Orzepowice

---

Nazwa

Pierwotna nazwa miejscowości Ożepowice ma swoje korzenie prawdopodobnie w słowie Ożep, które jest jedną ze staropolskich form imienia Józef. Inna teoria dotycząca etymologii tej nazwy wskazuje na możliwe powiązanie z żupami, gdzie wydobywano sól. Interesujący fakt to, że w pobliskim lesie można znaleźć strumyk, który nie zamarza zimą; miejsce to wskazuje na dawną lokalizację żup solnych.

Historyczne dokumenty wskazują, że obecna dzielnica Rybnika została uznana za osobną miejscowość już w roku 1614, kiedy to występowała pod nazwą Ożepowice. W 1659 roku nazwa zmieniła się na Orzupowice.

Jak wynika z wykazu daniny missalia, znanego jako „Missalia Parochia Rybniciensis Anno Domini”, w kolejnych latach nazwa wsi ulegała zmianom, które przedstawione są w poniższej tabeli:

Nazwa	Okres
Orzpowice	przed 1717
Ozipowice	1717
Ozipowicze	1718
Ozipowicz	1719
Ozypowice	1734
Ozupowitz	1736
Ozypowicze	1737

Historia

W dniu 1 września 1939 roku, w wyniku działań wojennych, Wojsko Polskie podjęło decyzję o wysadzeniu mostu nad rzeką Nacyną. W trakcie jego odbudowy, polski oddział, który ukrywał się w okolicy, zastrzelił dwóch robotników. Byli to mieszkańcy wsi, którzy zostali zmuszeni przez niemieckie władze do pracy przy odbudowie uszkodzonej infrastruktury.

W dniu 24 stycznia 1945 roku, podczas tragicznych wydarzeń związanych z ewakuacją więźniów obozu oświęcimskiego, niemieccy żołnierze zastrzelili 13 z nich. Ich ciała zostały następnie zakopane w lesie, na granicy z Jejkowicami, obok 19 innych więźniów, którzy zostali zamordowani w tej miejscowości.

Po roku 1945, Orzepowice wraz z Golejowem, Ochojcem oraz Wielopolem stały się częścią gminy zbiorowej Wielopole. Na przełomie lat 40. i 50. istniała także gmina Orzepowice, która funkcjonowała przez pewien czas. W 1973 roku Orzepowice zostały przekształcone w dzielnicę Rybnika.

Studzienka

W malowniczym lesie przy ulicy Borki możemy natknąć się na niezwykły krzyż oraz źródełko pełne czystej wody. Choć historia tego miejsca nie została w pełni udokumentowana, krążą fascynujące legendy, które przyciągają uwagę zwiedzających.

Pierwsza z nich opowiada o tragicznym wydarzeniu, w którym ksiądz, niosący Najświętszy Sakrament, padł ofiarą zabójstwa. W momencie zbrodni, według legendy, woda miała wytrysnąć z cudownego źródełka, co wzbudziło wśród okolicznych mieszkańców wiarę w jego magiczne właściwości.

Druga legenda mówi o ludziach, którzy w XIX wieku, podczas straszliwej zarazy, postanowili postawić krzyż w tym wzruszającym miejscu. Zanosili modły o ochronę przed epidemią, obiecując jednocześnie coroczne pielgrzymki do źródełka w dniu, w którym pojawia się krzyż.

Ostatnia z legend dotyczy średniowiecznego księcia raciborskiego, który przejeżdżał przez te okolice w mroźny dzień. O dziwo, źródełko nie zamarzło, co księcia urzekło na tyle, że zdecydował się uczcić to wydarzenie, stawiając krzyż w tym właśnie miejscu.

Obecnie Studzienka jest częścią parafii w Orzepowicach, gdzie przeszła renowację i została uroczyście poświęcona 25 maja 2014 roku, stanowiąc tym samym miejsce pielgrzymek dla wielu wiernych.

Szkoła podstawowa

W 1777 roku w Orzepowicach powstała pierwsza szkoła, do której uczęszczały dzieci z pobliskich miejscowości. Początkowe lata nauki miały miejsce w budynku prywatnym, który znajdował się w pobliżu obecnego kościoła. Z czasem placówka przeniosła się do innego obiektu, który dzisiaj pełni rolę przedszkola, a obecnie jest siedzibą Przychodni NFZ.

W 1913 roku zrealizowano budowę nowej szkoły, co stanowiło istotny krok w rozwoju edukacji w regionie. Jednak w 1980 roku szkoła musiała zostać zamknięta, a uczniowie kontynuowali naukę w Rybnickiej Kuźni (SP 15). Dopiero w 1990 roku, po gruntownym remoncie, otwarto ponownie placówkę pod numerem 32. Do istniejącego budynku dobudowano nowoczesną salę gimnastyczną, co znacznie wpłynęło na komfort i jakość zajęć.

Rok 2008 był znaczący dla szkoły, gdyż obchodziła ona jubileusz 95-lecia swojej działalności. Natomiast w 2012 roku miała miejsce istotna zmiana strukturalna — szkoła została połączona z przedszkolem, tworząc Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 7. W wyniku tej reorganizacji nastąpiła także zamiana budynków z Zespołem Medycznych Szkół Policealnych Województwa Śląskiego, który mieści się w Rybniku przy ul. Borki.

Turystyka

Dzielnica Orzepowice, usytuowana pomiędzy dwiema rybnickimi rzekami – Rudą i Nacyną, a także Zalewem Rybnickim oraz zbiornikiem Orzepowice, przyciąga miłośników aktywnego wypoczynku. Zalew Rybnicki oraz pobliskie tereny oferują idealne warunki do uprawiania sportów wodnych.

Turystyka w tym regionie jest dynamicznie rozwijana, a przez Orzepowice przebiegają różnorodne szlaki turystyczne oraz rowerowe. Na przystani żeglarskiej funkcjonują kluby, które zachęcają do zgłębiania tajników żeglarstwa, a na przyległym Zalewie organizowane są spływy kajakowe, co umożliwia aktywne obcowanie z naturą.

Interesującym punktem jest również fakt, że do 2008 roku na ulicy Długiej rosła majestatyczna topola kanadyjska, której obwód pnia wynosił około 420 cm i miała przeszło 150 lat.

W Orzepowicach czekają także piękne trasy widokowe, w tym Bulwary nad Nacyną oraz Bulwary nad Zalewem Rybnickim, gdzie można podziwiać malownicze otoczenie i relaksować się na łonie natury.

Jednym z popularnych szlaków turystycznych jest Szlak Morza Rybnickiego, który rozciąga się na 22,5 km, prowadząc przez takie miejsca jak Rybnik oraz Stodoły oraz Kamień, dając turystom szansę na odkrycie uroków okolicy.

Demografia

W prezentacji miasta Orzepowice szczególnie wyróżnia się aspekt związany z demografią, który dostarcza istotnych informacji na temat liczby mieszkańców w różnych okresach historycznych. W tabeli przedstawionej poniżej można zauważyć, jak liczba ta zmieniała się na przestrzeni lat.

Rok Liczba mieszkańców 1799 76 1855 297 1861 341 1880 399 1885 420 1910 903 1926 898 1931 1317 1999 2639 2008 3200 2021 3705

W dzielnicy

W obszarze tej dzielnicy można odnaleźć wiele interesujących miejsc oraz instytucji, wśród których wyróżniają się:

• zespół szpitalny „Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Nr 3 w Rybniku”, którego budowę rozpoczęto w 1973 roku. Po przerwie w latach 90. projekt został przywrócony, a sam szpital oddano do użytku w 2000 roku. Na jego terenie znajduje się także kaplica szpitalna pw. Krzyża Świętego,
• Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Floriana, który jest pięknym przykładem architektury sakralnej,
• Szkoła Podstawowa nr 32 im. Alfreda Szklarskiego, która kształci młodsze pokolenia,
• Przedszkole nr 35 „Bajkowa Łąka”, urządzające zajęcia dla najmłodszych mieszkańców,
• kapliczka pw. św. Floriana, usytuowana przy ul. Rudzkiej, będąca miejscem modlitwy i refleksji,
• Zespół Medycznych Szkół Policealnych Województwa Śląskiego w Rybniku, kształcący przyszłych profesjonalistów w zakresie medycyny,
• studzienka w lesie przy ul. Borki, miejscem spotkań oraz odpoczynku,
• na tzw. „mycie” postawiona jest 6,5 m wysoka, czterokondygnacyjna Boża Męka z figurą Matki Boskiej Królowej Aniołów, co jest lokalną atrakcją,
• oczyszczalnia ścieków, niezbędna dla zachowania standardów środowiskowych,
• OSP Orzepowice, działająca w celu zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców,
• klub sportowy Zuch Orzepowice, znajdujący się w tej okolicy od około 1920 roku, łączący społeczność przy wspólnych aktywnościach sportowych.

Każde z tych miejsc ma swoje znaczenie dla lokalnej społeczności oraz kultury, tworząc wyjątkowy klimat dzielnicy.

---

Oceń: Orzepowice

---