Wielkopolski	Półfinał Kontynentalny	10	7
1972	Bydgoszcz	Półfinał Kontynentalny	Nie wystąpił z powodu problemów zdrowotnych	–
1973	Chorzów	Finał światowy	Rezerwowy	0
1975	Olching	Półfinał Kontynentalny	16	0

Źródło

Drużynowe mistrzostwa świata na żużlu

Rok	Lokalizacja	Typ	Pozycja	Zdobyte punkty
1964	Abensberg	Finał światowy	4	8 (Cała drużyna 16)
1965	Kempten	Finał światowy	1	11 (Cała drużyna 38)
1966	Wrocław	Finał światowy	1	11 (Cała drużyna 41)
1967	Malmö	Finał światowy	2	9 (Cała drużyna 26)
1968	Londyn	Finał światowy	3	2 (Cała drużyna 19)
1969	Rybnik	Finał światowy	1	11 (Cała drużyna 31)
1970	Slaný	Finał Kontynentalny	2	9 (Cała drużyna 29)
1971	Wrocław	Finał światowy	3	2 (Rez.) (Cała drużyna 19)

Źródło

Mistrzostwa świata par na żużlu

Rok	Lokalizacja	Typ	Pozycja	Zdobyte Punkty
1971	Rybnik	Finał Mistrzostw Świata	1	15 (3,3,2x,2x,2x,3 tzw. Płatny Komplet) (Cała ekipa 30)

Źródło

Drużynowe mistrzostwa Polski na żużlu – sezon zasadniczy

Sezon	Klub	Miejsce	Liga	Średnia/bg	Średnia/mc	Punkty	Bonusy	Łącznie	Komplety	Biegi	Mecze
1960	Górnik Rybnik	5	I Liga	0,759	2,000	18	4	22	–	29	9
1961	Górnik Rybnik	_	I Liga	1,512	3,923	51	14	65	1 – (1 pł.)	43	13
1962	Górnik Rybnik	_	I Liga	1,911	6,429	90	17	107	–	56	14
1963	Górnik Rybnik	_	I Liga	2,321 (9)	7,857 (20)	110 (16)	20	130 (5)	1 – (1 pł.)	56	14
1964	Górnik Rybnik	_	I Liga	2,600 (1)	10,182 (6)	112 (13)	5	117 (15)	6 (1) – (2 pł.)	45	11
1965	ROW Rybnik	_	I Liga	2,609 (4)	10,000 (7)	110 (13)	10	120 (12)	2 – (1 pł.)	46	11
1966	ROW Rybnik	_	I Liga	2,808 (1)	10,231 (4)	133 (6)	13	146 (1)	7 (1) – (5 pł.)	52	13
1967	ROW Rybnik	_	I Liga	2,700	9,900	99	9	108	3 – (2 pł.)	40	10
1968	ROW Rybnik	_	I Liga	2,362	9,214	129	8	137	4 – (2 pł.)	58	14
1969	ROW Rybnik	_	I Liga	2,610	10,929	153	1	154	3	59	14
1970	ROW Rybnik	_	I Liga	2,604	10,154	132	6	138	3 – (1 pł.)	53	13
1971	ROW Rybnik	_	I Liga	2,621	10,571	148	4	152	5 – (2 pł.)	58	14
1972	ROW Rybnik	_	I Liga	2,349	8,364	92	9	101	3 – (2 pł.)	43	11
1973	ROW Rybnik	4	I Liga	2,288	8,786	123	12	135	3	59	14
1974	ROW Rybnik	_	I Liga	2,273	8,545	94	6	100	2 – (1 pł.)	44	11
1975	ROW Rybnik	6	I Liga	2,129	8,036	112,5	11	123,5	1 – (1 pł.)	58	14
1976	ROW Rybnik	7	I Liga	2,700	12,000	24	3	27	–	10	2

W nawiasie miejsce w danej kategorii w danym sezonie (śr/b oraz śr/m – przy założeniu, że zawodnik odjechał minimum 50% spotkań w danym sezonie)

Podsumowanie wyników w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce w sezonie zasadniczym:

Sezony	Średnia/bg	Średnia/mc	Punkty	Bonusy	Łącznie	Komplety	Biegi	Mecze
17	2,327	8,567	1730,5	152	1882,5	44 (21 płatnych)	809	202

Źródło

Indywidualne mistrzostwa Polski na żużlu

1963 – Rybnik – 7. miejsce – 9 pkt → wyniki,
1964 – Rybnik – 1. miejsce – 14 pkt → wyniki,
1965 – Rybnik – 2. miejsce – 14 pkt → wyniki,
1966 – Rybnik – 6. miejsce – 9 pkt → wyniki,
1967 – Rybnik – 6. miejsce – 8 pkt → wyniki,
1968 – Rybnik – 1. miejsce – 14 pkt → wyniki,
1969 – Rybnik – 1. miejsce – 14 + 3 pkt → wyniki,
1970 – Gorzów Wielkopolski – 2. miejsce – 12 pkt → wyniki,
1971 – Rybnik – 3. miejsce – 12 + 3 pkt → wyniki,
1972 – Leszno – ćwierćfinał – 9 pkt (nie występuje w półfinale pomimo awansu) → wyniki,
1973 – Rybnik – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki,
1974 – Gorzów Wielkopolski – 14. miejsce – 2 pkt → wyniki,
1975 – Lublin – 15. miejsce – 2 pkt → wyniki.

Źródło

Mistrzostwa Polski par klubowych na żużlu

1973 – 3. miejsce → wyniki,
1975 – Leszno – 3. miejsce – 9 pkt (para 19 pkt) → wyniki.

Turniej o Złoty Kask

1964 – 1. miejsce – 65 pkt → wyniki,
1965 – 5. miejsce – 62 pkt → wyniki,
1966 – 3. miejsce – 52 pkt → wyniki,
1967 – 3. miejsce – 61 pkt → wyniki,
1968 – 5. miejsce – 55 pkt → wyniki,
1969 – 3. miejsce – 60 pkt → wyniki,
1970 – 3. miejsce – 68 pkt → wyniki,
1971 – 9. miejsce – 40 pkt → wyniki,
1973 – 10. miejsce – 51 pkt → wyniki,
1975 – 7. miejsce – 48 pkt → wyniki.

Memoriał Alfreda Smoczyka w Lesznie

1963 – 4. miejsce – 8 pkt → wyniki,
1970 – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki,
1974 – 6. miejsce – 11 pkt → wyniki,
1975 – 12. miejsce – 5 pkt → wyniki.

Puchar ROW

1961 – Rybnik – 8. miejsce – 5 pkt → wyniki,
1962 – Rybnik – 11. miejsce – 2 pkt → wyniki,
1963 – Rybnik – 2. miejsce – 9 pkt → wyniki,
1964 – Rybnik – 2. miejsce – 2 pkt → wyniki,
1966 – Rybnik – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki,
1967 – Rybnik – 13. miejsce – 1 pkt → wyniki,
1968 – Rybnik – 1. miejsce – 14 + 3 pkt → wyniki,
1969 – Rybnik – 15. miejsce – 3 pkt → wyniki,
1970 – Rybnik – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki,
1971 – Rybnik – 13. miejsce – 4 pkt → wyniki,
1973 – Rybnik – 6. miejsce – 10 pkt → wyniki,
1974 – Rybnik – 16. miejsce – 1 pkt → wyniki,
1975 – Rybnik – 7. miejsce – 8 pkt → wyniki.

Memoriał Zbigniewa Raniszewskiego

1965 – Bydgoszcz – 2. miejsce – 14 pkt → wyniki,
1970 – Bydgoszcz – 5. miejsce – 9 pkt → wyniki.

Przypisy

Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM VII (1973–1975). 2015. ISBN 978-83-63087-60-9.
Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM VI (1970–1972). 2015. ISBN 978-83-63087-44-9.
Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM V (1966–1969). 2014. ISBN 978-83-63087-36-4.
Wiesław Dobruszek: Żużlowy leksykon ligowy Tom IV (1963–1966). Leszno: Firma wydawnicza „Danuta”, 2013. ISBN 978-83-63087-28-9.
Wiesław Dobruszek: Żużlowy leksykon ligowy Tom III (1959–1962). Leszno: Firma Wydawnicza „Danuta”, 2013. ISBN 978-83-63087-20-3.
Wiesław Dobruszek: Drużynowe Mistrzostwa Świata (1959–1978). ISBN 978-83-63087-56-2.
Wiesław W. Dobruszek, Żużlowe Mistrzostwa Tom VI (IMP 1969–1985), 2010, ISBN 978-83-929223-4-6.
Wiesław W. Dobruszek, Żużlowe Mistrzostwa Tom 5 (IMP 1932–1968), 2009, ISBN 978-83-924670-8-3.
Wiesław W. Dobruszek, Żużlowy Leksykon Ligowy Tom VIII (1976-1978), 2016, ISBN 978-83-63087-73-9.
Stefan Smołka: Asy żużlowych torów – Antoni Woryna. Leszno: Firma wydawnicza „Danuta”, 2011, ISBN 978-83-929223-2-2.
Stefan Smołka: Asy Żużlowych Torów Andrzej Wyglenda. Leszno: Firma Wydawnicza „Danuta”, 2007. ISBN 978-83-924670-1-4.

Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":

Oceń: Andrzej Wyglenda

★★★★★

Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:16

Odznaczenia
Data i miejsce urodzenia	4 maja 1941 Rybnik
Kariera seniorska	1960–1976 ROW (Górnik) Rybnik
Dorobek medalowy	Mistrzostwa świata: złoto 1965, 1966, 1969 (żużel, drużynowo), złoto 1971 (żużel, pary), srebro 1967 (żużel, drużynowo), brąz 1968, 1971 (żużel, drużynowo)